2013 - Một năm vui và buồn của cộng đồng LGBT thế giới (Phần 1)

Việc Mỹ, Anh, Pháp chấp nhận hôn nhân đồng giới trong năm 2013 là một chiến thắng lớn của các nhà hoạt động vì quyền lợi của người đồng tính trên toàn thế giới. Sau nhiều thập kỷ đấu tranh, cuối cùng họ cũng đã chiến thắng và mang lại quyền công dân đầy đủ cho những người đồng tính ở những quốc gia có nền dân chủ lâu đời và được xem là tiêu chuẩn về nhân quyền trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, việc thông qua đạo luật “cấm tuyên truyền đồng tính” của Nga đã đánh một đòn mạnh vào các nhà hoạt động phương Tây. Nhà soạn nhạc Melissa Etheridge đã thay mặt những người đồng tính nói trong buổi kêu gọi tài trợ cho các tổ chức đấu tranh cho quyền lợi của cộng đồng LGBT ở Nga: “Tất cả chúng ta, những người đã đi qua hành trình tiến đến sự bình đẳng ở Mỹ, khi thấy những gì đang diễn ra ở Nga, chúng ta có thể nói rằng chúng ta sẽ không bao giờ quay lại như vậy nữa.”

Tin xấu cho cộng đồng LGBT xuất hiện nhiều hơn khi năm 2013 sắp kết thúc. Tòa án tối cao Ấn Độ phục hồi một đạo luật cũ, tuyên bố rằng các mối quan hệ đồng giới là phạm tội trên đất nước 1,2 tỷ dân này. Quốc hội Uganda bất ngờ thông qua dự luật “Giết người đồng tính” (dù hình phạt đã được sửa lại là chung thân trong lần chỉnh sửa cuối). Nigeria, đất nước lớn thứ 7 thế giới, sắp sửa ban hành bộ luật nhắm tới cộng đồng LGBT và những người ủng hộ.

“Úc, Ấn Độ, Uganda, Nga và bây giờ là những nước này,” Ken Kero-Metz, thành viên của Hội Bình đẳng LGBT Mỹ nói. “Một năm thành công ở Mỹ, nhưng về mặt toàn cầu thì là một năm tệ nhất.”

Trong khi cuộc chiến về nhân quyền đã gặt hái được những thành công nhất định với 18 quốc gia thừa nhận hôn nhân đồng giới, chiếm 10% dân số toàn thế giới thế nhưng vẫn còn 77 quốc gia khác không chấp nhận. Trong số đó, Nga là một ví dụ cụ thể nhất. Sự sụp đổ về quyền của cộng đồng LGBT trên đất nước này đã tạo một hình ảnh trái ngược với các nước phương Tây. Đây rõ ràng là những bước đi chính trị có tính toán của các lãnh đạo Nga. Các nhà hoạt động vì quyền lợi của cộng đồng LGBT muốn quyền bình đẳng giữa người với người được thực thi, còn phía phản đối lại cho rằng họ đấu tranh để gìn giữ văn hóa truyền thống và niềm tin tôn giáo trước sự xâm nhập văn hóa nước ngoài.

Hãy cùng Một Thế Giới điểm lại những sự kiện quan trọng của cộng đồng LGBT trên thế giới trong năm 2013:

Kết hôn đồng giới được thừa nhận ở: Anh, Pháp, Mỹ, Brazil, Mexico…

Nguồn Reuters

Anh, Pháp thông qua hôn nhân bình đẳng và Tòa án Tối cao Mỹ tuyên bố DOMA là vi hiến là những dấu hiệu rõ nhất cho thấy sự đấu tranh cho quyền lợi của cộng đồng LGBT đã bước sang một giai đoạn mới. Ít được chú ý hơn Mỹ là tin Hội đồng Tòa án Brazil đã ra phán quyết chấp nhận hôn nhân đồng giới vào tháng 5 và Tòa án tối cao ở một số bang ở Mexico đã tuyên bố cho phép kết hôn đồng giới.

… và Colombia

Nguồn GettyImages

Các thẩm phán tại Colombia đã bắt đầu cho phép các cặp đôi đồng giới kết hôn theo phán quyết năm 2011 của Tòa án có hiệu lực từ tháng 6 năm 2013. Nhiều nhận định cho rằng phán quyết này sẽ khởi đầu cho nhiều cuộc chiến pháp lý khác. Tuy nhiên trong thời gian hiện tại, Tòa án vẫn khuyến khích các cặp đôi đồng tính nhận con nuôi.

Còn Úc, Croatia, and Zimbabwe?

Nguồn Reuters

Hy vọng sẽ có những thay đổi trong luật hôn nhân của Úc tan biến khi ứng cử viên ủng hộ cho hôn nhân bình đẳng Kevin Rudd để lọt chức thủ tướng cho đối thủ Tony Abbott trong cuộc bầu cử hồi tháng 9 năm nay. Khu vực thủ đô Úc, bao gồm thành phố Canberra và các vùng lân cận, vốn có quyền hạn pháp lý riêng, đã đi đầu trong việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. Tuy nhiên, chỉ sau 4 ngày, Tòa án tối cao đã chấm dứt sự hợp pháp hóa này.

Người dân ở quốc gia vùng Balkan, Croatia, đã ủng hộ cho việc sửa đổi Hiến pháp để cấm kết hôn đồng giới vào ngày 1 tháng 12. Đây là một điều bất lợi cho Croatia khi mà việc xin gia nhập Liên minh Châu Âu của nước này đang được xem xét và quyền lợi của cộng đồng LGBT là một yếu tố luôn được chú ý đến.

Người dân Zimbabwe cũng ủng hộ hiến pháp mới được soạn thảo vào tháng 3 có luật cấm kết hôn đồng giới. Tổng thống Robert Mugabe đã dùng vấn đề cấm kết hôn đồng giới để chiếm lấy cảm tình của phe phản đối để dành chiến thắng trước đối thủ Morgan Tsvangirai (ông Tsvangirai ít phản đối quyền lợi của người đồng tính hơn Mugabe). Vào ngày 7 tháng 6, nhiều người có trang bị vũ khí cùng với lực lượng dân quân của chính phủ đã lục soát và phá nát văn phòng của Hội những người đồng tính Zimbabwe.

Còn tiếp

Tiểu Ngư