Bài 2: Lấp nguồn, chặn dòng ma túy
Ban Chỉ đạo phòng chống AIDS, tội phạm và tệ nạn xã hội tỉnh đánh giá, tình hình hoạt động của tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh vẫn còn diễn biến phức tạp và xuất hiện một số tổ chức, đường dây buôn bán ma túy, vận chuyển trái phép chất ma túy liên tỉnh, có nhiều đối tượng tham gia. Bên cạnh đó, tình trạng sử dụng trái phép ma túy và tình hình người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao.
Nhóm đối tượng tham gia đường dây mua bán hơn 6,8kg ma túy tổng hợp tại TP.Biên Hòa bị Công an tỉnh bắt giữ vào tháng 5-2023. Ảnh: TRẦN DANH
Do đó, các ngành chức năng của tỉnh, chủ công là lực lượng công an đã và đang nỗ lực triệt xóa các đường dây, “chân rết” tội phạm ma túy và kéo giảm số người nghiện ma túy trên địa bàn.
* Thủ đoạn của tội phạm ma túy ngày càng tinh vi
Tội phạm ma túy được xem là tội phạm của các loại tội phạm. Từ chỗ nghiện ngập, để có tiền sử dụng ma túy, người nghiện có thể trở thành kẻ mua bán ma túy, trộm cắp hay cướp giật tài sản, thậm chí giết người...
Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh, tội phạm ma túy hoạt động khá phức tạp với nhiều thủ đoạn rất tinh vi, manh động, liều lĩnh. Các đối tượng nắm bắt số lượng người nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh khá lớn, đến gần 3,7 ngàn người nên tìm mọi cách phân phối ma túy cho người nghiện. Nếu trước đây các đối tượng mua bán ma túy mang tính nhỏ lẻ, chỉ giao dịch vài tép ma túy thì hiện nay, tại địa bàn cơ sở, có đối tượng mua bán, tàng trữ hàng trăm tép ma túy.
Theo PC04 Công an tỉnh, trong 5 tháng đầu năm 2023, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy trên toàn tỉnh đã phát hiện gần 350 vụ, hơn 560 đối tượng tội phạm về ma túy (tăng 85 vụ, 24 đối tượng so với cùng kỳ năm trước). Trong đó, khởi tố gần 320 vụ, hơn 530 bị can; xử phạt hơn 20 vụ, gần 110 đối tượng. Công an thu giữ 23kg ma túy tổng hợp, 90g heroin, 8 khẩu súng, 74 viên đạn các loại.
Cụ thể như ngày 16-4, tại KP.Hương Phước, P.Phước Tân (TP.Biên Hòa), Công an P.Phước Tân bắt Nguyễn Thanh Dự (36 tuổi, ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM) khi đối tượng này đang bán ma túy cho đối tượng nghiện trên địa bàn. Khám xét người của Dự, lực lượng công an thu giữ 116 tép heroin và 11 gói ma túy đá. Tiếp tục khám xét phòng trọ của Dự tại KP.Vườn Dừa, P.Phước Tân, công an thu giữ thêm 86 tép heroin và 3 gói ma túy đá. Theo lời khai của Dự, số ma túy này được Dự mua tại khu vực TP.HCM để bán lại cho con nghiện kiếm lời.
Đáng chú ý, tội phạm ma túy còn liều lĩnh bán ma túy cho những người đang cai nghiện ma túy tại cơ sở điều trị cai nghiện ma túy bằng Methadone. Đơn cử, ngày 17-3, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC04) Công an tỉnh đã bắt giữ 2 đối tượng: Cao Văn Thắng (48 tuổi, ngụ P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) và Vũ Tiến Hậu (41 tuổi, ngụ xã Hố Nai 3, H.Trảng Bom) để điều tra về hành vi mua bán trái phép chất ma túy. 2 đối tượng này lợi dụng trà trộn đến khu vực cơ sở điều trị cai nghiện ma túy bằng methadone (cơ sở số 1, P.Trảng Dài, TP.Biên Hòa) để bán ma túy cho các “con nghiện”.
Qua công tác điều tra ban đầu, lực lượng trinh sát PC04 phát hiện Thắng và Hậu đang điều trị methadone tại cơ sở số 1. Trong quá trình điều trị tại đây, cả hai đã bán ma túy cho một số người thường xuyên đến điều trị cai nghiện tại đây. Sau thời gian theo dõi, ngày 17-3, lực lượng trinh sát đã bắt giữ Thắng và Hậu khi cả hai đang bán ma túy cho “con nghiện” tại một cây xăng ở P.Trảng Dài, thu giữ 77 gói heroin và ma túy đá.
* Ngăn ma túy xâm nhập địa bàn
Các đối tượng tội phạm ma túy xem Đồng Nai như một địa bàn “bước đệm” để trung chuyển ma túy vào khu vực TP.HCM và các tỉnh, thành lân cận.
