Chuyên đề: Đồng Nai - nơi hội tụ giá trị thiên nhiên, văn hóa và du lịch: Đến Đồng Nai thưởng thức đặc sản

Nghệ nhân ẩm thực Trần Cường Thịnh với món xôi chiên phồng là món ăn đạt Kỷ lục châu Á. Ảnh: U.NHI

Không chỉ nổi tiếng về phát triển công nghiệp, Đồng Nai còn là nơi nổi tiếng có rừng, sông, suối, thác rất đẹp và những món ăn ngon nổi tiếng trong và ngoài nước.

* Ghi tên trên bản đồ ẩm thực Việt Nam

Mới đây, Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam đã vinh danh 2 món đặc sản nổi tiếng của Đồng Nai là xôi chiên phồng và gỏi bưởi. Cả 2 món ăn trên đều đã có từ nhiều thập niên trước. Riêng món xôi chiên phồng có cách đây hơn 60 năm, do bà Đinh Thị Ha, quản lý Tân Hiệp quán trên đường Cách Mạng Tháng Tám (TP.Biên Hòa) làm ra đầu tiên.

Sau đó, món xôi chiên phồng trở thành món đặc sản của Đồng Nai và có mặt ở nhiều nhà hàng, quán ăn. Ngày nay, món xôi chiên phồng đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước, nhưng chỉ khi ăn món này làm tại Đồng Nai mới có vị đặc trưng riêng khó quên.

Ông Trần Cường Thịnh, nghệ nhân ẩm thực làng nghề Việt Nam, cố vấn ẩm thực chương trình Cuối tuần tuyệt vời trên VTV3 chia sẻ: “Tôi lớn lên ở TP.Biên Hòa. Trước khi trở thành nghệ nhân, tôi là đầu bếp làm việc trong một số nhà hàng ở Biên Hòa. Xôi chiên phồng là món ăn được nhiều người ưa thích, hay có trong các bữa tiệc”. Cũng theo ông Thịnh, từ nhiều năm trước, các đầu bếp ở Đồng Nai đã cùng nhau thực hiện món xôi chiên phồng và đạt các kỷ lục tại liên hoan về ẩm thực của tỉnh, khu vực.

Ngoài xôi chiên phồng thì gỏi bưởi Đồng Nai cũng là món ngon nổi tiếng. Nếu du khách đến Đồng Nai mà chưa thưởng thức món ăn này sẽ là sự tiếc nuối. Món ăn này thường được các đầu bếp chọn làm từ bưởi đường cam trồng vùng ven sông thuộc các xã Tân Bình, Bình Lợi (H.Vĩnh Cửu). Trái bưởi ở vùng này sẽ có vị thanh, chua ngọt vừa phải, tép bưởi mọng nước lại không quá ướt nên khi trộn gỏi hương vị rất ngon.

Các đầu bếp Đồng Nai còn nghiên cứu và làm ra rất nhiều món ngon từ những loại trái cây như: gỏi măng cụt, gỏi chôm chôm, cơm sầu riêng xào lá lốt…

* Món ngon sông nước

Đồng Nai có nhiều sông hồ, rừng ngập mặn nên có nhiều loại thủy sản nước ngọt, nước lợ. Đơn cử như trên sông Đồng Nai, hồ Trị An có cá chình, lăng, sóc, chạch lấu, trèn, chốt, cá chuột, duồng, bống, lìm kìm, tôm càng xanh... Những thủy sản trên khi đánh bắt được sẽ tùy theo kích cỡ lớn nhỏ và mùa để các đầu bếp chế biến thành nhiều món ăn đa dạng. Các loại cá lăng, chình, sóc, duồng loại lớn từ trên 1,5kg trở lên có thể nướng muối ớt, nấu lẩu măng chua; cá trèn chiên giòn; cá chốt, cá chuột, cá bống kho tiêu…

Ông Phạm Văn Hoàng, Phó chủ tịch Hội Đầu bếp Đồng Nai cho biết: “Đồng Nai được thiên nhiên ưu đãi nên trên các sông, hồ có rất nhiều loại thủy sản có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon. Mỗi đầu bếp sẽ tùy vào loại thủy sản và yêu cầu của khách để làm ra những hương vị đặc trưng riêng, góp phần làm đa dạng ẩm thực của Đồng Nai và ẩm thực Việt Nam”.

Gỏi chôm chôm

Riêng vùng Nhơn Trạch nổi tiếng với các món ngon làm từ các loại thủy sản nước lợ như: cá nâu, cá đối, bạch tuộc, chem chép, cua, sò huyết, hàu… Những loại thủy sản này được đánh bắt trong các kênh, rạch của rừng ngập mặn, sông Thị Vải, Đồng Tranh. Cách chế biến thường rất đơn giản để giữ nguyên được hương vị tươi ngon. Vì thế, các nhà hàng, quán ăn thường chế biến thành món nướng, hấp, chiên, kho, nấu lẩu. Qua bàn tay chế biến của các đầu bếp, những sản vật này được tạo thành những món ngon đã thưởng thức rồi rất khó quên.

