Xử lý vi phạm hành chính với chủ đập Thủy điện Hố Hô

Bộ Công Thương vừa tổng hợp và hoàn chỉnh báo cáo, trình Thủ tướng Chính phủ về việc Thủy điện Hố Hô xả lũ vừa qua tác động thêm ngập lụt ở khu vực hạ du.

Theo đó, trong các ngày từ 13 đến 16/10/2016, do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, đã xảy ra mưa lớn, kéo dài tại các tỉnh miền Trung từ Nghệ An đến Thừa Thiên Huế. Đây là nguyên nhân chính gây ngập lụt trên diện rộng; trong đó, có 11 xã sau đập Hố Hô của huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh là vùng thấp và hợp lưu của nhiều nhánh sông.

Việc xả lũ của hồ chứa Hố Hô trong tình huống khẩn cấp đã ảnh hưởng nhất định tới việc lũ về hạ du, đặc biệt là các xã ngay sau đập. Ảnh: enternews.vn

Bên cạnh đó, việc xả lũ của hồ chứa Hố Hô trong tình huống khẩn cấp, làm gia tăng lưu lượng về hạ du trung bình khoảng 192 m3/s trong khoảng thời gian từ 17h30 ngày 14/10 đến 2h00 ngày 15/10 đã ảnh hưởng nhất định tới việc lũ về hạ du, đặc biệt là các xã ngay sau đập. Tuy nhiên, việc xả lũ trong tình huống khẩn cấp là phù hợp với Quy trình vận hành hồ chứa để tránh nguy cơ xảy ra sự cố lớn hơn cho vùng hạ du.

Báo cáo nêu rõ, về trách nhiệm với Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn (Chủ đập Thủy điện Hố Hô) là chưa thực hiện đầy đủ, nghiêm ngặt các quy định tại Quy trình vận hành hồ chứa về trách nhiệm thông tin, báo cáo (Khoản 2, Khoản 4 Điều 16 và Điều 21 của quy trình vận hành). Cùng với đó, công ty thông báo gửi đến các cơ quan liên quan chưa đầy đủ nội dung, chưa phù hợp với tình huống vận hành công trình.

Hơn nữa, việc kiểm tra các hạng mục công trình này trước mùa mưa lũ chưa chi tiết và khả thi; chưa đánh giá được các tình huống mất an toàn có thể xảy ra trong mùa mưa bão (như sạt vai đập, sạt lở đường vận hành vào nhà máy phương tiện cơ giới không vào được, hư hỏng đường lên đập).

Riêng với chính quyền địa phương khu vực công trình và hạ du đến thời điểm đó vẫn chưa tổ chức diễn tập di dời, sơ tán nhân dân và tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên sông thuộc hạ du Thủy điện Hố Hô năm 2016. Phương án phòng chống lụt bão vùng hạ du công trình năm 2016 chưa quy định rõ trách nhiệm, nhiệm vụ của các đơn vị tham gia ứng phó như: Ban chỉ huy phòng chống lụt bão cấp huyện, xã và các tổ chức trên địa bàn; chưa quy định rõ chế độ thông tin, báo cáo. Ngoài ra, việc chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống lũ lụt vùng hạ du nhà máy Thủy điện Hố Hô chưa thực sự phù hợp với thông tin dự báo, cảnh báo lũ và thông báo xả lũ của công trình.

Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương đề xuất, kiến nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình đánh giá, rà soát phương án chỉ huy, thực hiện công tác phòng, chống lũ lụt vùng hạ du công trình Thủy điện Hố Hô đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế về chế độ mưa lũ, năng lực các công trình thủy lợi, thủy điện trên địa bàn, tình hình dân cư và khả năng chủ động ứng phó với thiên tai của địa phương và công tác phối hợp với nhà máy thủy điện và các cấp ở địa phương.

Bộ Công Thương sẽ xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn trong lĩnh vực an toàn đập. Trường hợp tái phạm sẽ xem xét thu hồi Giấy phép hoạt động điện lực. Ngoài ra, tiếp tục theo dõi, đôn đốc, kiểm tra và hướng dẫn các chủ đập thực hiện công tác quản lý an toàn đập, công tác vận hành hồ chứa đảm bảo an toàn công trình và hạ du.

Cùng với đó, Bộ chỉ đạo đối với các chủ đập thủy điện trên địa bàn miền Trung phải thực hiện nghiêm túc Quy trình vận hành liên hồ chứa và Quy trình vận hành hồ chứa thủy điện đã được các cấp phê duyệt. Rà soát các phương án phòng chống lụt cho vùng hạ du đập, phương án phòng chống lụt bão đảm bảo an toàn đập phù hợp với thực tế, phân định rõ trách nhiệm, nhiệm vụ của các đơn vị tham gia trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.

Bộ Công Thương yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Điện lực Miền Bắc chỉ đạo Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn kiểm điểm nghiêm túc các tập thể, cá nhân liên quan. Ngoài ra, thực hiện nghiêm túc quy trình vận hành hồ chứa Thủy điện Hố Hô đã được Bộ Công Thương phê duyệt tại Quyết định số 2365/QĐ-BCT ngày 19/5/2009. Đặc biệt, kịp thời rà soát nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung nội dung quy trình vận hành, trình Bộ Công Thương thẩm định phê duyệt; trong đó phải đảm bảo phù hợp với điều kiện hiện nay về: quá trình lũ, điều kiện hạ du, công tác thông báo phối hợp, mực nước trước lũ để vận hành an toàn cho công trình.

Bộ Công Thương cũng lưu ý phải khẩn trương triển khai các biện pháp gia cố để chống sạt lở vai phải đập, đảm bảo an toàn cho đập và nhà máy. Tổ chức khảo sát, đánh giá tổng thể để có biện pháp xử lý triệt để khu vực vai phải đập; sửa chữa đường vận hành lên đập và vào nhà máy đảm bảo không bị chia cắt khi mưa lũ xảy ra. Lắp đặt, bổ sung các trạm quan trắc tự động để cảnh báo và chủ động vận hành an toàn công trình và ứng phó lũ lụt hạ du cũng như chuyển vị trí đặt máy phát điện diesel dự phòng đảm bảo sẵn sàng cung cấp điện trong mọi tình huống...

Báo cáo cũng đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường cần xem xét xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn trong việc quản lý vận hành, tuân thủ các quy định của Giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt và chấp hành các quy định của pháp luật về tài nguyên nước. Thu hồi Giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt nếu tái phạm; Yêu cầu Công ty cổ phần Thủy điện Hồ Bốn có biện pháp khắc phục đầy đủ các tồn tại, hạn chế đã nêu trên và thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên nước.

Bộ Công Thương còn đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo đối với hồ chứa thủy lợi trên khu vực miền Trung: thực hiện nghiêm túc Quy trình vận hành liên hồ chứa và Quy trình vận hành đơn hồ thủy lợi đã được các cấp phê duyệt. Mặt khác, Bộ đề nghị UBND các tỉnh chỉ đạo rà soát, nghiên cứu xem xét điều chỉnh, bổ sung nội dung quy trình vận hành, trình cấp thẩm quyền thẩm định phê duyệt theo quy định. Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải đứng ra chủ trì, phối hợp với các Bộ liên quan bổ sung, điều chỉnh Nghị định 72/2007/NĐ-CP về quản lý an toàn đập trình Chính phủ sớm ban hành.

Uyên Hương (TTXVN)