Cần sớm hoàn thiện phương án sử dụng đất có nguồn gốc nông, lâm trường quốc doanh
Thực hiện Nghị định số 118/2014 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp, đến nay, Vĩnh Phúc đã cơ bản hoàn thành việc rà soát, cắm mốc ranh giới, đo đạc, cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, công tác lập, thẩm định cũng như phê duyệt phương án sử dụng đất tại các địa phương được bàn giao đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh chưa hoàn thành, cần đẩy nhanh tiến độ.
Diện tích đất do Công ty TNHH Đầu tư sản xuất và phát triển nông nghiệp VinEco Tam Đảo bàn giao lại đang được các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện phương án sử dụng đất. Ảnh: Thế Hùng
Vĩnh Phúc có 3 đơn vị sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh gồm Công ty TNHH Đầu tư sản xuất và phát triển nông nghiệp VinEco Tam Đảo (Công ty VinEco), Công ty Lâm nghiệp Lập Thạch và Trung tâm Phát triển nông lâm nghiệp Vĩnh Phúc.
Tuy nhiên, chỉ có Công ty VinEco thuộc diện sắp xếp, đổi mới theo Nghị định số 118/2014 bởi Trung tâm Phát triển nông lâm nghiệp Vĩnh Phúc là đơn vị sự nghiệp thuộc Sở NN&PTNT, Công ty Lâm nghiệp Lập Thạch là công ty con, đơn vị trực thuộc Tổng công ty Giấy Việt Nam đã đề nghị không tiến hành sắp xếp, đổi mới.
Năm 2018, UBND tỉnh đã phê duyệt phương án sử dụng đất cho Công ty VinEco với diện tích giữ lại 75,83 ha. Phương án sử dụng đất của công ty VinEco về cơ bản phù hợp với phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu của huyện Tam Đảo và Bình Xuyên.
Còn lại diện tích 403,7 ha Công ty VinEco bàn giao lại, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã bàn giao tại thực địa cho các địa phương để quản lý và tổ chức lập phương án sử dụng đất theo quy định.
Trong đó, huyện Bình Xuyên 308,45 ha, Tam Dương 24,86 ha, Tam Đảo 70,39 ha. Tuy nhiên, đến nay, chỉ có huyện Bình Xuyên triển khai lập phương án đã trình thẩm định lần 1 nhưng chưa hoàn thiện và trình phê duyệt phương án theo yêu cầu. Các huyện Tam Đảo, Tam Dương đang hoàn thiện phương án sử dụng đất.
Để lập phương án sử dụng đất, UBND huyện Tam Dương đã căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn huyện giai đoạn 2021-2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt nhằm đảm bảo nội dung, phương án sử dụng đất phải trùng khớp, thống nhất với quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn. Hiện tại hồ sơ đang được trình thẩm định và hoàn thiện để trình UBND tỉnh phê duyệt.
Tuy nhiên, trong quá trình lập phương án, huyện gặp không ít khó khăn do tại thời điểm bàn giao đất cho địa phương, còn tồn tại những vi phạm trên đất chưa được giải quyết khiến địa phương gặp nhiều khó khăn để xử lý đối với các trường hợp vi phạm sau khi nhận bàn giao.
Cùng với đó, quy định về việc ưu tiên giao đất, cho thuê đất cho các đối tượng theo quy định tại Nghị định 43/2014 và Nghị định 118/2014 của Chính phủ chưa thống nhất.
Cụ thể, tại khoản 4, Điều 46 Nghị định 43, đối với quỹ đất bàn giao cho địa phương thì UBND cấp tỉnh lập phương án sử dụng theo thứ tự ưu tiên: Xây dựng các công trình công cộng; giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình, cá nhân ở địa phương không có đất hoặc thiếu đất sản xuất; giao đất, cho thuê đất cho người đang sử dụng đất nếu người sử dụng đất có nhu cầu và việc sử dụng đất phù hợp với quy hoạch sử dụng của địa phương.
Tuy nhiên, tại khoản 2, Điều 15, Nghị định 118 lại ưu tiên đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương không có đất hoặc thiếu đất sản xuất, người đang nhận giao khoán trực tiếp sản xuất được giao đất hoặc thuê; hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được tiếp tục sử dụng theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất.
Diện tích đất giao không thu tiền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định tại điểm trên không được cao hơn mức bình quân của các hộ dân sử dụng đất địa phương; diện tích trên mức bình quân phải chuyển sang thuê đất; xác định tài sản trên đất theo giá thị trường và quy định của pháp luật về thẩm định giá tại thời điểm nhận giao, thuê để thu hồi vốn của nhà nước hoặc người đã đầu tư…
Theo Sở TN&MT, diện tích đất Công ty VinEco bàn giao lại cho các địa phương là khá lớn, trong phạm vi này vẫn còn những tồn tại vướng mắc. Thanh tra tỉnh đã tiến hành thanh tra, kiểm tra và chỉ ra những tồn tại hạn chế, yêu cầu khắc phục.
Bên cạnh đó, còn có sự chưa thống nhất giữa các quy định; các Nghị định, thông tư hiện hành không quy định cụ thể trình tự, hồ sơ lập, thẩm định và phê duyệt phương án sử dụng đất đối với diện tích bàn giao về cho địa phương.
Đồng thời, trùng với thời điểm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 các cấp nên các địa phương còn nhiều lúng túng trong việc triển khai lập phương án.
Để giải quyết dứt điểm những tồn tại, vướng mắc đối với diện tích đất Công ty VinEco bàn giao lại cho các địa phương, Sở TN&MT đã có văn bản đôn đốc các các huyện Bình Xuyên, Tam Dương và Tam Đảo thực hiện rà soát phần diện tích bàn giao còn thiếu, diện tích chồng lấn, phối hợp với các đơn vị liên quan hoàn thiện hồ sơ, gửi Sở TN&MT tổng hợp để thực hiện các thủ tục điều chỉnh, thu hồi, bàn giao bổ sung (nếu có) theo quy định.
Thời gian tới, Sở TN&MT tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn các huyện đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện phương án sử dụng đất trình UBND tỉnh phê duyệt.
