Bangkok: Nội đô được cứu

Dùng thuyền làm phương tiện đi lại.

Không có đại hồng thủy

Những người sống trong trung tâm Bangkok thấy nhẹ cả người, khi không thấy nước phá kè tràn vào lúc đỉnh triều cường (có mực cao nhất nửa thế kỷ qua 2,6m). Nước kênh mương nội đô đã hạ, nhưng kè bao ba mặt nước nhích lên đôi chút. Phía bắc nước lấn thêm vài cây số, tràn vào Trường Đại học Nông nghiệp. Ở các tỉnh phía bắc Bangkok, lũ giảm dần sức ép.

Dọc đường, vài người uể oải xếp lại mấy bao cát lỏng, những bao cát này chắc không để ngăn nước, có thể chỉ để lọc bùn, rác khi nước dâng để khỏi theo nước vào nhà. Vài nơi, người ta dùng gạch xây vây trước cửa cao cả mét. Khu phố vui chơi về đêm, dành riêng cho người nước ngoài như Patpong, Soi Cowboy, Nana 4 đèn vẫn sáng, nhưng ít bóng người.

Khu chợ trời Chatuchak sôi động cuối tuần vừa phải đóng cửa. Cách sân bay Don Mueang (10km phía trong thành phố), nhiều người thả lưới, quăng chài trên mặt đường. Họ kiếm được không ít cá do dòng lũ đưa về. Vài ngày trước, kè bao sân bay đổ bể, nước lũ ngập Don Mueang gần 1m, mất điện, mất nước, Trung tâm Cứu trợ lũ lụt (FROC) phải tháo chạy vào phía nội đô. Khoảng 14 con đường từ trung tâm ra các hướng bị cấm giao thông không còn đi lại được do nước ngập.

Tới khu Đại điện và chùa Phật Ngọc, thấy nước rút còn xâm xấp, mặt đường loang loáng. Cách đó không xa, nhiều con đường trong các khu vực Yaowaraj phố Tàu Bangkok (Bangkok Chinatown) nước dần rút. Các tỉnh đồng bằng miền trung Thái Lan (phía bắc Bangkok) tình hình lũ lụt đang được cải thiện, mực nước lũ ở tỉnh Autthaya, Nakhon Sawan, Chainat... đang xuống từ từ. Lũ lụt vùng miền trung Thái Lan nhẹ dần, nhưng phải mất cả tháng nữa mới thoát cảnh ngập lụt. Người ngồi chung xe thì thầm: “Không có “đại hồng thủy”, Bangkok không chìm trong biển nước”.

Đòi sự công bằng

Việc tập trung cứu Bangkok của chính quyền trung ương và thành phố, việc thí 30 quận bên ngoài để cứu 20 quận trung tâm cũng có cái được và nhiều cái mất. Vài ngày nay, dân vùng ngoài bị nước lụt dâng cao phá kè phá cống để nước đi đâu thì đi, miễn nước thoát nhanh. Hơn nghìn người sống tại vùng kênh Sam Wa đã biểu tình đòi mở cống thoát. Vụ việc đã được dàn xếp, nhưng phần lớn trong số 60.000 binh sĩ quân đội càng phải chia nhỏ ra canh gác kè, cống.

Những người dân các tỉnh đang bị lũ nặng quanh Bangkok thường tụ tập ngăn cản việc dùng quê hương họ làm đường thoát nước. Năm nào họ cũng bị ảnh hưởng bởi lũ lụt và thường phải tự lo cho mình, còn Bangkok là một thế giới khác, một nơi mà mọi người có đặc quyền sống cao hơn và khô ráo, trong khi cộng đồng “ít quan trọng” phải hy sinh bản thân vì họ đã được chỉ định là khu tích hay thoát nước cho thành phố. Họ đòi được quan tâm, chăm lo chung... và tính công bằng.

Thoát lũ cho miền trung và Bangkok đang là bài toán khó. Từ trước tới nay, Thái Lan thường chú trọng việc cấp nước do thời gian mùa khô kéo dài và thường xảy ra đại hạn, chống lũ lụt nước này chưa nhiều bề dày kinh nghiệm. Đại hạn khốc liệt, nhưng thiệt hại về người và của không nhiều, lũ lụt ít gặp nhưng ngược lại sức tàn phá lớn. Việc quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn nước đang được dư luận bàn thảo, khen chê vì nó bất cập, lạc hậu không ứng phó được với thay đổi bất thường của thời tiết khi bầu không khí quả đất nóng dần lên.

Ngày 1.11, FROC thông báo Cục Thủy lợi Hoàng gia (RID) trình nội các Thái Lan kế hoạch tăng khả năng thoát nước ra biển đạt 550 triệu mét khối nước/ngày, để trong 10 ngày tới tiêu thoát được 5,5 tỉ mét khối nước lũ, tránh đỉnh triều ngày 13.11 tới. Ước tính, đã có 9,9 tỉ mét khối nước được thoát ra biển. Những trận mưa trung bình trở lên, thành phố thường xuất hiện khoảng 60 khu vực bị úng ngập và hay làm rối loạn giao thông. Một vài nhà chuyên môn ước lượng, vẫn còn tới 12 tỉ mét khối nước từ trung du và đồng bằng làm ra trận lũ lớn miền trung Thái Lan.

Tính đến ngày 1.11, số người chết vì trận lũ kéo dài 3 tháng qua ở Thái Lan đã tăng lên 387 người.

Bùi Căn (từ Bangkok)