Apple vẫn đặt cược vào Trung Quốc bất chấp bối cảnh chuỗi cung ứng bất ổn

Khoảng 84% trong tổng số 187 nhà cung cấp hàng đầu của Apple có trụ sở tại Trung Quốc.

Nhiều nguồn tin cho biết, Apple đang tăng cường quan hệ hợp tác với Trung Quốc ngay cả khi tiếp tục mở rộng hoạt động sản xuất tại Đông Nam Á và Ấn Độ. Kết quả cho thấy rõ mong muốn cân bằng giữa chính trị và kinh doanh của gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ, theo KrAsia.

Apple quyết định mở rộng thêm nhiều nhà cung cấp có trụ sở tại Trung Quốc và một số địa điểm sản xuất năm 2023. Trong khi đó, công ty có xu hướng ít sử dụng nhà cung cấp đến từ Đài Loan, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc hơn, trích bài phân tích của Nikkei Asia về danh sách nhà cung cấp chính thức mới nhất của Apple.

Gần như mỗi năm, “Táo Khuyết" đều công bố danh sách nhà cung cấp chính thức cho tất cả sản phẩm. Thông báo mới nhất bao gồm 187 công ty, chiếm 98% hoạt động kinh doanh của hãng trong năm tài chính 2023.

Các nhà cung cấp Trung Quốc đã hình thành nhóm nhà cung cấp lớn nhất Apple kể từ năm 2020, năm ngoái số lượng tăng lên 52 so với 48 vào năm 2022. Số lượng cơ sở sản xuất hoặc phát triển ở Trung Quốc, bao gồm cả những cơ sở thuộc sở hữu của công ty trong và ngoài nước, đã tăng từ 10 lên 286 cơ sở.

Theo dữ liệu Apple được Nikkei Asia phân tích năm ngoái, khoảng 84% trong số 187 nhà cung cấp hàng đầu của Apple có trụ sở tại Trung Quốc.

Mối quan hệ sâu sắc với Trung Quốc xuất hiện khi Apple đẩy nhanh quá trình chuyển dịch chuỗi cung ứng sang Đông Nam Á trong bối cảnh cuộc chiến công nghệ Hoa Kỳ - Trung Quốc diễn ra quyết liệt.

Năm 2023, số lượng nhà cung cấp Apple hoạt động tại Việt Nam tăng 40% lên 35 cơ sở, trong khi con số này ở Thái Lan tăng khoảng một phần ba lên 24 cơ sở. Số lượng nhà cung cấp ở Ấn Độ vẫn ở mức 14, cùng với đó tập đoàn địa phương Tata Group lần đầu tiên lọt vào danh sách các nhà cung cấp hàng đầu. Tata Group cung cấp vỏ iPhone và sự hiện diện của họ trong chuỗi cung ứng dự kiến sẽ tăng lên khi công ty quyết định mua lại nhà máy lắp ráp iPhone ở Bangalore, Ấn Độ.

CÂN BẰNG CĂNG THẲNG ĐỊA CHÍNH TRỊ

Tuy nhiên, chiến lược mở rộng ngày càng tăng của Apple ở Ấn Độ và Đông Nam Á không đồng nghĩa với việc hạn chế hoạt động tại Trung Quốc.

Theo giới phân tích, khoảng 37% trong số 35 nhà cung cấp tại Việt Nam đến từ Trung Quốc và Hồng Kông, bao gồm nhà lắp ráp AirPods Luxshare và Goertek, nhà lắp ráp iPad BYD. Cả ba đều tích cực cải thiện năng lực sản xuất tại Việt Nam để phục vụ Apple.

Năm ngoái, một số nhà cung cấp Trung Quốc lần đầu tiên lọt vào danh sách nhà cung cấp hàng đầu Apple, bao gồm San'an Optoelectronics, công ty sản xuất đèn LED và gallium nitride; Baoji Titanium Industry, nhà cung cấp titan và niken có trụ sở tại Thiểm Tây; cuối cùng là Jiuquan Iron & Steel, công ty kim loại nhà nước có trụ sở tại Cam Túc.

Các nhà cung cấp Đài Loan, Trung Quốc vẫn giữ vững vị thế lớn thứ hai trong chuỗi cung ứng Apple, theo sau là Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Chiến lược của Apple trái ngược hoàn toàn với chiến lược của một số công ty Hoa Kỳ như Dell, hướng tới cấm sử dụng tất cả chip và linh kiện do Trung Quốc sản xuất.

Có lẽ hơn bất kỳ công ty Hoa Kỳ nào khác, Apple vẫn đang hoạt động chặt chẽ giữa Washington và Bắc Kinh. Không chỉ chiếm một phần đáng kể trong chuỗi cung ứng tại “quốc gia tỷ dân”, doanh thu Apple từ Trung Quốc đại lục - thị trường điện tử tiêu dùng lớn nhất thế giới, chiếm 17% tổng doanh thu hãng trong quý tháng 12.

ĐẨY MẠNH ĐẦU TƯ TẠI CHÂU Á THÁI BÌNH DƯƠNG

Gần đây, Giám đốc Điều hành Apple Tim Cook trở thành đại sứ cho nhiều hoạt động của gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ tại châu Á Thái Bình Dương.

