3 kịch bản cho xuất khẩu tôm 2013

Kịch bản nào cho xuất khẩu tôm 2013?

Bốn thách thức cho năm 2013

Theo VASEP, xu hướng ngành tôm Việt Nam năm 2013 sẽ phải đối mặt với 4 thách thức chính:

Một là, dịch bệnh và hội chứng tôm chết sớm (EMS) đối với tôm nuôi công nghiệp (kể cả tôm sú và tôm chân trắng) sẽ làm giảm mạnh sản lượng tôm nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu. Trong khi sản lượng tôm nuôi công nghiệp chiếm tới 60% sản lượng tôm nguyên liệu của cả nước, đến nay vẫn chưa có thuốc chữa EMS.

Hai là, cạnh tranh thu mua tôm nguyên liệu tại các tỉnh ĐBSCL (khu vực chiếm 75% sản lượng tôm nuôi của cả nước) với lực lượng thu gom tôm cho xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc. Trong cuộc cạnh tranh này, nhóm thu mua cho Trung Quốc có lợi thế hơn so với doanh nghiệp tôm Việt Nam về mặt kiểm tra, kiểm soát chất lượng.

Ba là, thị trường tiêu thụ tiếp tục khó khăn do sự khó khăn của nền kinh tế nhiều nước nhập khẩu tôm của Việt Nam (EU, Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản...), có thể giảm lượng nhập khẩu tôm.

Bốn là, rào cản Ethoxyquin từ thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc. Đây là hai thị trường chủ lực và ổn định nhập khẩu tôm của Việt Nam những năm qua.

Bên cạnh 4 thách thức này, theo VASEP, ngành tôm sẽ tiếp tục phải đối mặt với thiếu vốn, chi phí sản xuất gia tăng và thuế nhập khẩu tôm vẫn ở mức cao từ 10-15%.

Kịch bản khả quan: Xuất khẩu đạt 2,4 tỷ USD

VASEP dự báo năm 2013, sản xuất và xuất khẩu tôm Việt Nam có thể diễn ra theo một trong ba kịch bản gồm: Khả quan, Duy trì và Kém khả quan.

Kịch bản được cho là khả quan sẽ diễn ra khi 4 thách thức trên được giải quyết hoặc giảm thiểu mức độ ảnh hưởng. Khi đó, dự báo nguồn tôm nguyên liệu sẽ tăng so với năm 2012, sản lượng tôm xuất khẩu sẽ đạt khoảng 240.000 tấn, giá trị xuất khẩu sẽ giữ mức 2,4 tỷ USD và tăng khoảng 6,5% so với năm 2012.

Đối với kịch bản duy trì, VASEP giả định dịch bệnh EMS có giải pháp chữa và vấn đề Ethoxyquin cũng được tháo gỡ. Khi đó, dự báo sản xuất và xuất khẩu tôm vẫn sẽ khó khăn vì những thách thức khác. Như vậy, nguồn cung nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu không đủ, nhập khẩu tôm có thể phải tăng lên trên 200 triệu USD/năm. Hơn nữa, có thể giá tôm xuất khẩu tăng, khả năng cạnh tranh của tôm Việt Nam càng bị ảnh hưởng, đối tác nhập khẩu sẽ hạn chế.

Khi đó, dự báo sản lượng xuất khẩu ở kịch bản này có thể đạt 220.000 tấn, trị giá khoảng 2,2 tỷ USD, tương đương giá trị năm 2012.

Còn đối với kịch bản kém khả quan, trong bối cảnh 2 thách thức dịch bệnh, hội chứng EMS và rào cản Ethoxyquin từ thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc không có giải pháp, cùng khó khăn về chi phí gia tăng, thuế nhập khẩu nguyên liệu tăng. Khi đó, năm 2013 ngành tôm xảy ra nhiều thay đổi lớn. Cụ thể, dự báo nguồn cung có thể giảm tới 30-40%, tôm sú nuôi quảng canh có cơ hội phát triển nhưng sản lượng nuôi sẽ thấp, sản lượng tôm chân trắng sụt giảm nghiêm trọng. Trong trường hợp này, doanh nghiệp sẽ phải nhập khẩu tôm về để gia công chế biến xuất khẩu, giá trung bình tôm xuất khẩu sẽ tăng do cầu lớn hơn cung.

Trong kịch bản này, dự báo sản lượng tôm xuất khẩu có thể đạt dưới 200.000 tấn, trị giá khoảng 1,9 tỷ USD, giảm 13% so với năm 2012.

Huyền Trân