Chật vật trong thu ngân sách nhà nước

Bất động sản “đóng băng” làm giảm nguồn thu lớn cho ngân sách. Trong ảnh: Dự án Aqua City (TP.Biên Hòa). Ảnh: N.Liên

Dự báo trong quý II, tình hình thu NSNN vẫn chưa khả quan, một phần do tác động xấu từ tình hình kinh tế thế giới. Đặc biệt là một số lĩnh vực đóng góp nguồn thu NSNN lớn của tỉnh như: sản xuất công nghiệp, bất động sản, thuế giá trị gia tăng… đang bị ảnh hưởng nặng nề nên nguồn thu giảm đáng kể.

* Thu từ công nghiệp, bất động sản giảm mạnh

Theo đánh giá của Cục Thống kê Đồng Nai, mặc dù đã có dự báo khó khăn ngay từ đầu năm và có những giải pháp khắc phục nhưng những tháng đầu năm 2023, tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp (DN) nói chung gặp không ít khó khăn do thiếu đơn hàng sản xuất, thị trường xuất khẩu sụt giảm mạnh, tiêu thụ sản phẩm khó khăn. Điều này khiến cho người lao động thiếu việc làm, thu nhập giảm kéo theo các giao dịch chi tiêu, mua sắm giảm đã tác động không nhỏ đến nguồn thu NSNN từ các nguồn.

Quý I-2023, tổng nợ thuế trên địa bàn tỉnh khoảng 2,6 ngàn tỷ đồng, tăng trên 218 tỷ đồng so với thời điểm cuối năm 2022. Trong đó, tiền thuế nợ có khả năng thu là trên 2,3 ngàn tỷ đồng, nợ thuế khó thu 283 tỷ đồng.

Phó cục trưởng Cục Hải quan Đồng Nai Nguyễn Phúc Thọ cho biết, trong quý I-2023, Đồng Nai thu NSNN từ lĩnh vực XNK đạt trên 3,4 ngàn tỷ đồng, mới chỉ đạt 16,5% dự toán năm 2023 và giảm trên 33% so với cùng kỳ năm 2022. Theo ông Thọ, các mặt hàng nhập khẩu có thuế chủ yếu tại Đồng Nai như: hóa chất, sắt thép các loại, kim loại thường khác, chất dẻo, nguyên liệu cao su… đều giảm. Bên cạnh đó, lạm phát và thực trạng suy thoái kinh tế ở nhiều nước tăng nhanh, nhu cầu tiêu dùng toàn cầu giảm gây tác động bất lợi đến hoạt động XNK. Hơn nữa, địa bàn quản lý của Hải quan Đồng Nai không có cửa khẩu, sân bay quốc tế trong khi hàng hóa nhập khẩu chủ yếu được miễn thuế. Nguồn thu từ hoạt động XNK của Đồng Nai chủ yếu dựa vào thuế giá trị gia tăng của các dự án đầu tư mới, DN mở rộng sản xuất, nhập khẩu nguyên liệu, vật tư để sản xuất hàng hóa tiêu thụ trong nước phải chịu thuế...

Theo Phó cục trưởng phụ trách Cục Thuế Đồng Nai Nguyễn Toàn Thắng, từ cuối năm 2022, tình hình sản xuất, kinh doanh của một số DN trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn, lợi nhuận thấp hoặc phát sinh lỗ do giảm sản lượng, thị trường xuất khẩu bị thu hẹp… đã tác động trực tiếp đến thu nhập của người lao động. Bên cạnh đó, các nguồn thu lớn từ thuế giá trị gia tăng, các chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án, vốn… đều giảm mạnh nên đã ảnh hưởng lớn đến thu NSNN.

* Khó khăn còn tiếp diễn

Dự báo từ các cơ quan chức năng, thu NSNN trong quý II năm nay vẫn tiếp tục gặp những khó khăn. Phó cục trưởng phụ trách Cục Thuế Đồng Nai Nguyễn Toàn Thắng nhận định, nhiều ngành hàng sản xuất trên địa bàn tỉnh vẫn nằm trong mức giảm, các nguồn thu từ đất cũng chưa khởi sắc, đặc biệt là những nguồn thu lớn như: thuế thu nhập cá nhân, bất động sản…

Trước những khó khăn chung, ngành thuế đang nỗ lực thực hiện các giải pháp khai thác nguồn thu, trong đó đẩy mạnh triển khai những chính sách hỗ trợ DN phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh; khai thác nguồn thu từ chuyển nhượng vốn, thuế thu nhập cá nhân đối với người có thu nhập 2 nơi, các công trình xây dựng cơ bản vãng lai, dự án thi công trên địa bàn như: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, các công trình kết nối sân bay…

Ông Thắng chia sẻ: “Hiện tỉnh có khoảng 10 dự án đang hoàn tất thủ tục để đấu giá, ước trị giá tổng các lô đất khoảng 1 ngàn tỷ đồng. Đây cũng là nguồn thu đáng kể trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, tình hình thị trường bất động sản đang chững lại nên ngành thuế vẫn phải huy động mọi nguồn lực khai thác nguồn thu NSNN”.

Giám đốc Sở Tài chính Trương Thị Hương Bình cho hay, trước những khó khăn trong công tác thu NSNN, từ đầu năm đến nay, ngành Tài chính đang phối hợp cùng các đơn vị thuế, hải quan nắm bắt những diễn biến, thông tin liên quan đến tình hình kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế để kịp thời đưa ra những dự báo, phân tích những tác động, ảnh hưởng đến tình hình thu ngân sách trên địa bàn. Từ đó, tham mưu lãnh đạo tỉnh các giải pháp trong định hướng, chỉ đạo và điều hành ngân sách. Đồng thời, Sở Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát nguồn thu NSNN để có biện pháp cân đối, đảm bảo các nhiệm vụ chi, trong đó ưu tiên chi cho các lĩnh vực an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh…

Ngọc Liên