Bất lực trước tội phạm, Thủ tướng một quốc gia từ chức sau 32 tháng
Thủ tướng Haiti Ariel Henry nhận được sự ủng hộ của Mỹ trong phần lớn thời gian 32 tháng tại vị, một thời kỳ hỗn loạn khi các băng nhóm bạo lực mở rộng hoạt động kiểm soát thủ đô Port-au-Prince.
Thủ tướng Haiti Ariel Henry sẽ từ chức sau khi một hội đồng chuyển giao quyền lực được thành lập để điều hành quốc gia này, trong bối cảnh bạo lực và áp lực từ các băng nhóm tội phạm gia tăng.
“Không có sự hy sinh nào quá lớn cho đất nước chúng ta, cho Haiti,” Thủ tướng Henry nói trong một tuyên bố qua video được đăng tải vào sáng sớm ngày 12/3. “Tôi sẽ từ chức sau khi thành lập một hội đồng chuyển giao quyền lực.”
Thủ tướng Haiti Ariel Henry. Ảnh: AP
Ông Henry nhận vị trí thủ tướng của Haiti sau vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moïse vào năm 2021. Theo FT, ông nhận được sự ủng hộ của Mỹ trong phần lớn thời gian 32 tháng tại vị, một thời kỳ hỗn loạn khi các băng nhóm bạo lực mở rộng hoạt động kiểm soát thủ đô Port-au-Prince.
Việc từ chức của ông Henry lần đầu tiên được ông Guyana Irfaan Ali, Chủ tịch khối thương mại Cộng đồng Caribe (Caricom) công bố, sau cuộc họp khẩn cấp về Haiti hôm 11/3.
“Chúng tôi nắm được thông tin về việc từ chức của Thủ tướng sau khi thành lập một hội đồng tổng thống chuyển tiếp và bổ nhiệm một thủ tướng lâm thời,” ông Ali khẳng định.
Ông Ali cho biết, một hội đồng chuyển giao gồm bảy thành viên bỏ phiếu và hai quan sát viên – là các đại diện đến từ xã hội dân sự Haiti, khu vực tư nhân và tôn giáo – sẽ nhanh chóng chọn ra một thủ tướng tạm quyền. Những ứng viên tiềm năng có ý định tranh cử tổng thống sẽ không được phép tham gia vào hội đồng.
Lần gần nhất ông Henry xuất hiện trước công chúng là vào ngày 1/3 tại một sự kiện do Liên Hợp quốc hậu thuẫn ở Nairobi, để đàm phán về nỗ lực đảm bảo an ninh cho quốc gia trong cuộc chiến chống lại các băng nhóm tội phạm.
Trong thời gian này, các băng nhóm đã gây náo loạn khắp thủ đô, giúp 3.800 tù nhân trốn thoát khỏi hai nhà tù và tấn công các đồn cảnh sát, sân bay và cảng biển.
Jimmy Cherizier, một thủ lĩnh băng đảng khét tiếng với biệt danh “Barbecue”, hôm 11/3 khẳng định với báo giới: “Người dân Haiti sẽ quyết định ai là người đứng đầu đất nước và mô hình chính phủ nào mà họ muốn. Chúng tôi sẽ tìm cách đưa Haiti thoát khỏi tình trạng khốn cùng hiện nay.”
Sự kiên nhẫn của Washington với ông Henry cuối cùng dường như đã cạn kiệt trong tháng này, trong bối cảnh liên minh gồm các băng nhóm tiến hành các cuộc tấn công khắp thủ đô Port-au-Prince.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hồi tuần trước kêu gọi ông Henry “đẩy nhanh quá trình chuyển đổi chính trị” thông qua việc thành lập một hội đồng giám sát.
Thủ tướng Henry, một cựu bác sĩ giải phẫu thần kinh, không được tín nhiệm tại Haiti. Việc người biểu tình kêu gọi loại bỏ ông trong các cuộc biểu tình bạo lực đã trở thành dấu ấn trong nhiệm kỳ của nhà lãnh đạo. Theo giới phân tích, Thủ tướng Henry hầu như không đạt được bước tiến nào trong việc ngăn chặn khoảng 200 băng nhóm mà theo Liên Hợp Quốc, hiện kiểm soát khoảng 80% thủ đô. Năm ngoái, 5.000 người đã thiệt mạng và 200.000 người phải sơ tán.
Trước đó vào hôm 11/3, ông Blinken cùng các nhà lãnh đạo Caricom và các quan chức Liên Hợp quốc đã chủ trì một cuộc họp khẩn về Haiti ở Jamaica, nơi Mỹ cam kết bổ sung 100 triệu USD cho một sứ mệnh quốc tế được đề xuất nhằm hỗ trợ cảnh sát Haiti, ngoài 200 triệu USD đã bảo đảm trước đó.
