Bảo quản, trùng tu 14 giếng cổ hàng ngàn năm tuổi

UBND tỉnh Quảng Trị vừa ban hành quyết định phê duyệt dự toán lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi hệ thống khai thác và xử lý nước của 14 giếng cổ ở xã Gio An, huyện Gio Linh.

Hệ thống giếng cổ Gio An hiện có 14 giếng.

Tỉnh Quảng Trị giao Trung tâm Quản lý di tích và Bảo tàng tỉnh tổ chức thực hiện lập quy hoạch và thanh quyết toán kinh phí. Tổng dự toán lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi hệ thống khai thác, xử lý nước của hệ thống giếng cổ hơn 3,2 tỷ đồng.

Trong đó, chi phí khảo sát địa hình hơn 440 triệu đồng, lập nhiệm vụ quy hoạch hơn 440 triệu đồng, lập đồ án quy hoạch hơn 2,3 tỷ đồng, còn lại là các chi phí khác.

Các giếng cổ này đa phần nằm ở chân các quả đồi đất đỏ bazan, được tạo thành nhờ kỹ thuật lắp ghép, kè đá để khai thác các mạch nước ngầm trong lòng đồi.

Hệ thống giếng cổ Gio An hiện có 14 giếng, gồm: Côi, Dưới, Búng, Trạng, Đào, Gái 1, Gái 2, Nậy, Tép, Ông, Bà, Gai, Máng và giếng Pheo. Các giếng cổ này đa phần nằm ở chân các quả đồi đất đỏ bazan, được tạo thành nhờ kỹ thuật lắp ghép, kè đá để khai thác các mạch nước ngầm trong lòng đồi.

Qua những công trình nghiên cứu, các nhà khoa học xác định hệ thống giếng cổ ở Gio An được người Chăm xây dựng vào cuối thời đại đồ đá, ước tính cách đây khoảng 5.000 năm. Hệ thống giếng cổ này là di tích có giá trị khảo cổ, văn hóa nghệ thuật độc đáo được giữ gìn cho đến ngày nay.

Cánh đồng xà lách xoong (rau liệt) nằm ở hạ nguồn những giếng cổ tại xã Gio An, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.

Từ xưa đến nay, dù thời tiết khô hạn đến đâu, nước trong hệ thống giếng cổ vẫn không bao giờ cạn, luôn trong xanh, mát lạnh.

Hệ thống giếng cổ Gio An được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia vào năm 2001.

Viễn Phương