Cho ý kiến lần đầu về dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế bảo vệ môi trường

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển kết luận phiên họp.

Theo Tờ trình của Chính phủ, Luật Thuế bảo vệ môi trường được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 15/11/2010 tại kỳ họp thứ 8 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2012). Qua 5 năm triển khai thực hiện, Luật Thuế bảo vệ môi trường đã đạt được những mục tiêu, yêu cầu khi ban hành, góp phần nâng cao trách nhiệm và nhận thức của xã hội đối với môi trường; khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường; qua đó đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế bền vững, khuyến khích phát triển kinh tế đi liền giảm ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, qua tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện cho thấy chính sách thuế bảo vệ môi trường đã bộc lộ một số vướng mắc cần được hoàn thiện nhằm đảm bảo chính sách thuế bảo vệ môi trường là một công cụ kinh tế quan trọng góp phần hạn chế việc sản xuất và sử dụng hàng hóa gây ô nhiễm môi trường, khuyến khích việc sản xuất, sử dụng hàng hóa thân thiện với môi trường, hướng tới phát triển bền vững.

Luật Thuế bảo vệ môi trường cần thiết phải được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung để thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về hoàn thiện chính sách tài chính hướng tới phát triển bền vững và nhằm mục tiêu cơ cấu lại nguồn thu Ngân sách nhà nước; đồng thời khắc phục vướng mắc của Luật Thuế bảo vệ môi trường hiện hành.

Về một số nội dung điều chỉnh cụ thể, để nâng cao tính pháp lý, đảm bảo rõ ràng về quy định túi ni lông thuộc đối tượng chịu thuế và đảm bảo thuật ngữ sử dụng trong Luật chính xác, Chính phủ đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 2 Luật thuế BVMT về giải thích từ ngữ túi ni lông thuộc diện chịu thuế như sau: “Túi ni lông thuộc diện chịu thuế là loại túi, bao bì được làm từ màng nhựa polyetylen, có hình dạng túi, có miệng túi, có đáy túi, có thành túi và có thể đựng sản phẩm trong đó”. Đồng thời, dự Luật bổ sung nội dung “trừ bao bì đóng gói sẵn hàng hóa và túi ni lông đáp ứng tiêu chí thân thiện với môi trường theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường” trong đối tượng chịu thuế là túi ni lông.

Về hàng hóa tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu, để phù hợp với Luật Hải quan, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, đảm bảo phù hợp với quy định về đối tượng không chịu thuế đối với hàng hóa tạm nhập, tái xuất, đồng thời đảm bảo quản lý chặt chẽ, đề nghị chuyển quy định về hoàn thuế đối với hàng hóa tạm nhập được tái xuất sang quy định về đối tượng không chịu thuế.

Dự Luật cũng đề xuất bổ sung quy định về đối tượng không chịu thuế đối với hàng hóa là nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để trực tiếp gia công hoặc sản xuất hàng hóa xuất khẩu. Hàng hóa xuất khẩu phải là hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế BVMT.

Về biểu khung thuế, tại dự thảo Luật, Chính phủ đề nghị điều chỉnh khung thuế BVMT đối với xăng dầu như sau: Mức thuế tối thiểu điều chỉnh tăng bằng mức thuế cụ thể đang áp dụng; mức thuế tối đa điều chỉnh tăng bằng 2 lần mức thuế tối đa trong khung thuế hiện hành (trong đó khung mức thuế BVMT đối với xăng điều chỉnh từ 1.000-4.000 đồng/lít lên từ 3.000-8.000 đồng/lít). Riêng đối với dầu hỏa, đề nghị giữ khung thuế BVMT như hiện hành (300-2.000 đồng/lít) vì dầu hỏa là mặt hàng thiết yếu phục vụ cho đa số người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa.

Trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết phải sửa đổi Luật. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu để sửa đổi một cách toàn diện Luật Thuế bảo vệ môi trường.

Về nội dung cụ thể, đối với túi ni lông thuộc diện chịu thuế, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban đề nghị cần bổ sung các sản phẩm màng ni lông, tấm ni lông, dải ni lông, cuộn ni lông dạng ống... được làm từ màng nhựa polyetylen vào đối tượng chịu thuế tương tự như túi, bao bì để bảo đảm thống nhất với việc sửa đổi về đối tượng chịu thuế đối với dung dịch HCFC.

Về bổ sung đối tượng chịu Thuế bảo vệ môi trường, Thường trực Ủy ban Tài chính- Ngân sách đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu, xem xét, lựa chọn những sản phẩm gây ảnh hưởng đến môi trường được sử dụng phổ biến để bổ sung vào diện chịu thuế, góp phần hạn chế việc sử dụng quá mức các chất gây ô nhiễm môi trường trong dân cư, bảo đảm bao quát đầy đủ các đối tượng gây ô nhiễm môi trường.

Do còn nhiều ý kiến khác nhau giữa cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, qua nghiên cứu tờ trình của Chính phủ và nghe qua các phương tiện thông tin đại chúng, dư luận xã hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, trong tình hình hiện nay việc tăng thuế suất không thuận vì Thủ tướng Chính phủ đang mong muốn tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, tạo không khí phấn khởi cho nhân dân làm ăn.

Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài chính về báo cáo Chính phủ chuẩn bị thêm, toàn diện hơn, bao quát hơn những đối tượng phải chịu Thuế bảo vệ môi trường và hợp lý giữa những đối tượng chịu thuế, những sản phẩm mặt hàng chịu thuế. Đồng thời bổ sung thêm những lý lẽ, phân tích thuyết phục hơn đối với sự cần thiết sửa đổi luật này.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu thêm, cân nhắc và tiếp thu đầy đủ ý kiến tại phiên họp này để hoàn thiện lại dự án Luật trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét tại các phiên họp sau.

H.Vân