Cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là cần thiết

Trong một cuộc họp gần đây về thuốc lá thế hệ mới, ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế rất bức xúc khi có nhiều ý kiến cho rằng chúng ta cần quản lý sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bằng cách cho phép lưu hành.

Nhấn mạnh một lần nữa về tác hại của thuốc lá điện tử ông Lương Ngọc Khuê nói rằng, trong thuốc lá điện tử có ít nhất 60 hợp chất hóa học đã được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử (còn gọi là tinh dầu) và nhiều hợp chất khác có trong sol khí/khói tạo ra từ thuốc lá điện tử.

Với nhiều hệ lụy khôn lường cho sức khỏe người dân thì việc cấm thuốc lá thế hệ mới, trong đó có thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là hoàn toàn phù hợp.

Thuốc lá nung nóng (HTPs) sử dụng thiết bị điện tử để nung nóng điếu thuốc (hoặc viên nén thuốc lá) đến nhiệt độ đủ để tạo ra “sol khí” (khói) có thể hít vào, có chứa nicotin - chất gây nghiện cao và các hóa chất khác, các chất phụ gia không phải thuốc lá.

Đặc biệt, hiện nay thuốc lá nung nóng rất đa dạng, có nhiều sản phẩm kết hợp giữa thuốc lá nung nóng với thuốc lá điện tử, pha trộn, tẩm ướp dung dịch điện tử, khiến việc kiểm tra khó khăn, như thuốc lá mới sử dụng công nghệ hybrid, không đốt nóng trực tiếp sản phẩm thuốc lá, mà kết hợp giữa dung dịch thuốc lá điện tử và nguyên liệu thuốc lá.

Cũng theo lãnh đạo Cục Quản lý khám chữa bệnh, số liệu từ các nước cho phép sử dụng thuốc lá điện tử cho thấy đây là nguyên nhân dẫn đến tăng sử dụng thuốc lá điếu thông thường, bởi bản chất vẫn là nghiện chất nicotin.

Những người chưa bao giờ hút thuốc nhưng sử dụng thuốc lá điện tử thì tỷ lệ chuyển sang hút thuốc lá điếu thông thường cao hơn 2-3,5 lần so với người chưa từng sử dụng thuốc lá điện tử.

Việt Nam vốn là quốc gia có tỷ lệ nữ giới là người trưởng thành hút thuốc lá rất thấp so với nam giới. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của các sản phẩm thuốc lá điện tử hướng đến người tiêu dùng là phụ nữ và trẻ em, tỷ lệ nữ giới trẻ hút thuốc lá đã gia tăng nhanh chóng. Kèm theo đó là các hệ lụy về chất lượng giống nòi, do việc người trong độ tuổi sinh sản hút thuốc lá.

Thuốc lá mới đang mở đầu cho xu hướng lạm dụng và nghiện các hóa chất nhân tạo tổng hợp, bao gồm nicotin, các loại ma túy thế hệ mới và rất nhiều hóa chất khác, không chỉ gây nên gánh nặng khổng lồ mới về chăm sóc sức khỏe, chi phí y tế, kinh tế, an ninh trật tự, mà ảnh hưởng đến giống nòi và phát sinh nhiều vấn đề xã hội.

Nếu không được ngăn chặn kịp thời, do tính gây nghiện cao, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các hình thức thuốc lá mới sẽ nhanh chóng tạo ra sẽ không thể giải quyết, do đó sẽ ngày càng trầm trọng hơn.

"Việc cho phép các sản phẩm thuốc lá mới là đi ngược lại nguyên tắc giảm cung cấp và nhu cầu thuốc lá của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá, mà Việt Nam là thành viên. Điều này cũng ngược lại mục tiêu giảm cung cấp và giảm sử dụng các sản phẩm thuốc lá quy định tại Chiến lược quốc gia về phòng chống tác tại của thuốc lá đến năm 2030 và Luật phòng chống tác tại của thuốc lá", ông Khuê nói.

Đồng thời, việc cho phép thuốc lá mới sẽ làm tăng tỷ lệ sử dụng thuốc lá trở lại, gây khó khăn cho công tác phòng chống tác tại của thuốc lá và nỗ lực của công tác cai nghiện thuốc lá.

Chưa kể, nếu cho phép lưu hành, chúng ta sẽ phải nỗ lực hơn, tốn kém nhân lực và tài chính hơn trong việc giảm tỷ lệ hút thuốc lá, giải quyết gánh nặng bệnh tật và tử vong do thuốc lá, cũng như các hệ lụy về xã hội, môi trường, kinh tế của đất nước.

Được biết, tháng 10/2023 Tổ chức Y tế thế giới cũng đã có bản Khuyến nghị đối với Việt Nam đề nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm nhập khẩu, sản xuất, phân phối và bán các sản phẩm nicotine,hệ thống phân phối điện tử không chứa nicotine và các sản phẩm thuốc lá nung nóng, cũng như cấm quảng cáo và khuyến mãi các sản phẩm này ở Việt Nam.

Trên Thế giới đã có 42 nước cấm. Trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử là Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei,Campuchia.

Trên quan điểm lấy lợi ích sức khỏe của người dân là trên hết, đặc biệt ngăn ngừa thế hệ trẻ phụ thuộc vào sản phẩm gây nghiện, Bộ Y tế đề xuất với Quốc hội sớm ban hành Nghị quyết về việc cấm sử dụng và kinh doanh các sản phẩm thuốc lá mới tại Việt Nam.

Một thông tin vô cùng quan trọng liên quan tới việc kiểm soát tác hại của thuốc lá thế hệ mới đó là Thủ tướng chính phủ vừa có văn bản đề nghị các cơ quan liên quan tăng cường kiểm soát, ngăn chặn kịp thời tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Theo đó, đối với Bộ Y tế, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ này cần thông tin, giáo dục, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với đơn vị, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý.

Nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu qua cửa khẩu, khu vực địa bàn kiểm soát của Hải quan, xác lập các chuyên án đấu tranh đối với các đường dây, ổ nhóm buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo bộ đội biên phòng tăng cường tuần tra, kiểm soát ở khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng buôn lậu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.

Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an các cấp tăng cường công tác điều tra, nắm tình hình, xác lập các chuyên án, tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây, ổ nhóm, các đối tượng đầu nậu, buôn bán, pha trộn các chất cấm vào dung dịch thuốc lá điện tử để khởi tố, truy tố trước pháp luật.

Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường tăng cường quản lý thị trường nội địa, thường xuyên kiểm tra và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.

Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan báo chí truyền thông, tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia) trực tiếp chỉ đạo Ban Chỉ đạo 389 của các Bộ, ngành, địa phương theo dõi, đôn đốc, kiểm tra các lực lượng chức năng trong việc thực hiện Công điện này của Thủ tướng Chính phủ.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo chính quyền các cấp và lực lượng chức năng trên địa bàn:

Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được phép kinh doanh, sử dụng trên thị trường Việt Nam;

Tăng cường thông tin, giáo dục, truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cho người dân.

D.Ngân