Chủ động phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn

Đồng chí Trần Lưu Quang , Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về PCTT chủ trì tại điểm cầu T.Ư. Cùng dự có đồng chí Lê Minh Hoan, Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, Phó trưởng Ban Thường trực BCĐ Quốc gia về PCTT; đại diện lãnh đạo một số bộ, ban, ngành, đoàn thể ở T.Ư và một số tổ chức quốc tế.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu tỉnh Bắc Giang.

Đồng chí Nguyễn Văn Thi, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, Phó trưởng Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh chủ trì tại điểm cầu Bắc Giang. Cùng dự có các thành viên Ban Chỉ huy, đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành và các huyện, thị xã, TP.

Theo báo cáo tại hội nghị, năm 2023, trên thế giới và khu vực đã xảy ra nhiều trận thiên tai lớn, phạm vi ảnh hưởng rộng, vượt mức lịch sử, gây thiệt hại rất nghiêm trọng về người và tài sản. Tại Việt Nam đã xảy ra 5.331 sự cố, thiên tai làm 1.129 người chết, mất tích; thiệt hại về kinh tế ước tính hơn 9 nghìn tỷ đồng.

Từ đầu năm 2024 đến nay, một số đợt thiên tai nghiêm trọng đã xảy ra trên cả nước như rét đậm, rét hại tại khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ; hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất và ngập lụt do triều cường xảy ra tại đồng bằng sông Cửu Long; hạn hán khu vực Tây Nguyên; mưa lớn, dông lốc, sét, mưa đá ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ (mưa đá, dông lốc liên tiếp xảy ra tại 19 tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ); nắng nóng vượt lịch sử tại 110/186 trạm quan trắc trên cả nước; động đất tại các tỉnh, TP: Hòa Bình, Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Nội, Kon Tum…

Từ đầu năm đến nay, thiên tai đã làm 14 người chết và mất tích, thiệt hại vật chất ước tính hơn 399 tỷ đồng.

Với sự chỉ đạo quyết liệt từ sớm, từ xa của Chính phủ, BCĐ Quốc gia về PCTT, các bộ, ngành, lực lượng vũ trang, đặc biệt là sự chủ động của các địa phương và người dân, công tác PCTT, TKCN năm 2023 và các tháng đầu năm 2024 đạt những kết quả toàn diện, góp phần giảm thiểu thiệt hại.

Bên cạnh những kết quả quan trọng đạt được, công tác PCTT năm qua vẫn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: Thiệt hại đáng tiếc về người trong thiên tai do chủ quan, bất cẩn như đánh cá, vớt củi, di chuyển qua ngầm tràn, khu vực ngập sâu... Việc thực hiện phương châm 4 tại chỗ ở một số nơi còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao.

Khả năng chống chịu của cơ sở hạ tầng nói chung, công trình PCTT nói riêng còn thấp; phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác PCTT và TKCN còn hạn chế. Việc xây dựng kế hoạch PCTT, phương án ứng phó với thiên tai của các địa phương chưa cập nhật thường xuyên, chưa bám sát thực tiễn,nhất là các tình huống mưa đặc biệt lớn trong thời gian ngắn.

Công tác dự báo, cảnh báo sớmđối với một số hình thái thiên tai cực đoan như: Lũ quét, mưa lớn, lốc, sét còn hạn chế; thông tin cảnh báo sớm đến người dân ở khu vực xảy ra ngập sâu, lũ quét, sạt lở đất trong một số trường hợp còn chưa được kịp thời, đầy đủ.Nguồn lực cho công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, TKCN chưa đáp ứng nhu cầu.

Tại tỉnh Bắc Giang, năm 2023 xuất hiện những hiện tượng thời tiết nguy hiểm mang tính cục bộ, mưa lớn ở thượng nguồn gây ngập úng một số khu vực vùng cao; rét đậm, rét hại diện rộng mạnh nhất mùa đông xuân 2022-2023; nhiều đợt nắng nóng diện rộng; áp thấp nhiệt đới số 2 gây mưa nhiều nơi, riêng khu vực Sơn Động mưa rất to làm 2 người chết, 1 người bị thương, 25 hộ phải di dời khẩn cấp do ngập lụt, gây tổng thiệt hại trên 27 tỷ đồng...

