Căng thẳng Pháp - Thổ leo thang

Quan hệ ngoại giao giữa Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ không ngừng xấu đi trong thời gian qua.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan (trái) và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: AFP

Sau cuộc họp Hội đồng Bộ trưởng ngày 4-11, Bộ Nội vụ Pháp thông báo chính thức giải thể phong trào có tên “Những con sói xám” (Loups gris). Đây là một phong trào cực hữu của người Thổ Nhĩ Kỳ đang sinh sống trên lãnh thổ Pháp.

Theo Sắc lệnh được Bộ Nội vụ Pháp công bố, “Những con sói xám” là một phong trào cực hữu, dân túy và bài ngoại, có liên quan tới nhiều hoạt động bạo lực, các cuộc biểu tình với vũ khí, kích động lòng thù hận và phân biệt chủng tộc trong thời gian qua tại Pháp. Quyết định này Bộ Nội vụ Pháp đưa ra sau khi xảy ra các cuộc đụng độ bạo lực giữa những người Thổ Nhĩ Kỳ thuộc phong trào này với cộng đồng người Armenia, bên lề các cuộc biểu tình nổ ra gần thành phố Lyon, miền Đông nước Pháp, trong tuần qua.

Đáp trả lại động thái này của nước Pháp, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố đây là hành động mang tính khiêu khích, đồng thời cảnh báo sẽ đáp trả cứng rắn nhất.

Bất đồng nhiều vấn đề

Sự việc này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao giữa hai nước trong thời gian qua không ngừng gia tăng. Pháp và Thổ Nhĩ Kỳ vốn bất đồng sâu sắc trong nhiều vấn đề tại Trung Đông và châu Phi như vấn đề Syria, Lybia, cuộc chiến chống khủng bố, trong khuôn khổ NATO, căng thẳng trên biển Địa Trung Hải hay mới nhất là các công kích trực diện giữa Tổng thống hai nước liên quan tới vấn đề Hồi giáo. Trong cuộc phỏng vấn với tờ Al-Jazeera tuần trước, Tổng thống Pháp Macron đã chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ có lập trường “hiếu chiến” với các đồng minh NATO và “có khuynh hướng đế quốc”. Ông cũng chỉ trích hành vi của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria, Libya và khu vực Địa Trung Hải.

Căng thẳng leo thang khiến Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi tẩy chay hàng hóa xuất xứ từ Pháp, trong khi đó, Pháp cũng đang tính toán động thái đáp trả tương tự nhằm vào hàng hóa được nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Macron chỉ trích lời kêu gọi tẩy chay hàng hóa của Pháp, gọi đây là hành động “không xứng đáng” và “không thể chấp nhận được”. Ủy ban Châu Âu tuyên bố, việc Tổng thống Erdogan ủng hộ những lời kêu gọi tẩy chay hàng hóa Pháp là bước làm chậm lại tiến trình gia nhập Liên minh Châu (EU) vốn đang đình trệ của nước này.

Công kích liên quan tới Hồi giáo

Căn nguyên của những hành động “ăn miếng trả miếng” giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Pháp nảy sinh từ việc Tổng thống Macron đầu tháng này đã gọi Hồi giáo là tín ngưỡng “đang bị khủng hoảng”. Trước đó, hôm 16-10, một giáo viên Pháp đã bị một đối tượng Hồi giáo cực đoan sát hại bằng hình thức chặt đầu. Chính phủ của Tổng thống Pháp đã gọi đây là “vụ tấn công của các phần tử khủng bố Hồi giáo”, đồng thời tăng cường hành động chống chủ nghĩa khủng bố và các phần tử Hồi giáo cực đoan. Nhà lãnh đạo Pháp cũng tuyên bố “không hủy bỏ những bức tranh biếm họa” nhà tiên tri Mohammed và không bao giờ nhượng bộ các phần tử Hồi giáo cực đoan cũng như không chấp nhận các phát ngôn thù địch.

Ngay sau động thái của người đồng cấp Pháp, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã gọi Tổng thống Pháp là “kẻ mất trí” và cần nhận được hỗ trợ về mặt tâm thần. Pháp phản ứng bằng cách triệu tập đại sứ của mình tại Thổ Nhĩ Kỳ về để tham vấn. Nhiều nhà lãnh đạo Châu Âu đã ủng hộ quan điểm của Tổng thống Pháp và chỉ trích phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ.

AN BÌNH