Căn bệnh nguy hiểm dễ mắc khi trẻ vừa chào đời
Y học đã nghiên cứu được huyết thanh chống uốn ván và các phương pháp hồi sức hiện đại nhưng việc điều trị chưa có kết quả tốt.
Tỷ lệ tử vong của bệnh vẫn là 80%. Ảnh: Webconsultas.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Minh Thanh, Trưởng khoa khám Chuyên gia, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cho biết uốn ván, đặc biệt uốn ván rốn sơ sinh, là bệnh nặng do độc tố của trực khuẩn Clostridium tetani, gây nhiễm độc thần kinh trung ương.
Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị uốn ván
Theo bác sĩ Thanh, trẻ sơ sinh bị uốn ván sơ sinh là do nha bào vi khuẩn uốn ván xâm nhập qua dây rốn trong khi sinh đẻ. Nguyên nhân gây uốn ván sơ sinh có thể kể đến:
Dụng cụ cắt rốn không đảm bảo vô trùng
Tay người đỡ đẻ không vô khuẩn
Băng gạc không vô trùng
Vi trùng xâm nhập qua vết cắt rốn, gây bệnh...
Sau khi sinh, trẻ không được chăm sóc rốn sạch sẽ và băng đầu rốn bị cắt không vô khuẩn nên đã bị nhiễm nha bào uốn ván.
Sau khi vi khuẩn uốn ván vào cơ thể trẻ sơ sinh, chúng thường không làm phát sinh ngay các triệu chứng rõ rệt. Trong thời kỳ ủ bệnh (trung bình 7 ngày, có khi sớm muộn hơn tùy theo mức độ độc tố mà vi khuẩn tiết ra), trẻ sơ sinh vẫn ăn ngủ bình thường, đôi khi hay quấy khóc, sốt nhẹ.
"Dựa vào khoảng thời gian ủ bệnh, người ta có thể tiên lượng được một phần bệnh nặng hay nhẹ. Thường nếu thời gian ủ bệnh trên 10 ngày, việc điều trị có kết quả khả quan hơn", bác sĩ Minh Thanh nói.
Chuyên gia này cho hay ở thời kỳ toàn phát, trẻ sốt 38-39 độ C, có khi lên 40-41 độ C, quấy khóc, bỏ bú. Đặc biệt, miệng chúm chím lại như huýt sáo, hàm cứng càng ngày càng rõ, dần dần xuất hiện co giật và co cứng.
Trẻ sơ sinh mắc uốn ván có thể tử vong ngay sau một cơn co giật và co cứng mạnh. Ảnh: Hu2.htgetrid.
Mỗi khi lên cơn co giật, mặt trẻ sơ sinh nhăn lại, chúm miệng, sùi bọt mép, hai tay nắm chặt. Nếu cơn giật nhẹ, da của trẻ vẫn hồng hào. Trường hợp co giật mạnh, liên tục sẽ kèm theo những cơn ngừng thở vì cơ thanh quản co lại, làm cho trẻ tím tái, chân tay lạnh, đe dọa tính mạng.
Theo bác sĩ Thanh, sau cơn co giật là co cứng các cơ, đặc biệt là cơ bụng và cơ lưng. Điều này làm cho trẻ sơ sinh có tư thế đặc biệt: ưỡn cong người, cổ ngả ra sau, 2 cánh tay khép sát người, 2 chân duỗi thẳng.
Cơn co giật và co cứng có thể kéo dài nhiều phút, nhịp độ mau hay thưa tùy theo mức độ bệnh nặng hoặc nhẹ.
"Trẻ sơ sinh có thể tử vong ngay sau một cơn co giật và co cứng mạnh. Trong một số trường hợp bệnh nhẹ, phát hiện sớm và điều trị tích cực, cơn giật tồn tại 10-15 ngày rồi giảm dần và trẻ khỏi bệnh", Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, nhấn mạnh.
Biện pháp phòng bệnh tốt nhất
Bác sĩ Thanh cho biết y học đã nghiên cứu được huyết thanh chống uốn ván và các phương pháp hồi sức hiện đại nhưng việc điều trị chưa có kết quả tốt. Tỷ lệ tử vong của bệnh vẫn là 80%. Do vậy, biện pháp tốt nhất vẫn là tiêm chủng để phòng bệnh.
"Khi tiêm vacine vào cơ thể người mẹ, sau một thời gian, cơ thể mẹ sẽ sinh ra kháng thể chống uốn ván và kháng thể này sẽ được truyền sang con. Như vậy, cả mẹ và con sẽ được bảo vệ trong trường hợp bị vi trùng uốn ván xâm nhập", bác sĩ Thanh cho hay.
Vị chuyên gia nhấn mạnh những người khi khỏi bệnh uốn ván cũng cần tiêm vaccine. Đặc biệt, trẻ em dưới 1 tuổi sẽ được tiêm vaccine phối hợp phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/màng não do vi khuẩn Hib.
Phụ nữ có thai cần có miễn dịch cơ bản bằng 2 liều vaccine uốn ván cách nhau tối thiểu một tháng. Liều thứ 2 phải tiêm trước khi sinh một tháng. Những lần có thai sau cần tiêm nhắc lại một liều uốn ván trước khi sinh một tháng.
