Bùng nổ ở Vietnam Idol chỉ với 1 màn trình diễn, Siu Black 'đáng gờm' thế nào?

Tuần qua, đêm truyền hình trực tiếp đầu tiên của Vietnam Idol 2023 đã lên sóng với sự tham gia của nghệ sĩ khách mời là Siu Black. Dù đã ở tuổi U60 nhưng bằng giọng hát nội lực và kỹ thuật điêu luyện của mình, Siu Black vẫn khiến khán giả bất ngờ, vỡ òa trong sự thán phục.

Thậm chí, Siu Black đã tạo hiệu ứng mạnh mẽ tại Vietnam Idol khi nhiều người cho rằng cô còn "bùng nổ" hơn cả các thí sinh. Có ý kiến nhận xét, màn trình diễn của nữ ca sĩ là điểm sáng duy nhất của chương trình.

Giọng hát bẩm sinh hiếm có của núi rừng Tây Nguyên

Siu Black sở hữu chất giọng hiếm thấy ở Việt Nam. Đó là loại giọng full lirico soprano (nữ cao trữ tình đầy đặn).

Siu Black trình diễn tại Vietnam Idol 2023

Với đặc trưng thổ nhưỡng, khí hậu tại Việt Nam, cũng như cơ địa của người Việt, các giọng nữ cao chủ yếu là light lirico soprano (nữ cao trữ tình sáng mảnh). Có thể kể tới hàng loạt ca sĩ như Phương Thanh, Thu Minh, Hồ Quỳnh Hương, Hà Trần, Thùy Chi…

Loại giọng full lirico soprano hiếm thấy hơn hẳn, với một số ít ca sĩ như Thanh Tuyền, Hà Phạm Thăng Long và Siu Black.

Đặc trưng của loại giọng này là âm sắc đầy đặn, ấm áp, dày hơn, nặng hơn, phát triển mạnh quãng cân cao, lên cao sáng rực rỡ mà vẫn uy lực.

Hiển nhiên, Siu Black hội tụ trọn vẹn những ưu điểm của một full lirico soprano điển hình. Dù là nữ cao nhưng giọng Siu Black rất dày, nổi bật ở sự khỏe khoắn, nội lực, càng lên cao càng bùng nổ, nhưng lại không hề chói gắt mà vẫn đầy đặn, hào sảng. Cô phát triển mạnh mẽ ở quãng trung và cận cao.

Âm sắc của Siu Black thuần kim, nên rất sáng, có khả năng bay xa, vang lộng như tiếng chuông khánh và đanh lại, tròn trịa đến lạ thường, bóng loáng không chút tì vết.

Mỗi khi cô cất giọng là tiếng hát ấy lại bay khắp mọi không gian, vượt núi rừng, thác đèo, xuyên thấu tất cả, không gì cản trở được.

Do cấu tạo vòm họng và các xoang riêng, giọng hát Siu Black độc đáo ở chỗ nó có độ vang tự nhiên, nên chỉ cần mở miệng đã vang và hát kiểu gì cũng vang.

Siu Black từng nói: "Ngày xưa đi hát, tôi kéo mic ra rất xa mà khán giả vẫn nghe rõ". Bởi vậy, xét trong các nữ cao tại Việt Nam, Siu Black được đánh giá là một giọng hát bẩm sinh tuyệt đẹp.

Chính nhờ giọng hát đẹp và nội lực bẩm sinh ấy, ngay từ khi còn nhỏ, Siu Black đã sớm được xem là "họa mi núi rừng". Cô tham gia nhiều phong trào ca hát của học sinh, sinh viên cùng các cuộc thi nhỏ.

Sau này, dù đi học hay làm công nhân, Siu Black lúc nào cũng được mời đi hát đoàn thể, phục vụ mọi người. Ai cũng muốn được nghe cô hát.

Giọng hát của Siu Black được ví chỉ cần mở miệng ra hát đã khiến người ta phải "sởn gai ốc", chưa cần dùng đến kĩ thuật. Nhạc sĩ Nguyễn Cường từng kể, ngay khi nghe Siu Black lần đầu, ông đã bị hút vào và khẳng định sẽ nổi tiếng.

Ông nói: "Tôi đã nhìn thấy ở Siu Black ngày ấy bên cạnh một chất giọng khỏe, âm vực rộng là một ca sĩ có bản năng hoang dại mà tinh tế. Siu Black rất đặc biệt, cách hát đặc biệt, nói tóm lại cái gì cũng đặc biệt. Tây Nguyên có Y Moan và sau có Siu Black, đi tìm cũng không thể nào ra được".

Đẳng cấp kỹ thuật đáng nể

Siu Black ít sử dụng cộng minh mà hát bạch thanh (lối hát của ca sĩ da màu, khác lối hát cổ điển Tây phương). Cô thường hát hơi bẹt, ít dựng tiếng, với cách hát đẩy lưỡi về phía trước, bật âm thanh lên hàm trên để nhấn một số phụ âm nhằm tạo màu sắc riêng.