Vào tháng 3, ông bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc kéo dài một tuần, trong đó ông không chỉ gặp gỡ các Giám đốc Điều hành từ một số nhà cung cấp chính như nhà lắp ráp iPad BYD và nhà sản xuất vật liệu thủy tinh Lens Technology; mà còn đối thoại với nhiều quan chức cấp cao Trung Quốc.

Chưa hết, ông còn tổ chức lễ khai trương cửa hàng hàng đầu tiên ở Thượng Hải và tuyên bố sẽ mở rộng trung tâm R&D tại đây. CEO Apple nhấn mạnh vai trò của Trung Quốc đối với thành công hãng, "không có chuỗi cung ứng nào trên thế giới quan trọng đối với chúng tôi hơn Trung Quốc", China Daily đưa tin.

Apple đã phải đối mặt với những thách thức địa chính trị gia tăng ở Trung Quốc. Năm ngoái, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ning, cho biết iPhone có những lo ngại về bảo mật mặc dù không công khai xác nhận cơ quan trung ương và chính phủ Trung Quốc chặn sử dụng thiết bị này.

Huawei, đối thủ hàng đầu của Apple trong phân khúc điện thoại cao cấp, tuần trước đã giới thiệu dòng Pura 70 mới nhất của hãng, sau khi bất ngờ phát hành dòng Mate 60 Pro vào nửa cuối năm 2023. Sự trở lại của Huawei sẽ gây áp lực lên phần lớn đối thủ phân khúc điện thoại cao cấp tại Trung Quốc. Các lô hàng Huawei tại thị trường quê nhà trong quý đầu tiên năm 2024 tăng 69,7% so với một năm trước đó, trong khi Apple giảm 19,1%, theo dữ liệu Counterpoint.

CEO Tim Cook trong chuyến thăm 2 ngày tại Việt Nam.

Trên toàn cầu, các lô hàng Apple trong quý 1/2024 giảm gần 10%, mức giảm khá mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Vài tuần sau chuyến thăm Trung Quốc, CEO Tim Cook tiếp tục chuyến công du qua Đông Nam Á, gặp Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, Tổng thống Indonesia Joko Widodo và Phó Thủ tướng kiêm Thủ tướng Singapore Lawrence Wong.

Apple khẳng định, hãng sẽ tăng chi tiêu cho nhiều nhà cung cấp tại Việt Nam, xem xét sản xuất tại Indonesia và đầu tư hơn 250 triệu USD vào khuôn viên Singapore để "cung cấp không gian cho sự phát triển cũng như một số chức năng khác".

CHUỖI CUNG ỨNG HOÀN THIỆN NHẤT THẾ GIỚI

Bà Karen Ma Li-Yen, Giám đốc IEK Consulting, cho biết Apple có thể tiếp tục làm việc với nhà cung cấp Trung Quốc bởi họ hy vọng sẽ đạt được sự cân bằng địa chính trị, mang lại hiệu quả chi phí.

"Họ có một số cân nhắc", Chủ tịch Alibaba Jack Ma nhận định. "Họ phải tiếp tục làm việc với nhà cung cấp có trụ sở tại Trung Quốc, vì Huawei đang trở lại mạnh mẽ. Nếu Apple hy vọng tiếp tục tăng trưởng tại thị trường Trung Quốc, họ phải chia sẻ lợi ích với một số nhà cung cấp. Tuy nhiên, không phải quyết định nào cũng liên quan đến yếu tố địa chính trị. Rất nhiều nhà cung cấp Trung Quốc có thể cung cấp sản phẩm chất lượng với chi phí phải chăng. Đó cũng là một quyết định thương mại".

Jack Ma cũng là chuyên gia tại Đông Nam Á, ông cho biết các nhà cung cấp Apple không có khả năng từ bỏ hoạt động sản xuất tại Trung Quốc, nhưng sẽ tăng cường sản xuất ở một số nước khác. "Việt Nam và Thái Lan hiện là điểm đến phổ biến nhất đối với các công ty công nghệ và nhà cung cấp", Jack Ma chia sẻ. "Tuy nhiên, Việt Nam gần đây đã có một lượng lớn công ty chuyển đến, dẫn tới những hạn chế về điện và lao động. Điều này giúp Thái Lan trở thành lựa chọn thay thế ngày càng hấp dẫn".

Trong khi đó, Ấn Độ là quốc gia đông dân nhất thế giới và là thị trường rộng lớn cho các nhà sản xuất thiết bị điện tử, nhưng đầu tư chưa được chú trọng. Về đầu tư nước ngoài, Chủ tịch Alibaba cho hay chỉ có các nhà lắp ráp thiết bị trong nước đang tăng cường sản xuất, còn nhiều nhà sản xuất linh kiện và mô-đun điện tử vẫn đang chờ xem xét.

Nhà phân tích công nghệ IDC Annabelle Hsu nhận định "Nhìn chung, Trung Quốc sở hữu chuỗi cung ứng hoàn chỉnh nhất thế giới cho máy tính xách tay và điện thoại thông minh. Trung Quốc vẫn là trung tâm của các nhà cung cấp linh kiện. Đa dạng hóa sản xuất là xu hướng trên toàn cầu, tuy nhiên chuyển đổi chuỗi cung ứng là quá trình phức tạp cần có thời gian".

Sơn Trần