Áp dụng và quản lý hệ thống thông tin truy xuất nguồn gốc
Trong giai đoạn đầu triển khai hoạt động áp dụng và quản lý hệ thống thông tin truy xuất nguồn gốc (TXNG), tỉnh có được những thuận lợi như: nhận thức, sự chủ động trong xây dựng và áp dụng TXNG của tổ chức, cá nhân ngày càng được nâng cao; tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh bước đầu đã có những hoạt động áp dụng thực tế riêng lẻ từng công đoạn trong TXNG.
UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 32/KHUBND ngày 7/2/2020 về triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2020 - 2025 (Kế hoạch 32). Theo đó, các sở, ngành tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch (có lồng ghép nội dung truy xuất nguồn gốc) chung của UBND để thực hiện nhiệm vụ của ngành. Năm 2022, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với sở, ngành liên quan tổ chức 4 đợt tập huấn về sử dụng mã số mã vạch và TXNG sản phẩm, hàng hóa nhằm trang bị những kiến thức cơ bản về mã số mã vạch và TXNG sản phẩm, hàng hóa cho 160 cơ sở, đơn vị trên địa bàn tỉnh. UBND các huyện, thành phố đã chỉ đạo triển khai Kế hoạch 32 đến các cơ sở, tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp trên địa bàn biết để đăng ký thực hiện. Qua đó, nhận được sự hưởng ứng tích cực của các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.
Năm 2021, Sở KH&CN tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 44/2021/NQ-HĐND ngày 17/8/2021 ban hành quy định một số chính sách khuyến khích các tổ chức kinh tế đầu tư vào hoạt động KH&CN trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp. Trong đó, có quy định chính sách hỗ trợ các tổ chức kinh tế xây dựng và áp dụng hệ thống thông tin TXNG với mức kinh phí hỗ trợ tối đa 50 triệu đồng.
Ngành công thương đã vận hành Hệ thống quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm (địa chỉ website: www.trace.dacsandongthaptxng.vn), đã hỗ trợ cấp tài khoản cho 34 doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh sử dụng hệ thống để nhập thông tin TXNG sản phẩm.
Ngành nông nghiệp đã hỗ trợ xây dựng 5 mô hình ứng dụng công nghệ thông tin TXNG sử dụng phần mềm Kipus của Công ty TNHH KIAG Knowledge Intelligence Applications. Diện tích áp dụng TXNG điện tử đến nay là 258ha; cấp phát 2.500 tem dán sản phẩm truy xuất thông tin, nguồn gốc sản phẩm. Bên cạnh đó, trong các mô hình, đơn vị đang triển khai thực hiện áp dụng công nghệ QR Code để thực hiện TXNG sản phẩm nông sản; đã triển khai 12 lớp tập huấn có lồng ghép nội dung hướng dẫn ghi chép nhật ký sản xuất phục vụ TXNG thực phẩm với 360 học viên tham dự. Trong khuôn khổ Dự án “Hướng tới tương lai tốt đẹp hơn: Phát triển chuỗi giá trị có tăng cường ứng dụng kỹ thuật số và có khả năng ứng phó chú trọng tới phụ nữ và thanh niên tại Việt Nam” do Tổ chức IFAD và Tổ chức UNIDO đồng tài trợ, đơn vị đã thực hiện hai nội dung liên quan đến TXNG: tập huấn kiến thức về công nghệ thông tin trong quản lý, canh tác và TXNG trong chuỗi giá trị ngành hàng xoài; áp dụng phần mềm quản lý điện tử chuỗi cung ứng để phối hợp và liên kết chuỗi cung ứng từ nông trại đến thị trường. Nhiệm vụ của dự án này là khai thác sử dụng hệ thống dữ liệu các ứng dụng (app) tập huấn TXNG trong chuỗi giá trị cho nông dân và doanh nghiệp vào quản lý.
Sở KH&CN đang phối hợp các cơ quan, đơn vị có liên quan ban hành kế hoạch triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG đối với một số ngành hàng chủ lực của tỉnh trong năm 2023. Đến nay, trên địa bàn tỉnh chưa có doanh nghiệp áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc được chứng nhận phù hợp theo Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia TCVN 12850:2019 - yêu cầu chung đối với hệ thống TXNG. Sở KH&CN cùng các sở, ngành liên quan có cuộc làm việc với Công ty CP Vietnam Blockchain về việc ứng dụng công nghệ Blockchain trong triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG; đang đề xuất xây dựng Hệ thống quản lý TXNG (cổng) của tỉnh và xây dựng hệ thống TXNG cho 2 sản phẩm nông sản đặc thù trong năm 2023 -2024.
Khó khăn hiện nay là các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản trên địa bàn tỉnh còn hạn chế về khả năng tiếp cận, ứng dụng khoa học công nghệ vào quy trình sản xuất, khó thực hiện TXNG sản phẩm do quy mô sản xuất nhỏ lẻ, điều kiện của doanh nghiệp chưa đảm bảo theo quy định, trang thiết bị chưa hiện đại. Trên thị trường có nhiều đơn vị tư vấn thực hiện TXNG được phát triển bởi các tổ chức, cá nhân khác nhau nhưng không phải phần mềm nào cũng đáp ứng đúng theo Tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia TCVN 12850:2019... Theo Sở KH&CN, các ngành được giao nhiệm vụ (theo Kế hoạch số 32) tăng cường triển khai nội dung được phân công và tiếp tục phối hợp giữa các sở, ngành liên quan trong việc triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG trên địa bàn tỉnh; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền và tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo cho các tổ chức, cá nhân về tiêu chuẩn sản phẩm, ứng dụng công nghệ tiên tiến để TXNG sản phẩm và các lớp đào tạo chuyên viên quản lý cho các sở, ban, ngành có liên quan trong việc triển khai xây dựng, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG.
