Ban Tôn giáo Chính phủ nêu các vi phạm tại chùa Ba Vàng

Chiều 10/1, bà Nguyễn Thị Định, Trưởng phòng Thanh tra - Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Nội vụ) đã đưa ra những nhận định việc thực hiện pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo diễn ra tại chùa Ba Vàng (Quảng Ninh).

Bà Nguyễn Thị Định. Ảnh: Giác Ngộ.

Văn bản thông báo không nêu rõ là xá lợi gì ?

Theo bà Định, báo cáo của địa phương thì lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh là hoạt động được chùa Ba Vàng tổ chức thường niên từ năm 2021. Nội dung này đã được chùa Ba Vàng thông qua Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh thông báo ngày 29/11/2021.

Ngày 18/12/2023, chùa Ba Vàng có văn bản về việc thông báo thay đổi địa điểm tổ chức đại lễ kính mừng 765 năm Phật hoàng Trần Nhân Tông đản sinh và ngày tu bát quan trai tháng 11 Âm lịch năm 2023. Văn bản do Đại đức Thích Trúc Thái Minh trụ trì chùa Ba Vàng gửi UBND thành phố Uông Bí và các cơ quan chức năng của địa phương.

Theo văn bản này, địa điểm tổ chức tại chùa Ba Vàng và thời gian tổ chức từ ngày 22 đến 24/12/2023. Trong thông báo này của chùa Ba Vàng có bổ sung nội dung “cung rước xá lợi Phật”, không nêu rõ là xá lợi gì.

“Đối chiếu với các quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo thì chùa Ba Vàng không phải là chủ thể đứng ra thực hiện thông báo danh mục hoạt động tôn giáo bổ sung và thời gian thông báo chỉ 6 ngày trước khi tổ chức.

Trong khi quy định tại khoản 3 điều 43 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, đối với hoạt động tôn giáo không có trong danh mục đã thông báo thì người đại diện tổ chức có trách nhiệm thông báo bổ sung theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 điều này chậm nhất là 20 ngày trước khi diễn ra hoạt động.

Bên cạnh đó, chùa Ba Vàng cũng không tuân thủ thời gian tổ chức như đã thông báo là từ ngày 22 đến 24/12/2023 mà tổ chức từ ngày 22 đến 27/12/2023.

Xá lợi tóc Đức Phật được trưng bày tại chùa Ba Vàng từ 23/12 đến 27/12. Ảnh: Chùa Ba Vàng.

Cũng theo bà Định, đối với các hoạt động tại chùa Ba Vàng có sự tham gia của nhiều nhà sư và phật tử người nước ngoài thì trụ trì chùa Ba Vàng phải có văn bản báo cáo Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí để tổ chức này có trách nhiệm gửi hồ sơ đến UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị được chấp thuận.

Tuy nhiên, báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ninh cho thấy, tỉnh này không nhận được văn bản xin phép của Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí.

"Như vậy, căn cứ quy định tại điều 48 của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo thì chùa Ba Vàng đã thực hiện không đúng quy định", bà Định thông tin.

Trưởng phòng Thanh tra - Pháp chế, Ban Tôn giáo Chính phủ phản ánh, việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh mời Thượng tọa Sayadaw U Wepulla (trụ trì chùa Parami, Myanmar), Bảo tàng Xá lợi Phật Quốc tế vào Việt Nam để tham dự buổi lễ và mang "xá lợi tóc Đức Phật" đến chùa Ba Vàng tổ chức cho phật tử, người dân chiêm bái; đồng thời có phát biểu tại đây là hoạt động tôn giáo nhưng lại sử dụng visa nhập cảnh với mục đích tham quan, du lịch. Theo bà Định, đó là việc làm không đúng quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo.

Đại đức Thích Trúc Thái Minh vi phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo

Đề cập đến trách nhiệm của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trách nhiệm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và các tổ chức của Giáo hội, bà Nguyễn Thị Định cho biết:

Việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh mời người nước ngoài vào Việt Nam thực hiện hoạt động tôn giáo không xin phép; việc tổ chức rước, trưng bày “xá lợi tóc Đức Phật” tại chùa Ba Vàng, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh thông báo danh mục hoạt động tôn giáo bổ sung không theo quy định.

Bà Nguyễn Thị Định dẫn báo cáo của địa phương cho thấy, trong năm 2023, Đại đức Thích Trúc Thái Minh nhiều lần xuất cảnh, nhưng chỉ có một lần tham gia đoàn của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam dự Hội thảo quốc tế về di sản Phật giáo Gandhara ở Pakistan có xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Các chuyến xuất cảnh còn lại có hoạt động tôn giáo ở nước ngoài như tham dự Đại lễ Phật đản tại Nhật Bản, giảng pháp cho các phật tử xa xứ tại Hàn Quốc, hành hương về miền đất Phật tại Ấn Độ, đi Cu Ba, Đài Loan và Myanmar theo lời mời của phật tử xa xứ, Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Nội vụ) đều không nhận được báo cáo của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

"Như vậy, việc Đại đức Thích Trúc Thái Minh xuất cảnh và có các hoạt động tôn giáo ở nước ngoài nhưng không được Giáo hội đề nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật là vi phạm điều 50 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo", bà Nguyễn Thị Định thông tin cụ thể trên Cổng thông tin điện tử Ban Tôn giáo Chính phủ.

Đại đức Thích Trúc Thái Minh tổ chức trưng bày vật thể được cho là "xá lợi tóc Đức Phật".

Cơ quan thanh tra cho rằng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Ban Phật giáo Quốc tế, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Uông Bí cần chấn chỉnh, yêu cầu Đại đức Thích Trúc Thái Minh rút kinh nghiệm về các hành vi vi phạm pháp luật về tôn giáo.

Qua việc này, các cấp giáo hội cần tăng cường quản lý chức sắc, chức việc, nhà tu hành; kịp thời có biện pháp chấn chỉnh trong toàn giáo hội để tạo sự đồng thuận, ổn định, đoàn kết trong nội bộ giáo hội.

Bên cạnh đó, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cần xem xét, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của Hiến chương, Quy chế của Giáo hội để đảm bảo kỷ luật, kỷ cương; không để tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật tại chùa Ba Vàng cũng như tại các cơ sở tôn giáo khác thuộc Giáo hội quản lý.

Chiều 4/1, Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam họp tại chùa Quán Sứ (Hà Nội) để xem xét kỷ luật đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh liên quan đến sự việc trên.

Căn cứ báo cáo của chùa Ba Vàng, dư luận xã hội và tác hại của vụ việc, Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã thống nhất biện pháp kỷ luật đối với Đại đức Thích Trúc Thái Minh.