Báo động sạt lở bờ sông, bờ biển ở Cà Mau

Tỉnh Cà Mau thường xuyên thu thập thông tin về nguy cơ sạt lở để bảo vệ đất, rừng

Những con số báo động

Là địa phương có hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc với 87 cửa biển, cửa sông thông ra biển và bờ biển dài 254km, hơn 10 năm qua, tác động của biến đổi khí hậu làm nước biển dâng cùng tình trạng sụt lún đất và các hình thái thời tiết cực đoan đã làm cho bờ sông, bờ biển của Cà Mau bị sạt lở ngày càng nghiêm trọng. Đến nay, tổng chiều dài các đoạn bờ biển ở Cà Mau bị sạt lở khoảng 187/254km.

Theo số liệu thống kê của ngành lâm nghiệp tỉnh Cà Mau, giai đoạn 2011 - 2021, sạt lở bờ biển ở Cà Mau đã làm mất đất và rừng phòng hộ với diện tích khoảng 5.250ha (tương đương với diện tích bình quân một xã của tỉnh Cà Mau).

Theo Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Cà Mau Nguyễn Thanh Tùng, hiện tổng chiều dài bờ biển đang tiếp tục bị sạt lở trên địa bàn khoảng 91km với các mức độ khác nhau, trong đó, bờ biển Tây, sạt lở ở mức nguy hiểm 22km; bờ biển Ðông sạt lở ở mức đặc biệt nguy hiểm 29,15km, sạt lở ở mức nguy hiểm 40,3km. Ngày 23.3, thông tin từ Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau cho biết, từ đầu mùa khô đến nay, vùng ngọt tỉnh Cà Mau đã xảy ra 131 tuyến sạt lở, sụt lún đất với 550 vị trí, tổng chiều dài hơn 14,5km.

“Với tốc độ sạt lở rất nghiêm trọng như hiện nay, nếu không có giải pháp bảo vệ ngay thì trong thời gian tới sạt lở ven biển sẽ tiếp tục làm mất thêm rất nhiều đất, rừng phòng hộ. Đây là diện tích đất, cây rừng đã được hình thành qua hàng trăm năm. Nếu để sạt lở tiếp tục tiến sâu vào đất liền thì không chỉ mất thêm đất, mất rừng mà còn nguy cơ ảnh hưởng đến nhiều công trình hạ tầng đã xây dựng bên trong, buộc phải thực hiện bảo vệ theo tình huống khẩn cấp; khi đó việc xây dựng công trình bảo vệ sẽ rất tốn kém, rất khó khôi phục diện tích đất và cây rừng đã mất” - ông Tùng nói.

Ðến nay, tỉnh Cà Mau đã hoàn thành 55,7km kè bảo vệ bờ biển, với tổng kinh phí 1.720 tỷ đồng, 9,2km kè bảo vệ bờ sông, kinh phí thực hiện 391 tỷ đồng. Những công trình kè chống sạt lở bờ biển được bố trí đủ vốn và đầu tư hoàn thiện đã phát huy được hiệu quả, làm giảm sóng, chống sạt lở, bước đầu đã gây bồi, tạo bãi, khôi phục gần 1.000ha rừng phòng hộ; công trình kè các đoạn bờ sông, cửa biển đã khắc phục được tình trạng sạt lở, đồng thời sắp xếp, chỉnh trang lại mỹ quan, trật tự xây dựng công trình, nhà ở ven sông thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hơn 31.000 tỷ đồng xây dựng công trình phòng, chống sạt lở

Trong đầu tháng 3, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Lê Văn Sử đã chủ trì cuộc họp trực tuyến với đại diện lãnh đạo Cục Quản lý xây dựng công trình, Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, các sở, ngành của tỉnh, UBND các huyện, thành phố Cà Mau để nghe các chuyên gia góp ý về Đề án “Phòng, chống sạt lở bờ biển, bờ sông giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh”.

Đề án do Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Cà Mau thực hiện dưới sự hướng dẫn của Viện Khoa học thủy lợi miền Nam. Mục tiêu Đề án là điều tra, đánh giá, cập nhật cơ sở dữ liệu về sạt lở bờ biển, bờ sông, phấn đấu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành công tác cập nhật hiện trạng sạt lở bờ biển, bờ sông lên bản đồ WebGIS (thu thập, quản lý và phân tích dữ liệu từ không gian địa lý); nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo, giám sát sạt lở và quản lý bờ sông, bờ biển; phấn đấu đến năm 2025, các khu dân cư ven biển, ven sông ở vùng có nguy cơ sạt lở đều được cảnh báo kịp thời và được hướng dẫn kỹ năng ứng phó khi xảy ra sạt lở; quản lý chặt chẽ việc xây dựng công trình, nhà ở tại khu ven sông, ven biển, phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành 90% việc di dời các hộ dân ra khỏi khu vực có nguy cơ cao xảy ra sạt lở.

Theo nội dung Đề án, tỉnh Cà Mau cần đầu tư xây dựng các công trình khắc phục sự cố sạt lở ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn dân cư, cơ sở hạ tầng ven biển, rừng phòng hộ ven biển; đầu tư xây dựng tuyến đê biển vừa kết hợp làm đường giao thông, ngăn triều cường, chắn sóng, ngăn chặn sạt lở, phát triển quỹ đất; đầu tư xây dựng các công trình chống sạt lở kết hợp trồng rừng, nhằm phục hồi đất rừng ngập mặn, phòng hộ ven biển, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, tạo sinh kế cho người dân, khai thác tiềm năng tín chỉ carbon; xây dựng các công trình chỉnh trị sông tại các khu vực trọng điểm, vùng cửa sông, ven biển…

Tỉnh Cà Mau sẽ đầu tư xây dựng 177 công trình phòng, chống sạt lở bờ biển, bờ sông, với kinh phí hơn 31.000 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025, đầu tư xây dựng 30 công trình, với kinh phí trên 6.000 tỷ đồng; giai đoạn 2026 - 2030, đầu tư xây dựng 147 công trình, với kinh phí hơn 24.000 tỷ đồng.

Vũ Châu - Trọng Nghĩa