Burkina Faso ngăn chặn âm mưu đảo chính

Một tuyên bố trên truyền hình nhà nước cho biết “một âm mưu đảo chính đã bị cơ quan tình báo và an ninh của Burkina Faso ngăn chặn vào ngày 26/9/2023. Hiện tại, các sĩ quan và những người bị cáo buộc tham gia vào nỗ lực gây bất ổn này đã bị bắt và những người khác đang bị truy nã”.

Lãnh đạo quân đội Burkina Faso, ông Ibrahim Traoré, được binh lính hộ tống ở Ouagadougou, Burkina Faso, ngày 2/10/2022. (Ảnh: Reuters)

Tuyên bố cho biết những thủ phạm bị cáo buộc “có âm mưu tấn công các thể chế của nước Cộng hòa Burkina Faso và khiến đất nước rơi vào hỗn loạn”.

Lãnh đạo Hội đồng thủ lĩnh quân sự, Đại úy Ibrahim Traoré lên nắm quyền vào ngày 30/9/2022, bằng cuộc đảo chính thứ hai trong vòng 8 tháng tại đất nước này.

Hai vụ đảo chính đều được kích hoạt một phần bởi sự bất mãn trước những thất bại trong việc ngăn chặn cuộc nổi dậy thánh chiến dữ dội lan ra từ nước láng giềng Mali vào năm 2015.

Ngày 27/9, hàng nghìn người đã xuống đường ở thủ đô Ouagadougou sau lời kêu gọi từ những người ủng hộ Traoré để "bảo vệ" ông giữa những tin đồn về một cuộc đảo chính trên mạng xã hội. Chính phủ quân sự nước này cho biết họ sẽ làm sáng tỏ "tất cả những gì có thể liên quan tới âm mưu này".

Chính quyền cho biết: "Rất tiếc rằng các sĩ quan từng thề bảo vệ quê hương đã đi chệch hướng, cản trở người dân Burkina Faso tiến lên phía trước vì chủ quyền và giải phóng hoàn toàn khỏi bọn khủng bố".

Đầu tháng này, công tố viên quân sự nước này cho biết ba binh sĩ đã bị bắt và cáo buộc tội âm mưu chống lại chính quyền.

Các nhà điều tra đã nhận được tin báo về "các binh sĩ và cựu quân nhân làm việc trong ngành tình báo" đang trinh sát các ngôi nhà và địa điểm khác được các nhân vật chủ chốt trong chính quyền, bao gồm cả lãnh đạo Traoré, sử dụng.

Ngay sau khi ông Traoré tiếp quản đất nước, các công tố viên quân sự vào tháng 12/2022 cũng cho biết đã có âm mưu "gây bất ổn cho thể chế nhà nước". Họ cho biết những kẻ đứng đằng sau vụ việc là dân thường và một trung tá tên là Emmanuel Zoungrana.

Theo số liệu của một tổ chức giám sát phi chính phủ có tên là Dự án dữ liệu sự kiện và vị trí xung đột vũ trang (ACLED), hơn 17.000 dân thường và quân đội đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công thánh chiến ở Burkina Faso. Hơn hai triệu người cũng đã phải rời bỏ quê hương, khiến đây trở thành một trong những cuộc khủng hoảng di cư tồi tệ nhất ở châu Phi.

Sự tức giận trong lực lượng vũ trang Burkina Faso đã dẫn đến cuộc đảo chính vào tháng 1/2022, lật đổ tổng thống đắc cử Roch Marc Christian Kabore.

Vào ngày 30/9, người lật đổ cựu Tổng thống Kabore, Đại tá Paul-Henri Sandaogo Damiba, cũng bị lật đổ bởi một cuộc đảo chính khác.

Tuần trước, chính quyền nước này tuyên bố gần 192.000 người phải di tản đã trở về nhà sau khi nhiều chính quyền đã chiếm lại được nhiều khu vực khác nhau.

Các cuộc tấn công thánh chiến vẫn tiếp tục không suy giảm mặc dù chính quyền nước này tuyên bố đã giành lại được lãnh thổ.

Hà Mai