Annie Ernaux: 'Giải Nobel rơi vào đời tôi như một quả bom'

Annie Ernaux (giữa) và Sally Rooney (phải) tại lễ hội Charleston. Ảnh: Emma Coman/Guardian.

Chủ nhân Nobel Văn chương 2022 cho biết khi giải thưởng rơi xuống "như một quả bom", nó cản trở khả năng tập trung của bà khi sáng tác.

Trong cuộc trò chuyện với tiểu thuyết gia Sally Rooney tại lễ hội Charleston, Ernaux giải thích mối quan hệ của mình với giải thưởng.

Bà nói: "Thành thật mà nói, tôi đã nhận được một giải thưởng mà tôi chưa từng mong cầu. Giải Nobel rơi vào tôi. Nó rơi vào đời tôi như một quả bom. Một sự kiện chấn động. Hoạt động sáng tác luôn rất quan trọng với tôi, vậy mà kể từ khi giành giải Nobel, tôi không thể viết nữa".

Bà cho biết sự mất cảm hứng trong sáng tác khiến bà đau khổ. Dù vậy, bà cho giải Nobel là một sự công nhận lớn dành cho 40 năm viết lách của bà.

"Điều khiến tôi xúc động không phải là giải thưởng mà là những cuộc trò chuyện với mọi người xung quanh - khi họ nói rằng họ nhìn thấy chính mình trong tác phẩm của tôi. Đó là cảm giác rằng giải thưởng không chỉ thuộc về tôi mà là của tất cả chúng ta; điều này có ý nghĩa lớn với tôi", bà nói thêm.

Ernaux, nữ tác giả 82 tuổi, đã viết và xuất bản khoảng 20 cuốn sách. Bà làm lu mờ ranh giới giữa tiểu thuyết và hồi ký, tạo nên một kiểu viết mới, gây ảnh hưởng lên nhiều thế hệ viết văn.

Trao đổi với Rooney, bà thừa nhận rằng khi mới bắt đầu viết ở tuổi 20, bà đã thiếu tự tin. "“Khi tôi còn là một nhà văn trẻ như bạn, tôi không nghĩ mình là một nhà văn giỏi… Tôi đầy hoài nghi và bối rối”.

Sau hơn 60 năm sáng tác, Ernaux nhận ra "viết" là một công việc mơ hồ. Bà cho rằng nhà văn có thể sử dụng văn bản để làm hại người khác nhưng cũng có thể sử dụng văn bản để thay thế cho sự cứu rỗi; rằng "trong văn học luôn tiềm tàng đạo đức".

Khi Sally Roonie hỏi Ernaux về thói quen viết văn của bà, Ernaux cho biết dù bà thường xuyên làm việc trên nhiều bản thảo cùng một lúc, bà "thà chết chứ không để thứ gì bỏ ngỏ".

Văn sĩ người Pháp kể: “Năm 1999, tôi có ba tác phẩm dở dang - Les anneé, Mémoire de fille và L'événement. Một hôm, tôi nghe radio và một bản nhạc cầu siêu mà tôi yêu thích vang lên. Nó khiến tôi nhớ đến lần mình phá thai [như được trình bày chi tiết trong L'événement]. Tôi đã viết L'événement trong 6-8 tháng và không thể viết gì khác”.

Cuối cuộc trò chuyện, Ernaux cảm ơn Rooney vì những cuốn sách của cô đã cho bà hiểu hơn về một thế hệ đang ngày càng xa cách đối với bà.

Minh Hùng