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giátình hình thiên tai, công tác dự báo, cảnh báo năm 2023 và nhận định về tình hình thiên tai năm 2024. Đồng thời đề xuất giải pháp bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội và tham gia cứu hộ, cứu nạn trong thiên tai; công tác vận hành hồ thủy lợi, thủy điện bảo đảm an toàn; hỗ trợ kinh phí, vật tư phòng, chống và khắc phục hậu do thiên tai; đề nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định bổ sung thay thế một số điều của Nghị định số 78/2021/NĐ-CP ngày1/8/2021của Chính phủ về thành lập và quản lý Quỹ PCTT; tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng thích nghi hơn với biến đổi khí hậu...

Theo nhận định tình hình thiên tai và dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ tháng 7 đến tháng 9/2024, hiện tượng ENSO có khả năng chuyển sang trạng thái La Nina. Số lượng bão và áp thấp nhiệt đới trên biển Đông xấp xỉ trung bình nhiều năm (khoảng 11-13 cơn trên Biển Đông; 5-7 cơn đổ bộ vào đất liền), tập trung nhiều vào nửa cuối mùa mưa bão. Theo đó, nguy cơ cao các đô thị, TP bị ngập lụt do mưa lớn cục bộ; các tỉnh khu vực vùng núi xảy ra lũ quét, sạt lở đất...

Kết luận hội nghị, đồng chí Trần Lưu Quang nhấn mạnh, mặc dù năm 2023 Việt Nam không có cơn bão nào đổ bộ vào đất liền song phải đối phó với nhiều sự cố khác như cháy, ngập lụt, dông lốc, sạt lở... Dự báo tình hình thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị, thời gian tới các ngành thành viên BCĐ Quốc gia về PCTT và ban chỉ huy PCTTvà TKCN các địa phương cần kiện toàn tổ chức, hoạt động của BCĐ phòng thủ dân sự quốc gia, văn phòng thường trực BCĐ phòng thủ dân sự, ban chỉ huy phòng thủ dân sự các bộ và các cấp ở địa phương sau khi Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Phòng thủ dân sự được ban hành.

Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy định của pháp luật, tạo hành lang pháp lý trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Nâng cao chất lượng dự báo, bảo đảm yêu cầu dự báo sớm, kịp thời, chính xác diễn biến thiên tai, nhất là các loại hình thiên tai thường xuyên diễn ra gây thiệt hại lớn như bão, lũ, ngập lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, lũ quét, sạt lở đất.

Tiếp tục nâng cấp và hoàn thiện bộ cơ sở dữ liệu PCTT, hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và công cụ theo dõi, giám sát, hỗ trợ chỉ đạo điều hành ứng phó với thiên tai cũng như xây dựng các công trình, cơ sở hạ tầng PCTT...

Báo cáo, tổng hợp thiệt hại, đề xuất các biện pháp khắc phục khẩn cấp, hỗ trợ trung, dài hạn; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn công tác khắc phục hậu quả thiên tai bảo đảm đúng mục đích, đối tượng và hiệu quả. Tổ chức trực ban nghiêm túc, theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, diễn biến thiên tai, tăng cường kiểm tra, đôn đốc bảo vệ an toàn cho hệ thống đê điều, hồ đập xung yếu; tham mưu kịp thời để BCĐ, ban chỉ huy PCTT và TKCN các cấp ở địa phương sẵn sàng ứng phó thiên tai, giảm thiểu thiệt hại.

Tổ chức huấn luyện, tập huấn, diễn tập, ứng phó sự cố, thiên tai và TKCN theo các tình huống, phương án, kế hoạch ứng phó với thảm họa, sự cố cơ bản. Tăng cường diễn tập cộng đồng, chú trọng diễn tập ứng phó với các loại hình nguy cơ cao và mức độ ảnh hưởng lớn.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tấn, báo chí từ T.Ư đến địa phương để truyền thông và đưa các bản tin về tình hình thiên tai, sự cố, công tác chỉ đạo ứng phó, khắc phục hậu quả, TKCN tới các cấp chính quyền và người dân.

Phó Thủ tướng cũng mong muốn các tổ chức quốc tế tăng cường phối hợp, hỗ trợ Việt Nam về kinh nghiệm cũng như trang thiết bị hỗ trợ cho công tác PCTT, TKCN.

Tin, ảnh: Nguyễn Hưởng