Khi hát, Siu Black thường nhả chữ rất nặng, chắc, và nhấn được vào từng chữ, tạo nên nội lực khủng khiếp như tiếng hát của rừng núi, đầy man dại, tự do và cá tính.

Nhưng nhờ sở hữu chất giọng vang bẩm sinh và biết cách support hơi thở cũng như chọn được vị trí vang vùng mask resonance tối ưu nên Siu Black nhả chữ nào cũng vang, lồng lộng và tỏa ra xa, tạo nên cảm giác phóng khoáng, dễ chịu cho người nghe, chứ không hề nặng nề.

Không những vậy, Siu Black còn sử dụng kiểu hát nhấn bật từng chữ một và nhấn âm hơi nhiều vào phụ âm đầu, tạo nên chất Tây Nguyên, núi rừng đậm đặc, mạnh mẽ, hoang dã và hừng hực sức sống.

Siu Black hát lúc nào cũng nội lực, vang và nhả rất chắc, khủng, khỏe ở mọi chữ, chứ không đơn giản là dồn sức cho một số chữ cuối rồi mới bung ra như nhiều ca sĩ khác. Đây là kĩ thuật khó của ca sĩ da màu mà không phải ca sĩ châu Á nào cũng làm được.

Mỗi khi nhả chữ, Siu Black đều tạo vang và bung được âm lượng lớn trong chớp nhoáng, bật rất nhanh lên tông cao ở từng chữ mà không cần lấy đà hay đầy hơi từ trước lên.

Để làm được điều này, Siu Black phải có breath support rất tốt, sử dụng cơ hoành vững chắc và sở hữu buồng phổi lớn, cột hơi chắc khỏe (gọi là "third lung"). Đây chính là lợi thế riêng có thường thấy ở những ca sĩ có ngoại hình ngoại cỡ như cô.

Siu Black cũng là một trong những ca sĩ tiên phong cho lối hát gằn giọng theo kiểu gằn chát (squeal) tại Việt Nam, tạo nên màu Rock độc đáo pha trộn cùng nhạc nhẹ.

Gằn chát (squeal) lại là kiểu gằn giọng khó thực hiện, ít thấy hơn, đòi hỏi kĩ thuật cao hơn về cột hơi, breath control. Nó cần sự điều kiển giọng hát nên có thể kéo dài theo melody.

Siu Black có thể gằn chát trên nhiều quãng như B4, C5, D5, E5 cực kì máu lửa, biến tấu giai điệu ngẫu hứng, nội lực, bẻ note bất ngờ, hào sảng như một ca sĩ da màu.

Một trong những thương hiệu đẳng cấp của Siu Black là khả năng belting và mixed voice thần sầu. Siu Black chỉ mixed tới E5 nhưng rất căng, nội lực và sáng đẹp một cách mê hoặc, điển hình nhất trong ca khúc Đâu phải bởi mùa thu.

Cô cũng nhả chữ được trên tận E5 một cách thoải mái, hay rung thật chậm để tạo sự đanh dày ở E5. Ở các đoạn nhả chữ treo nốt cao, Siu Black vẫn giữ nguyên được độ dày của giọng, khiến câu hát lúc nào cũng đầy đặn, không bị chói.

Khi belt C#5, cô tạo âm thanh đẹp, đanh, chắc, có độ đanh, solid hiếm có với ca sĩ Việt, nghe đặc quánh, nặng như chì, hơi nổ xoang vòm, tạo sự man dại, cuồng nhiệt.

Với nội lực căng tràn và cấu tạo vòm họng bẩm sinh, Siu Black có thể tạo âm nổ trên C#5 ở bất đoạn nhả chữ nào. Trên các quãng cao như D5, Eb5, C5, cô belt được những tràng dài, bắn lực âm thanh mạnh.

Dù là nữ cao nhưng quãng trung của Siu Black vẫn rất phát triển và đẹp tới bất ngờ. Cô có thể nhả B4, Bb4 một cách căng tràn, hào sảng, mở rộng với vị trí âm thanh cộng hưởng rất đẹp, đẩy lên xoang, hát thoải mái, dễ dàng và đôi lúc phóng xuyên thấu với sự bùng nổ.

Siu Black hát thoải mái ở cả C#4 (một note khá thấp với nữ cao). Hồi trẻ, cô belt được cả D4 với âm sắc sáng rực, đúng chất nữ cao. Từ G4, cô bắt đầu belt dày, chắc khỏe. Lên tới thì cộng hưởng vang dội.

Tóm lại, Siu Black là một giọng hát hiếm thấy và cho đến khi đã ở tuổi U60, cô vẫn khiến khán giả phải đắm say mỗi khi xuất hiện.

Long Phạm