Bảo vệ người tiêu dùng trên chợ mạng

Tại Hội nghị Phát triển thương mại điện tử Việt Nam với chủ đề: Phát triển thương mại điện tử bền vững, do Bộ Công Thương tổ chức ngày 1/12, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) Lê Hoàng Oanh cho biết, thị trường TMĐT Việt Nam đang được đánh giá có tốc độ tăng trưởng nằm trong nhóm Top 10 trên toàn thế giới và dự đoán tiếp tục thăng hạng trong 2 năm tới.

60,7% người dùng internet tại Việt Nam mua sản phẩm trực tuyến hàng tuần.

Còn Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, TMĐT từ khái niệm còn khá xa lạ với người tiêu dùng thì giờ đây, TMĐT Việt Nam liên tục ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc ở mức 16-30%/năm và dự kiến quy mô thị trường sẽ đạt 20,5 tỷ USD trong năm 2023. Cùng với đó, thị trường TMĐT tại Việt Nam cũng đã hình thành các hệ thống cung ứng dịch vụ thứ cấp cho thị trường bao gồm: Dịch vụ nền tảng công nghệ hỗ trợ giao dịch TMĐT, các dịch vụ marketing, truyền thông tiếp thị trực tuyến, dịch vụ chuyển phát...

Bên cạnh những kết quả tích cực, TMĐT cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: Đảm bảo nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa; đảm bảo an toàn, an ninh thông tin cá nhân; hạ tầng logistics TMĐT còn chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường; niềm tin của người tiêu dùng trong giao dịch trực tuyến...

Trước đó, chia sẻ tại diễn đàn tiếp thị trực tuyến lần thứ 7 năm 2023 do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tổ chức, bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc nghiên cứu hành vi khách hàng, đại diện khu vực miền Bắc của NielsenIQ Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu là cơ hội cho TMĐT phát triển. Hiện, 60,7% người tiêu dùng mua sắm hằng tuần qua internet, trong đó, mua sắm sản phẩm chăm sóc cá nhân, đồ uống, đồ ăn có xu hướng tăng. Tuy nhiên, chất lượng sản phẩm vẫn là mối quan tâm hàng đầu của người mua hàng trực tuyến, với 84% số người quan tâm, bên cạnh đó, 59% người tiêu dùng lựa chọn mua hàng trực tuyến vì phương thức thanh toán tiện lợi, 21% doanh nghiệp cho biết, việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin và TMĐT đem lại hiệu quả thực tế ở mức rất cao.

Theo ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, Hà Nội hiện đứng thứ hai cả nước về TMĐT. Với khoảng 8,5 triệu dân, Hà Nội có nhiều tiềm năng để phát triển TMĐT. Nhưng để phát triển mạnh mẽ hơn, theo ông Nguyễn Thế Hiệp, các doanh nghiệp TMĐT cần giải quyết được các vấn đề hiện nay như: Quản lý kinh doanh qua mạng xã hội, ngăn chặn tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân, các hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, chất lượng hàng hóa không đảm bảo…

Trao đổi tại hội nghị, các ý kiến cũng cho rằng, để thúc đẩy thị trường TMĐT thì yếu tố quan trọng là xây dựng niềm tin. Với người tiêu dùng, họ cần có niềm tin vào chất lượng hàng hóa, tin rằng quyền lợi của họ được bảo vệ khi tham gia mua sắm trên thị trường TMĐT. Trong 10 năm qua, mặc dù thị trường TMĐT Việt Nam đã phát triển rất nhanh về lượng, nhưng lý do lớn nhất mà người tiêu dùng vẫn coi là trở ngại khi mua hàng trực tuyến là "chất lượng kém so với quảng cáo", "không tin tưởng đơn vị bán hàng", "khó kiểm định chất lượng hàng hóa".

Đại diện Ủy ban Cạnh tranh quốc gia cũng đã thông tin chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên môi trường trực tuyến. Những khó khăn, thách thức trong lĩnh vực TMĐT từ góc độ cơ quan quản lý địa phương, ngân hàng, tổ chức thanh toán, các sàn thương mại điện tử, doanh nghiệp chuyển phát… cũng được làm rõ.

Để để từng bước giải quyết các khó khăn, thách thức trong TMĐT, bà Lê Hoàng Oanh cho rằng, tốc độ tăng trưởng của TMĐT thời gian qua là điểm sáng nên cần được thường xuyên giữ gìn, bảo vệ thông qua việc hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý, thường xuyên tuyên truyền để đảm bảo tính thực thi pháp luật hiệu quả trong doanh nghiệp và xã hội. Để phát triển bền vững, TMĐT Việt Nam cần duy trì một tốc độ tăng trưởng tích cực, ổn định; đảm bảo sự cân bằng và hài hòa và phát triển xanh. TMĐT cũng là lĩnh vực có thể đóng góp nhiều vào việc tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu rác thải độc hại cho môi trường; niềm tin; nguồn nhân lực.

Lưu Hiệp