Canada điều tra nguyên nhân vụ nổ tàu lặn Titan trên Đại Tây Dương
Tàu lặn Titan thuộc sở hữu của Công ty Ocean Gate. Ảnh: AFP/TTXVN
* Đạo diễn Titanic chỉ trích lỗi thiết kế gây ra vụ tai nạn tàu Titan
Các nhà chức trách Canada đã mở cuộc điều tra về thảm kịch tàu lặn Titan bị nổ khi thám hiểm xác tàu Titanic dưới đáy Đại Tây Dương.
Phát biểu với báo giới tại cảng St. John's (thuộc tỉnh Newfoundland, Canada), Chủ tịch Ủy ban An toàn Giao thông Vận tải (TSB) của Canada, bà Kathy Fox, khẳng định: "Nhiệm vụ của chúng tôi là tìm hiểu điều gì đã xảy ra và nguyên nhân, đồng thời tìm ra phương hướng khắc phục nhằm giảm thiểu nguy cơ tái diễn những sự cố như vậy trong tương lai. Chúng tôi biết mọi người đều muốn có câu trả lời, đặc biệt là gia đình của các nạn nhân và công chúng".
Theo bà Fox, quá trình điều tra toàn diện này có thể kéo dài từ 18 tháng đến 2 năm.
Trong ngày 24/6, các điều tra viên của Ủy ban An toàn Giao thông Vận tải Canada đã có mặt trên tàu chở hàng Polar Price - mang cờ Canada, đồng thời là "tàu mẹ" hỗ trợ cho chuyến thám hiểm của Titan.
Tàu Polar Price đóng vai trò thả và thu hồi tàu lặn Titan, cũng như giữ liên lạc với Titan trong suốt hành trình thám hiểm. Polar Prince rời Newfoundland vào ngày 16/6 vừa qua, cùng con tàu Titan xấu số.
Có tổng cộng 41 người trên tàu, trong đó bao gồm cả 17 thành viên phi hành đoàn và 5 nhà thám hiểm đã thiệt mạng khi Titan phát nổ.
Ủy ban An toàn Giao thông Vận tải Canada có nhiệm vụ điều tra các vụ tai nạn hàng không, đường sắt, đường biển và đường ống dẫn dầu khí với mục đích cải thiện an toàn giao thông. Cơ quan này không quy lỗi hoặc xác định trách nhiệm dân sự hoặc hình sự đối với các bên liên quan.
Bà Fox cam kết Ủy ban An toàn Giao thông Vận tải Canada sẽ chia sẻ thông tin mà họ thu thập được với các cơ quan khác, như Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Mỹ và Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Mỹ, trong phạm vi luật pháp của Canada.
Bà đồng thời nêu rõ các bản ghi âm giọng nói và lời khai của nhân chứng sẽ được bảo vệ theo luật Canada.
Cũng trong ngày 24/6, Cảnh sát Hoàng gia Canada (RCMP) tuyên bố đã bắt đầu đánh giá các tình huống dẫn đến vụ tai nạn của tàu Titan, để từ đó quyết định xem có cần tiến hành một cuộc điều tra đầy đủ hay không.
Giới chức Cảnh sát Hoàng gia Canada cho biết một cuộc điều tra đầy đủ sẽ chỉ được tiến hành trong trường hợp "có các tình huống cho thấy có sự vi phạm luật hình sự của liên bang hoặc của tỉnh".
Trước đó, Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia Mỹ cho biết vụ tai nạn trên Đại Tây Dương là "sự kiện gây thương vong lớn trên biển", do đó trách nhiệm điều tra chính thuộc về lực lượng tuần duyên Mỹ và ủy ban này sẽ cử người hỗ trợ.
Tàu lặn Titan mất liên lạc từ ngày 18/6, gần hai giờ sau khi bắt đầu hành trình thám hiểm xác tàu Titanic.
Lực lượng Tuần duyên Mỹ ngày 22/6 xác nhận tàu Titan đã bị ép nát dưới đáy biển, 5 người trong khoang thiệt mạng. Các mảnh vỡ được tìm thấy ở khu vực cách mũi xác tàu Titanic 488m.
