Ai đứng đằng sau vụ khủng bố tại Bô-xtơn?

Nước mắt lăn dài trên má cô gái trong lễ cầu nguyện tại một nhà thờ để tưởng niệm các nạn nhân. Ảnh: CNN

Bom được chế từ nồi áp suất

Phát biểu trong cuộc họp báo lần thứ hai tại Nhà Trắng kể từ khi xảy ra các vụ đánh bom, Tổng thống B.Ô-ba-ma khẳng định: “Đây là hành động ghê tởm và hèn hạ. Bất cứ vụ tấn công bằng bom hẹn giờ nào nhằm vào dân thường vô tội đều là hành động khủng bố”. Ông B.Ô-ba-ma thừa nhận, cho tới nay Mỹ vẫn chưa biết chủ mưu thực hiện vụ khủng bố này là một cá nhân, một tổ chức nội địa hay quốc tế. Thông báo của Nhà Trắng cho biết, Tổng thống B.Ô-ba-ma đã lệnh treo cờ rủ để tưởng niệm các nạn nhân trong vụ đánh bom. Ông B.Ô-ba-ma cũng sẽ hủy chuyến thăm theo kế hoạch tới bang Can-xát để ngày 18-4 tới thành phố Bô-xtơn dự lễ tưởng niệm các nạn nhân trong vụ đánh bom.

Trong khi đó, ông Rích Đe-xlo-ri-ơ (Rick DesLauriers), Trưởng nhóm điều tra vụ đánh bom Bô-xtơn của Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) cho hay, cuộc điều tra đang được mở rộng. "Đây sẽ là cuộc điều tra toàn cầu. Chúng tôi sẽ đi đến tận cùng Trái Đất để tìm ra bất cứ ai phải chịu trách nhiệm cho tội ác này và chúng tôi sẽ đưa chúng ra trước công lý”, ông R.Đe-xlo-ri-ơ nói. Hơn 1000 nhân viên an ninh đã vào cuộc truy lùng chỉ riêng ở Bô-xtơn.

Theo FBI, cuộc điều tra về vụ khủng bố này sẽ được bắt đầu từ một manh mối là những trái bom sử dụng trong vụ khủng bố ngày 15-4 được chế tạo một cách rất thủ công. Theo AP, các quả bom chứa chất nổ đặt trong nồi áp suất 6 lít cùng với các mảnh kim loại và vòng bi, đinh. Các nhà điều tra cho biết, các thiết bị nổ sử dụng trong ngày 15-4 nhiều khả năng được bỏ vào một chiếc ba lô học sinh và được kích nổ bằng cách hẹn giờ. Giới chức trách đã tìm thấy bảng mạch in và pin dùng để kích hoạt thiết bị nổ tại hiện trường.

Al Qaeda hay “sói đơn độc”?

Khi được hỏi liệu Al Qaeda có đứng sau vụ đánh bom, một phát ngôn viên chính phủ Mỹ cho rằng, vẫn còn quá sớm để khẳng định.

Báo Washington Post dẫn lời một cựu quan chức chống khủng bố Mỹ nhận định, vụ đánh bom Bô-xtơn không giống với những đòn tấn công truyền thống của Al Qaeda. Thông thường, những tay khủng bố Al Qaeda thường sử dụng chất nổ có sức công phá lớn, tấn công một mục tiêu khép kín để gây thương vong tối đa. Còn hai quả bom nổ ở Bô-xtơn là bom tự chế, không có chất nổ C-4 dù cũng chứa mảnh kim loại để gây thêm thương vong. “Bô-xtơn cũng không mang tính chất quân sự hay là mục tiêu tấn công mang tính biểu tượng như Quảng trường Thời Đại hay hệ thống tàu điện ngầm ở Niu Y-oóc - quan chức trên cho biết - Điều đó cho thấy, có khả năng hung thủ có quan hệ hạn chế hoặc không có quan hệ với các phần tử nước ngoài”.

