Bầu cử Áo: gương mặt cũ trong cuộc chơi mới

Cựu Thủ tướng Áo Sebastian Kurz cùng bạn gái Susanne Thier và ứng cử viên hàng đầu của OVP tham gia bầu cử tại một địa điểm bỏ phiếu ở thủ đô VIenna. (Nguồn: Reuters)

Chính trị gia 33 tuổi lãnh đạo đảng Nhân dân (OVP) hiện đang là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí Thủ tướng. Thống kê trước bầu cử cho thấy OVP giành được 34% số phiếu ủng hộ, theo sau là đảng Dân chủ Xã hội (SPOe) với 22%, đảng Tự do Áo (FPO) 20% và đảng Xanh 13%.

Như vậy, ông Kurz gần như chắc chắn sẽ trở lại, thực hiện lời hứa sau khi thất bại trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm hậu vụ scandal Ibizagate.

Chiến thắng trong tầm tay

Có một vài nguyên nhân chính giải thích cho tỷ lệ ủng hộ áp đảo của OVP so với các đối thủ khác.

Thứ nhất, mặc dù vướng phải vụ việc đáng tiếc, xong hình ảnh của OVP không bị tổn hại nhiều và người chịu trách nhiệm, Phó Thủ tướng Heinz-Christian Strache đã sớm từ chức sau đó. FPO, với tân Chủ tịch Norbert Hofer, được biết đến với lập trường mềm mỏng và biết cách giành sự ủng hộ của các cử tri truyền thống hơn so với người tiền nhiệm, vẫn duy trì được sức ảnh hưởng nhất định với 20% tỷ lệ ủng hộ.

Thứ hai, tỷ lệ ủng hộ áp đảo của OVP cho thấy một bộ phận lớn người dân vẫn ủng hộ quan điểm chính trị cứng rắn của ông Kurz đối với người tị nạn. Đây đã và sẽ là vấn đề tiếp tục chi phối nước Áo trong thời gian tới. Quan trọng hơn, người Áo chưa tìm được lựa chọn thay thế ông Kurz, người mà trong 18 tháng cầm quyền đã triển khai một số chính sách đáng chú ý, mang lại lợi ích cụ thể như hỗ trợ thu nhập cơ bản, bảo hiểm xã hội cho người thất nghiệp, đẩy mạnh phát triển chính phủ số và kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) thắt chặt biên giới Schengen.

Thứ ba, chiến dịch tranh cử của OVP được ông Kurz tiến hành một cách bài bản, chú trọng xây dựng bản thân như ngôi sao đang lên trên chính trường Áo và người duy nhất có thể mang lại những thay đổi chính trị đáng kể tại quốc gia này. Hình ảnh của ông Kurz thường xuyên xuất hiện trên các trang mạng xã hội như Facebook và Instagram, thu hút các cử tri trẻ tuổi.

Người cũ, thách thức mới

Tuy nhiên, khi mà chiến thắng đã cận kề và ông Kurz sẽ quay trở lại vị trí lãnh đạo đất nước trong một sớm một chiều, điều chính trị gia 33 tuổi này đang cân nhắc là tìm kiếm đối tác cho chính phủ liên minh. Xét trên chính trường Áo hiện nay, ông có thể cân nhắc bốn phương án:

Đầu tiên, ông Kurz có thể một lần nữa đặt niềm tin và thiết lập liên minh với FPO, đưa Chủ tịch đảng này lên làm Phó Thủ tướng. Đây được cho là phương án khả thi nhất, bởi tân lãnh đạo FPO Hofer được đánh giá là mềm mỏng hơn so với người tiền nhiệm Strache và lập trường chính trị của OVP và FPO có một số điểm tương đồng, đặc biệt là trong vấn đề người nhập cư. Song ông Kurz cũng cần thận trọng trong mối quan hệ này, nhằm tránh những hành động thái quá từ chính đảng cực hữu ảnh hưởng đến chính phủ liên minh thêm một lần nữa.

Ngoài ra, OVP cũng có thể xem xét phương án liên minh với SPOe, đảng Xanh và đảng Nước Áo Mới (NEOS). Tuy nhiên, ông Kurz và Chủ tịch SPOe là bà Pamela Rendi-Wagner có quan điểm khác biệt trong nhiều vấn đề và thường xuyên đối đầu trong các cuộc tranh luận trên truyền hình. Không loại trừ khả năng SPOe sẽ thay lãnh đạo sau bầu cử, song người Áo dường như đã ít nhiều mất niềm tin vào “Đại Liên minh” OVP và SPOe cầm quyền từ Chiến tranh Thế giới II và không mong muốn kịch bản này tái hiện.

Đảng Xanh, với tỷ lệ ủng hộ tăng vọt (13%) đến từ mối quan tâm của người dân với biến đổi khí hậu cùng đảng trung dung NEOS cũng có thể là một lựa chọn. Tuy nhiên, liên minh ba chính đảng, một thiên tả và hai thiên hữu tiềm ẩn nhiều rủi ro khi tìm kiếm đồng thuận chính sách.

Cuối cùng, khi các phương án trên không khả thi, ông Kurz có thể thành lập chính phủ thiểu số, song đây rõ ràng là giải pháp “cực chẳng đã”. Bởi lẽ, điều này đồng nghĩa với việc chính trị gia 33 tuổi sẽ gặp nhiều khó khăn khi “sống sót” trong 5 năm nhiệm kỳ, chứ chưa nói tới triển khai nghị trình gây tranh cãi.

Chiến thắng đã đến gần, song đó mới chỉ là bước đầu tiên trong hành trình trở lại của cựu Thủ tướng. Tận dụng lợi thế, thành lập chính phủ liên minh bền vững, tránh đi vào vết xe đổ 4 tháng trước sẽ là nhiệm vụ không hề dễ dàng dành cho ông Kurz và OVP.

Minh Quân

Minh Quân