Chị Trần Ngọc Linh, P.Long Bình (TP.Biên Hòa) cho biết: “Thỉnh thoảng vào cuối tuần, tôi cùng nhóm bạn về xã Phước An, H.Nhơn Trạch để nghỉ ngơi, ngắm cảnh sông nước và thưởng thức món ăn ngon từ thủy sản nước lợ như: cá đối nướng, chem chép hấp sả, bạch tuộc nhúng dấm, lẩu cá nâu… Các loại thủy sản hầu hết mới được đánh bắt, chế biến đơn giản nhưng vẫn rất ngon”.

Đến với H.Nhơn Trạch, ngoài thưởng thức món ngon từ thủy sản nước lợ, du khách còn có thể chiêm ngưỡng rừng ngập mặn, thăm các di tích lịch sử, văn hóa. Đồng thời vùng đất này còn nổi tiếng với các loại bánh như: bánh huyết, bánh bèo. Ăn xong các loại bánh đặc sản, có thể thử thêm cơm rượu, trà Phú Hội. Trước đây, có những khách du lịch nước ngoài đã tìm đến xã Phú Hội chỉ để thưởng thức món bánh bèo với hương vị đặc biệt không ở nơi nào có được.

Mỗi địa phương ở Đồng Nai đều có những món ngon mà chỉ khi được thưởng thức rồi mới cảm nhận hết hương vị. Ví như, về TP.Long Khánh phải thưởng thức món canh từ đọt khổ qua rừng, lên Tân Phú ngoài món thủy sản đánh bắt từ sông Đồng Nai còn nổi tiếng với món rau rừng… Với nguồn nguyên liệu phong phú, tươi ngon, có thể những năm tới, các đầu bếp ở Đồng Nai sẽ tiếp tục tạo ra những kỷ lục cho những món đặc sản để ghi danh vào bản đồ ẩm thực Việt Nam.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Đồng Nai Trần Đăng Ninh: Xâu chuỗi, quảng bá giá trị ẩm thực địa phương

Hiệp hội Du lịch Đồng Nai đang thực hiện sưu tầm những món ăn dân gian trên địa bàn tỉnh. Với mục tiêu xây dựng bản đồ ẩm thực địa phương, bao gồm những món ăn của dân bản địa, món ăn các dân tộc, các món đặc sản vùng miền mà người dân ở khắp nơi nhập cư vào Đồng Nai mang theo, tạo nên một đặc trưng về văn hóa ẩm thực, con người Đồng Nai.

Bên cạnh đó, Hiệp hội Du lịch Đồng Nai sẽ kết nối, giao lưu với các đầu bếp trên thế giới nhằm nâng cao trình độ, tạo sự đa dạng về phong cách ẩm thực cho các đầu bếp địa phương. Đây cũng là hoạt động đưa hình ảnh ẩm thực Đồng Nai nói riêng và Việt Nam nói chung vươn tầm thế giới. Tôi mong rằng, qua giao lưu văn hóa ẩm thực, các món ăn nổi tiếng của Đồng Nai như: xôi chiên phồng, gỏi bưởi Tân Triều, gà hấp bưởi, gỏi chôm chôm Long Khánh… sẽ ngày càng được vang danh, thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến với Đồng Nai.

Giám đốc Trung tâm Xúc tiến du lịch Đồng Nai TRẦN THỊ THU TRANG:Sẽ tăng xúc tiến các sản phẩm du lịch địa phương

Thời gian qua, du lịch Đồng Nai có sự thay đổi khá mạnh mẽ. Nhiều sản phẩm du lịch mới hình thành có chất lượng, bản sắc riêng, đặc biệt là lĩnh vực du lịch nông nghiệp, nông thôn.

Với mục tiêu hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết về phát triển du lịch thành ngành kinh tế quan trọng của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh, trên cơ sở những sản phẩm du lịch địa phương ngày càng phong phú đa dạng, Trung tâm Xúc tiến du lịch Đồng Nai sẽ đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch, tăng cường quảng bá hình ảnh du lịch Đồng Nai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đặc biệt là trong những năm tiếp theo, Trung tâm Xúc tiến du lịch Đồng Nai sẽ tập trung khảo sát, kết nối, hình thành các sản phẩm du lịch liên kết nội tỉnh, cấp vùng để tạo ra những sản phẩm du lịch chất lượng, có bản sắc riêng của Đồng Nai.

Ngọc Liên (ghi)

Uyển Nhi