Như vậy, có khả năng đây là tác phẩm của một nhóm khủng bố nội địa tại Mỹ. Ở Mỹ, ngoài các nhóm cực đoan nội địa, kể từ khi Tổng thống B.Ô-ba-ma đắc cử, đã mọc lên như nấm những nhóm chống chính phủ lấy tên chung là Patriot (Người yêu nước) vì tin rằng, chính quyền liên bang Mỹ muốn trở thành độc tài.

Hạ nghị sĩ đại diện bang Ma-ri-len Đ.Rắp-pơ-xbơ-gơ (D. Ruppersberge) thì cho rằng, các thiết bị sử dụng trong vụ đánh bom mang dấu hiệu đặc trưng của một “sói đơn độc”, tức một kẻ khủng bố hoạt động đơn lẻ tự chế bom theo những công thức vốn dễ dàng tiếp cận. Theo ông Đ.Rắp-pơ-xbơ-gơ, việc thiếu tuyên bố nhận trách nhiệm hoặc các thông tin báo trước về vụ đánh bom đặt ra khả năng đây là hành động của một cá nhân hoặc một ai đó làm việc “rất lặng lẽ” với một số ít người. Các trái bom sử dụng trong vụ này cũng giống như những thiết bị nổ đã được sử dụng trong vụ đánh bom tại Đại hội thể thao Ô-lim-pích mùa Hè ở thành phố Át-lan-ta (Mỹ) năm 1996 làm 2 người thiệt mạng và 150 người bị thương. Một “sói đơn độc” tên Ê.Ru-đôn-phơ (E. Rudolph) đã được xác định là thủ phạm gây ra vụ này.

Tuy nhiên, điều đáng nói là loại bom “nồi áp suất” dễ chế tạo này thường được dùng ở I-rắc và Áp-ga-ni-xtan. Mạng lưới khủng bố Al Qaeda hồi năm 2010 cũng từng đăng tải trên mạng một bản hướng dẫn tự chế bom bằng nồi áp suất, kêu gọi tiến hành các cuộc tấn công bằng loại bom này. Trong khi đó, các trang web của các nhóm chiến binh gần đây cũng đăng tải thông tin cho thấy, những kẻ khủng bố có liên hệ với Al Qaeda sắp thực hiện tấn công trên đất Mỹ.

Một số chuyên gia an ninh Mỹ cũng khẳng định, Al Qaeda là thủ phạm vụ đánh bom Bô-xtơn bởi đặc trưng của nhóm khủng bố này là luôn tìm cách thu hút sự chú ý rộng rãi của dư luận bằng yếu tố bất ngờ. Các hung thủ có thể chọn giải marathon Niu Y-oóc gây tiếng vang hơn nhưng an ninh tại đó chặt chẽ hơn nhiều, còn Bô-xtơn chưa bao giờ được xem là một mục tiêu khủng bố. Việc cảnh sát phát hiện hàng loạt quả bom ở Bô-xtơn cũng là một dấu hiệu của Al Qaeda. Các chuyên gia nhận định, đây là vụ tấn công được tính toán kỹ.

Các nhà điều tra đang vận động những khán giả của cuộc chạy đua marathon hãy gửi cho cảnh sát những bức ảnh và các đoạn video clip mà họ tự chụp hoặc quay để giúp tìm ra những kẻ tình nghi thực hiện vụ khủng bố này. Kênh truyền hình WHDH hôm 17-4 đã gửi cho FBI một loạt hình ảnh chụp cảnh hiện trường vụ nổ bom ở Bô-xtơn, với hình ảnh một người đàn ông có những hành động rất khả nghi. Hiện các điều tra viên FBI đang liên hệ với nhân chứng chụp loạt ảnh này.

Hôm 15-4, cảnh sát đã lục soát nhà một sinh viên 20 tuổi người A-rập Xê-út được mô tả là “người có liên quan” khi “hành động khả nghi” tại hiện trường. Tuy nhiên, sau đó cảnh sát tuyên bố, sinh viên này chỉ là nhân chứng hỗ trợ quá trình điều tra. Đến nay, vẫn chưa có ai bị bắt.

NGỌC HÀ