Thượng tá Trần Văn Hùng, Phó trưởng PC04 Công an tỉnh cho biết, Đồng Nai là một trong những địa bàn có vị trí quan trọng ở khu vực phía Nam; Đồng Nai có tuyến quốc lộ 1 Bắc - Nam chạy qua, lại tiếp giáp với TP.HCM, các tỉnh: Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu. Do đó, Đồng Nai được xem vừa là địa bàn tiêu thụ, vừa là địa bàn trung chuyển ma túy từ biên giới và các tỉnh miền Trung, miền Bắc vào TP.HCM và các tỉnh phía Nam; đồng thời là địa bàn tiềm ẩn nguy cơ trở thành nơi sản xuất trái phép chất ma túy và là bước đệm giao dịch ma túy của các đối tượng buôn bán ma túy ở các tỉnh, thành lân cận.
Theo PC04 Công an tỉnh, tình hình tội phạm, vi phạm về ma túy còn diễn biến phức tạp với thủ đoạn ngày càng tinh vi như: sử dụng mạng viễn thông, mạng xã hội với nhiều loại hình để liên lạc, trao đổi mua bán ma túy. Ma túy được vận chuyển trên nhiều phương tiện như: đường hàng không, đường bộ; vận chuyển thông qua các dịch vụ chuyển phát nhanh qua hệ thống bưu chính… và tội phạm thường thuê người khác vận chuyển để che giấu tung tích…
Cán bộ quản lý Cơ sở Điều trị nghiện ma túy tỉnh (xã Suối Cao, H.Xuân Lộc) thăm hỏi, động viên các học viên điều trị cai nghiện. Ảnh: Tố Tâm
Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo phòng, chống AIDS, tội phạm và tệ nạn xã hội tỉnh, thời gian qua, công tác giải quyết các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy đã được Ban Chỉ đạo tỉnh quan tâm chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả và đạt được những kết quả quan trọng.
Trong đó, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy do lực lượng công an làm chủ công đã khắc phục những khó khăn, tích cực bám tuyến địa bàn, phối hợp với các lực lượng khác đấu tranh, trấn áp mạnh mẽ. Đặc biệt, Công an tỉnh đã chủ động mở các đợt tấn công trấn áp tội phạm và có kế hoạch triệt xóa nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy; các tụ điểm phức tạp về ma túy, từng bước ngăn chặn tội phạm ma túy xâm nhập vào địa bàn.
Gần nhất, Công an tỉnh đã triệt phá đường dây vận chuyển ma túy từ nước ngoài vào Việt Nam thông qua đường hàng không rồi vận chuyển vào địa bàn Đồng Nai và các tỉnh, thành lân cận tiêu thụ. Cụ thể, sau một thời gian dài theo dõi, vào tối 26-5, tại P.Tân Biên (TP.Biên Hòa), lực lượng trinh sát Công an tỉnh đã bắt quả tang Vũ Minh Phúc (29 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) khi đang nhận kiện hàng chuyển phát nhanh, bên trong có khoảng 17 ngàn viên ma túy tổng hợp (khoảng 6,8kg).
Qua đấu tranh, bước đầu Phúc khai số ma túy nói trên được gửi từ nước ngoài về sân bay Nội Bài; sau đó được chuyển phát nhanh vào địa bàn TP.Biên Hòa. Sau khi nhận số ma túy này, Phúc sẽ tiếp tục giao cho “chân rết” để đi tiêu thụ tại các tỉnh, thành: Bình Dương, Bình Phước và TP.HCM. Mở rộng điều tra, Công an tỉnh tiếp tục bắt khẩn cấp Trần Văn Tuấn (28 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) là đồng phạm tiếp tay cho Phúc trong vụ án.
Song song với hoạt động của tội phạm ma túy, tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy cũng diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an ninh trật tự. Trưởng phòng Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TBXH) Đặng Xuân Hòa cho hay, hiện số người sử dụng trái phép chất ma túy được lập hồ sơ quản lý, theo dõi còn thấp so với tổng số người sử dụng trái phép chất ma túy (chỉ chiếm gần 45%). Đặc biệt là tỷ lệ những người hoàn thành chương trình cai nghiện tái nghiện vẫn còn cao; số người nghiện ma túy ngày càng trẻ hóa.
Ông Đặng Xuân Hòa phân tích, nguyên nhân chính của việc giới trẻ vướng vào ma túy là do lối sống buông thả, lười lao động, thích hưởng thụ, dễ bị kích động, lôi kéo vào con đường sử dụng trái phép chất ma túy và lâu dần trở thành tội phạm ma túy. Một phần nữa là do sự thiếu hiểu biết của người dân đối với tác hại của ma túy và sự buông lỏng quản lý của gia đình, nhà trường và xã hội. Đây là vấn đề xã hội cần được quan tâm, có biện pháp phòng ngừa nhằm ngăn chặn hiệu quả việc xâm nhập của ma túy vào mỗi gia đình và môi trường học đường.
“Bên cạnh triệt xóa các đường dây vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy, các ngành chức năng cần chú trọng quản lý tốt người nghiện, hỗ trợ vốn, tạo việc làm, giúp họ có cuộc sống ổn định, tránh tình trạng tái nghiện” - ông Đặng Xuân Hòa nhấn mạnh.
