Yemen tăng tấn công Houthi sau tuyên bố lập chính phủ mới

Một sĩ quan quân đội Yemen cho biết, chính phủ nước này đặt mục tiêu đánh bật phiến quân Houthi và các lực lượng đồng minh ra khỏi khu vực bờ biển phía Tây và eo biển Bab al-Mandab, nhằm đảm bảo an toàn cho tuyến hàng hải quan trọng phía Nam Biển Đỏ.

Theo đó, các lực lượng thân chính phủ đã được điều tới khu vực duyên hải này cùng với sự yểm trợ của xe tăng, xe quân sự cùng các dàn tên lửa Katyusha. Liên minh quân sự Arab do Saudi Arab cũng đã cử binh sĩ tới tham gia chiến dịch giải phóng khu vực ven Biển Đỏ của Yemen.

Hiện, phiến quân Houthi và các lực lượng đồng minh trung thành với cựu Tổng thống bị lật đổ Ali Abdullah Saleh đang kiểm soát hầu hết khu vực ven Biển Đỏ của Yemen, trong đó có vùng Dhubab, chỉ cách eo biển Bab al-Mandab chiến lược 30 km. Đây là tuyến hàng hải nhộn nhịp nối Biển Đỏ với Ấn Độ Dương.

Các tay súng thuộc lực lượng phiến quân Houthi di chuyển bằng xe tải tại Thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh: Reuters

Phản ứng của lực lượng quân đội chính phủ Yemen nhằm thúc đẩy cuộc chiến với phiến quân Houthi sau khi quân đội nổi dậy đơn phương tuyên bố thành lập chính phủ mới.

Hôm 28/11, Hội đồng chính trị tối cao do phiến quân Houthi đề xuất thành lập để điều hành những vùng lãnh thổ mà nhóm này kiểm soát, đã thông báo về việc thành lập chính phủ mới.

Quân nổi dậy tuyên bố việc đơn phương thành lập chính phủ không có nghĩa là từ bỏ tiến trình hòa bình do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn.

Đây được xem như đòn giáng mạnh đối với các nỗ lực do Liên hợp quốc (LHQ) bảo trợ nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 20 tháng qua tại Yemen. Giới ngoại giao quốc tế hy vọng, nhóm phiến quân này sẽ kiềm chế việc thành lập nội các mà thay vào đó thành lập một chính phủ đoàn kết với chính phủ được cộng đồng quốc tế công nhận nhưng đang phải lưu vong ở Saudi Arbaia.

Chính phủ lưu vong của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi cho rằng, quyết định này của lực lượng Houthi là hành động “xem thường” người dân Yemen và cộng đồng quốc tế.

Ông Rajeh Badi, người phát ngôn Chính phủ Yemen được quốc tế công nhận cho biết, động thái nêu trên cho thấy “sự coi thường không chỉ đối với người dân Yemen mà còn đối với cộng đồng quốc tế”.

Theo Giáo sư Faud Alsalahi về xã hội học ở Đại học Sanaa, Chính phủ Yemen đã thất bại trong việc kết hợp giữa chính trị và quân sự đối với phe phiến quân Houthi.

"Yemen bị chi phối bởi sự hỗn loạn chính trị chủ yếu là do lực lượng Yemen đối lập được nước ngoài hậu thuẫn. Chúng tôi có 2 chính phủ mà thậm chí không thể nghĩ nổi một cuộc đối thoại để chấm dứt chiến tranh và thành lập chính phủ mới hoàn kết hơn mà phải để sự can thiệp của nước ngoài" - Giáo sư Alsalahi nói.

Thực chất, những nỗ lực giữa hai bên là có song không phải là những đàm phán trực tiếp. Đại diện của lực lượng Houthi hôm 16/11 thông báo, phong trào vũ trang Hồi giáo này sẵn sàng tạm ngừng các hoạt động chiến sự và tham gia vào qua trình thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc tại quốc gia thuộc bán đảo Ả-rập này.

Reuter dẫn lời ông Mohammed al-Bukhaiti, thành viên Hội đồng chính trị của nhóm Ansarullah thuộc phong trào Houthi cho biết, Ả-rập Xê-út cũng đã đồng ý chấm dứt can thiệp vào cuộc xung đột ở Yemen. Tuy nhiên, vẫn chưa có xác nhận chính thức về tuyên bố này từ chính quyền Riyadh.

Liên quân A-rập trên đã bắt đầu các hoạt động quân sự tại Yemen vào tháng 3 năm ngoái, nhằm hỗ trợ chính phủ được quốc tế công nhận của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi, sau khi lực lượng Houthi thân Iran đã chiếm giữ nhiều vùng lãnh thổ của Yemen và buộc ông Hadi phải sống lưu vong.

Xung đột giữa các phe phái đối địch kéo dài 20 tháng qua tại quốc gia Trung Đông này đã khiến hơn 3 triệu người phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn, đồng thời biến Yemen thành mảnh đất màu mỡ cho các nhánh thuộc mạng lưới khủng bố al Qaeda mở rộng hoạt động.

Ngọc Dương