Cây xanh đô thị và tầm nhìn

Công nhân Công ty CP Quản lý công trình đô thị Hải Dương cắt tỉa cây xanh trên các tuyến đường của thành phố

Dư luận xôn xao có nên trồng cây mít ở đường phố hay không? Người bảo nên, có người lại phản đối. Tranh luận này xuất phát từ hình ảnh những tuyến phố trồng cây mít sai trĩu quả dọc phố Tam Bạc, quận Hồng Bàng (TP Hải Phòng) được đưa lên mạng xã hội mấy ngày gần đây.

Lâu nay chuyện trồng cây gì trong đô thị luôn được người dân quan tâm. Giáo sư, tiến sĩ sinh học, chuyên gia nông nghiệp Nguyễn Lân Hùng từng phân tích rất kỹ về trồng cây mít. Ông cho rằng mít là loại cây xanh quanh năm, lá to, ra tán rộng. Mít rễ cọc nên cây vững chắc, không dễ bị đổ, gẫy. Gỗ mít tốt, thường được sử dụng để đóng đồ, dùng trong xây dựng. Ở nông thôn, trồng mít mang lại nhiều lợi ích nhưng trồng ở đô thị phải cân nhắc và quan trọng phải có tầm nhìn, quy hoạch phù hợp. Chẳng hạn như trồng mít ở nơi nhiều xe ô tô đỗ có thể hư hại tài sản…

Chọn cây trồng phù hợp, tránh những tác động tiêu cực đến đô thị, nhất là việc gẫy đổ cây ảnh hưởng đến tính mạng của người dân rất cần thiết. Cây xanh cũng là một phần của đô thị. Mấy năm trước, không ít cư dân TP Hải Dương đã phản đối Công ty CP Quản lý công trình đô thị ra quân thay thế toàn bộ những cây xanh không phù hợp như bàng, gạo gai, trứng cá… để trồng những cây chắc rễ, dai cành, tránh gẫy đổ. Sau một thời gian, người dân cũng nhận ra sự cần thiết ấy.

Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP Hải Dương đến năm 2040 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 4 vừa qua định hướng mục tiêu xây dựng TP Hải Dương thành một đô thị xanh, thông minh. Để hướng tới mục tiêu này, ngoài các yếu tố khác thì việc trồng và chăm sóc cây xanh cũng rất quan trọng. Hiện nay, tỷ lệ cây xanh của TP Hải Dương vượt tiêu chí đô thị loại I. Thành phố đã trồng được khoảng 62.000 cây, đạt 13,96 m²/người, vượt 3,96 m²/người. Thành phố phấn đấu đến năm 2025, tỷ lệ cây xanh đô thị đạt 15 m²/người. Để đạt được mục tiêu này, thành phố sẽ trồng thêm 11.000 cây xanh, phủ xanh 130.000 m² khu vực thảm cỏ, dải phân cách đường giao thông.

Nhiều tuyến phố mới của Hải Dương vẫn đang hình thành. TP Hải Dương cũng đang có kế hoạch trồng, cải tạo cây xanh trên các tuyến đường như: Lê Thanh Nghị, Điện Biên Phủ, Trần Hưng Đạo, Võ Nguyên Giáp, Trường Chinh… Vì vậy, lựa chọn cây xanh phù hợp cần tiếp tục quan tâm. Việc tìm hiểu thấu đáo đặc điểm sinh trưởng, công dụng của cây xanh, khả năng thích ứng với đất đai từng nơi của đô thị sẽ góp phần tiết kiệm chi phí vì không phải trồng đi trồng lại cây xanh đường phố.

Biến đổi khí hậu ngày càng diễn ra mạnh mẽ. Nhiều nước châu Âu đang tính đến phương án tiếp tục tăng diện tích trồng cây xanh dù tỷ lệ cây trên đầu người ở những nước này đã đạt hoặc vượt khá xa. Ngoài việc tạo bóng râm, cây cối còn làm mát không khí. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, khi lá cây giải phóng nước ở thể lỏng, một lượng nhiệt năng trong không khí xung quanh sẽ được sử dụng để làm nước bốc hơi. Việc này tác động tích cực đến chống biến đổi khí hậu. Khi cây cối làm mát môi trường và che nắng cho các tòa nhà, con người sẽ tiết kiệm được một phần năng lượng, từ đó giảm phát thải nhà kính.

Vào những ngày nắng nóng của mùa hè, nếu bạn cảm thấy dễ chịu khi đứng dưới bóng râm của những tán cây trên đường phố hãy nghĩ đến vai trò của cây xanh, trách nhiệm của việc trồng cây đối với đô thị hôm nay và mai sau.

DƯƠNG LAN