Ăn uống sao cho khỏe?

BS CK2 Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện ĐH Y Dược TP HCM (cơ sở 3), cho biết dinh dưỡng hợp lý là phải ăn đủ 4 nhóm thực phẩm (chất bột đường, chất béo, chất đạm, khoáng chất và vitamin) và nên ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm. Ăn đủ theo nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đối với nhóm đường bột: Các loại bánh mứt có chứa hàm lượng đường cao, chủ yếu là nhóm đường đơn, rất ít chất xơ, dễ làm tăng đường huyết nên không thích hợp cho bệnh nhân đái tháo đường.

Ngày Tết, các món rau củ muối chua rất được ưa chuộng. Dù đây là nguồn cung cấp chất xơ và vitamin nhưng người bệnh tăng huyết áp, tiểu đường, đau dạ dày cần thận trọng với món ăn này.

Đối với nhóm chất đạm và chất béo (thịt nguội, giò chả, đồ hộp, thịt kho trứng, heo quay, các món chiên xào…) chứa nhiều axít béo no bão hòa nên không tốt cho sức khỏe. Đối với người bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp ăn không quá 100 g/ ngày; hạn chế phần mỡ và phần da, phủ tạng động vật có nhiều cholesterol; tăng cường nguồn đạm từ cá.

Những người bị bệnh gout cần hạn chế các món ăn giàu đạm, hải sản. Hạn chế sử dụng các món chiên, xào, tăng cường các món hấp, luộc. Nếu không quản lý dinh dưỡng từ nhóm này thì sau Tết sẽ dễ bị lên cân, tăng mỡ máu. Người già không nên ăn quá nhiều thực phẩm chứa nhiều chất béo như giò, chân giò… bởi hệ tiêu hóa của người già rất kém, dễ bị đầy bụng và rối loạn tiêu hóa.

Đối với nhóm chất khoáng và vitamin thường bị thiếu hụt trong ngày Tết vì tỉ trọng sử dụng nhóm đường bột, đạm và béo cao. Cần tăng cường bằng cách ăn trái cây và các loại rau củ quả, ăn đa dạng các loại thực phẩm. Lưu ý, người bệnh đái tháo đường không nên sử dụng các loại trái cây quá ngọt.

Ngoài ra, cần bổ sung nước uống đúng cách giúp tạo tế bào và dịch cơ thể, giúp các phản ứng hóa học xảy ra và tạo nước tiểu để tống các chất thải ra khỏi cơ thể. Không uống nước ngọt, cà phê vì những thức uống này chỉ giúp giải khát chứ không bổ sung nước cho cơ thể tốt bằng nước lọc. Trẻ em cần hạn chế nước ngọt có ga vì làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu, cơ thể không đủ canxi để tăng chiều cao, lượng đường cao làm trẻ béo phì. Riêng với rượu bia, chỉ nên uống có chừng mực, đủ để kích thích ăn ngon và vui vẻ với không khí Tết.

Nên cố gắng sắp xếp thời gian để ăn đúng bữa. Đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Vì hệ tiêu hóa không như những người trưởng thành càng phải được chăm sóc các bữa ăn và ăn đúng giờ.

Những ngày nghỉ thường thức khuya dậy trễ, mất nhiều thời gian cho việc nấu nướng, dọn dẹp, đi chúc Tết, nên không còn thời giờ cho việc tập luyện thể thao. Vì vậy, chỉ cần 15-30 phút đi bộ hoặc chạy bộ mỗi ngày trong suốt những ngày nghỉ.

Đối với người có các bệnh mạn tính liên quan đến dinh dưỡng như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, gout... cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng theo tư vấn của bác sĩ điều trị. Cần sử dụng thuốc đều đặn theo chỉ định của thầy thuốc.

Bên cạnh cân bằng dinh dưỡng, một điều không thể bỏ qua là vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm bằng cách lựa chọn, sử dụng thực phẩm tươi, sạch, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng. Dự trữ thực phẩm vừa đủ dùng, không trữ quá nhiều vì có thể làm thực phẩm hư hỏng, biến chất không an toàn khi sử dụng. Bảo quản thực phẩm tươi sống và thực phẩm chín riêng để tránh lây nhiễm chéo. Chỉ nên tích trữ thức ăn vừa đủ 1-2 ngày vì ngày nay, các khu chợ và siêu thị thường vẫn bán vào dịp Tết.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị mỗi người trưởng thành cần ăn đủ tối thiểu 400 g rau củ quả mỗi ngày để bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thực vật cho cơ thể.

Hải Yến