Chỉ rõ trách nhiệm!

Nghị quyết số 43/2022/QH15 được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất vào tháng 1.2022 - thời điểm rất đặc biệt, khi nước ta vừa trải qua đại dịch Covid-19. Nghị quyết với nhiều chính sách chưa từng có tiền lệ, đã tạo điều kiện hỗ trợ cho công tác phòng, chống, kiểm soát dịch Covid-19 và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội đạt được nhiều kết quả tích cực, được cử tri, nhân dân đánh giá cao.

Trên cơ sở Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, cơ quan, địa phương đã nỗ lực triển khai các chính sách; quá trình triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đã đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận. Trong đó một số chính sách hỗ trợ có kết quả thực hiện cao như các chính sách miễn, giảm thuế, phí, lệ phí đạt 94,6% kế hoạch, trong đó chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) đạt 90% kế hoạch, chính sách cho vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm đạt 100% kế hoạch đề ra.

Bên cạnh những kết quả tích cực, việc thực hiện Chương trình cũng còn một số tồn tại, gói hỗ trợ thuộc chính sách tài khóa giải ngân chậm, có trường hợp rất chậm như hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40.000 tỷ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại giải ngân chỉ đạt 1,95% gói hỗ trợ. Các doanh nghiệp than khó trong quá trình tiếp cận với nguồn vốn này.

Theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chỉ có khoảng 2% doanh nghiệp đã nhận được khoản vay theo Chương trình hỗ trợ lãi suất, 56,7% doanh nghiệp gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục tiếp cận khoản vay theo gói hỗ trợ này. Điều kiện cho vay là trở ngại lớn nhất đối với các doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục tiếp cận khoản vay theo gói hỗ trợ lãi suất 2%. Ngoài ra, tỷ lệ giải ngân vốn của Chương trình cho các nhiệm vụ, dự án còn thấp. Tính đến ngày 31.8.2023 chỉ đạt 50.739 tỷ đồng, tương đương 28,9% kế hoạch vốn được giao, đây là con số khiêm tốn.

Chương trình có thời gian thực hiện chủ yếu trong 2 năm, 2022 và 2023. Mặc dù vậy, việc thực hiện một số chính sách còn chậm, tỷ lệ giải ngân một số dự án, công trình thấp đã gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến hiệu quả của Chương trình. Do đó, cần phải làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong quá trình thực hiện gây chậm trễ tiến độ thực hiện các chính sách quan trọng này.

Có thể nói, Quốc hội tiến hành giám sát việc thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15 có ý nghĩa rất quan trọng. Giám sát nhằm đánh giá toàn diện, khách quan kết quả đạt được, chỉ ra những hạn chế, khó khăn, vướng mắc; xác định nguyên nhân, chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; kịp thời xử lý hoặc đề xuất phương án xử lý những tồn tại, hạn chế; rút ra bài học kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, các cơ chế, chính sách, giải pháp đặc thù triển khai các dự án quan trọng quốc gia, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án. Qua đó, đề xuất, kiến nghị các nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện chính sách, pháp luật có liên quan, nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách pháp luật trong thời gian tới để hoàn thành tốt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025.

Giám sát không phải là để “bới lông tìm vết” mà từ đó thấy được những mặt tích cực để biểu dương, lan tỏa, chỉ ra những vấn đề hạn chế, vướng mắc để khắc phục, tháo gỡ; đặc biệt chỉ rõ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình thực hiện để từ đó rút kinh nghiệm làm tốt hơn trong giai đoạn tiếp theo. Tránh nghịch lý như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã từng nói: “Giám sát nhưng mục tiêu kiến tạo phát triển lại rất nổi bật. Còn xác định trách nhiệm, cá thể hóa trách nhiệm tổ chức, cá nhân thì lại mờ nhạt. Làm tốt không được khen thưởng, động viên mà anh làm không ra gì cũng chẳng sao thì tự nhiên sẽ mất hết động lực”.

Song Hà