Theo các chuyên gia, tàu Titan đã bị nghiền nát do áp suất nước khổng lồ ở độ sâu gần 4.000km, khiến các nạn nhân tử vong gần như ngay lập tức, nhưng hiện chưa rõ đây là do trục trặc kỹ thuật của tàu hay thao tác sai của con người.
Các điều tra viên sẽ phải trục vớt các mảnh vỡ từ dưới đáy biển để tìm hiểu thêm thông tin, nhưng nhiệm vụ này được cho là rất khó khăn và mất nhiều thời gian.
Trên thực tế, những câu hỏi về sự an toàn của tàu Titan đã được đặt ra từ năm 2018, trong một hội nghị chuyên đề của các chuyên gia trong ngành, và trong một vụ kiện của cựu giám đốc từng làm việc tại công ty OceanGate (Mỹ) - đơn vị vận hành tàu lặn Titan. Vụ kiện đã được giải quyết vào cuối năm đó.
* Đạo diễn nổi tiếng James Cameron đã lần đầu tiên chia sẻ suy nghĩ về vụ tai nạn tàu lặn Titan khi thực hiện chuyến tham quan xác tàu đắm Titanic - cùng tên với bộ phim đem lại cho ông giải Oscar danh giá.
Trong cuộc phỏng vấn với ABC News, đạo diễn Cameron - đồng thời cũng là một chuyên gia về tàu lặn - đã chỉ ra sự tương đồng giữa thảm kịch gần đây và vụ chìm tàu Titanic định mệnh vào năm 1912.
Ông nhận xét: "Tôi bất ngờ trước sự trùng lặp với thảm họa Titanic, khi mà thuyền trưởng đã nhiều lần được cảnh báo về những tảng băng trôi nhưng ông ta vẫn điều khiển tàu lao hết tốc lực trong một đêm không trăng và nhiều người đã mất mạng vì điều đó".
Cameron nhận xét: "Đó là một bi kịch rất giống nhau khi các cảnh báo không được lưu ý và diễn ra tại cùng một địa điểm".
Đây là lần đầu tiên đạo diễn Cameron công khai nói về vụ việc tai nạn thảm khốc của chiếc tàu lặn Titan.
Với kinh nghiệm về tàu lặn, Cameron cũng làm sáng tỏ thêm lo ngại của nhiều chuyên gia về sự an toàn của chuyến thám hiểm do Ocean Gate tổ chức.
Theo đạo diễn này, một số chuyên gia hàng đầu về tàu lặn thậm chí đã từng viết thư cảnh báo những gì Ocean Gate đang làm chỉ mang tính thử nghiệm, quá rủi ro để chở hành khách và hoạt động này cần phải có chứng nhận an toàn.
Ông Cameron cũng chỉ trích mạnh mẽ Stockton Rush, Giám đốc Điều hành của Ocean Gate, người đã lái chiếc tàu lặn khi nó mất tích, vì chưa bao giờ chứng nhận mức độ an toàn cho chiếc tàu lặn du lịch Titan.
Ông Cameron lưu ý rằng ông Rush gọi Chứng nhận An toàn là ''một trở ngại cho sự đổi mới''.
“Tôi đồng ý về nguyên tắc”, ông Cameron nói. “Nhưng bạn không thể có lập trường đó khi đưa những khách hàng trả tiền vào chiếc tàu lặn của mình - khi bạn có những vị khách ngây thơ tin tưởng mình và những tuyên bố của mình” về độ an an toàn phương tiện.
Ông Cameron cũng gọi cái chết của 5 người trên tàu lặn Titan là sự kiện hy hữu mà chưa từng có bất kỳ ai tham gia vào hoạt động thám hiểm đại dương từng chứng kiến. Ông nói: “Chưa bao giờ có trường hợp tử vong nào hay vụ nổ nào ở độ sâu như thế này”.
Một vụ nổ dưới biển sâu xảy ra khi áp lực nước khủng khiếp khiến một vật thể rỗng bị ép nát vào bên trong. Ông Cameron cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng nếu vật thể đó đủ lớn để chứa năm người, thì đó sẽ là một sự kiện cực kỳ khủng khiếp - giống như 10 vụ nổ thuốc nổ vậy. Đạo diễn Cameron cho biết ngay từ đầu ông đã lo ngại về cấu tạo và hệ thống cảm biến thân tàu.
