Xử lý hình sự bẩn độc: Không chứng minh được hậu quả?

Tránh xử lý hình sự tràn lan

Tại phiên làm việc ngày 20/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật hình sự năm 2015.

Tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (ATTP) theo điều 317 của Bộ luật Hình sự 2015 là một trong những nội dung lớn thu hút được nhiều ý kiến tranh luận của các Đại biểu.

Trình bày về vấn đề này tại phiên họp, bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp thừa nhận hiện nay có nhiều ý kiến xung quanh việc xử lý hình sự các vi phạm về ATTP. Có người cho rằng cần bổ sung định lượng để tránh việc xử lý hình sự quá rộng. Tuy nhiên cũng có ý kiến đề nghị không sửa điều này để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về ATTP đang xảy ra phổ biến hiện nay.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Vneconomy

Theo bà Nga, Ủy ban Tư pháp nhận thấy điểm a, b và c khoản 1 Điều 317 quy định cấu thành hình thức, chỉ cần có hành vi, chưa cần có hậu quả trên thực tế đã xử lý hình sự là quá nặng.

“Thời gian qua dư luận xã hội bức xúc với thực trạng mất vệ sinh ATTP. Tuy nhiên, để xảy ra thực trạng này có nguyên nhân không nhỏ từ quản lý nhà nước và xử phạt hành chính chưa nghiêm. Nếu làm tốt hơn nữa công tác quản lý nhà nước và tăng cường hiệu quả xử lý hành chính thì sẽ góp phần hạn chế đáng kể tình trạng này”, bà Nga nhấn mạnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp lưu ý, việc xử lý hình sự phải tránh tràn lan, cần tập trung vào các đối tượng cố ý vi phạm quy định về ATTP nhằm thu lợi bất chính lớn hoặc gây hậu quả trên diện rộng, gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

“Đối với các hộ nông dân, hộ buôn bán nhỏ lẻ, do thiếu hiểu biết mà vi phạm thì chỉ nên xử lý hình sự sau khi đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm...”, bà Nga kiến nghị.

Giữ nguyên quy định xử phạt hình sự về vi phạm ATTP

Cùng đưa ý kiến về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng vệ sinh ATTP đang là vấn đề hết sức bức xúc hiện nay.

Dù mới chỉ được nửa chặng đường nhưng kết quả giám sát cho thấy an toàn thực phẩm đã ở mức độ báo động, có môt số địa phương đã đến giới hạn đỏ, có nhiều vụ nghiêm trọng.

Vụ ngộ độc tại Hà Giang xảy ra mới đây khiến nhiều người nhập viện

Ông Hiển dẫn chứng lại hai vụ ngộ độc lớn tại Lai Châu và Hà Giang gây ra những hậu quả nghiêm trọng gần đây. Trong đó, vụ ở Lai Châu khiến 8 người tử vong, nhiều người nhập viện còn vụ việc ở Hà Giang đã làm hơn 60 người bị ngộ độc phải cấp cứu.

“Tính ra số ngộ độc thực phẩm là hàng ngàn vụ, 165 người chết trong 5 năm qua. Nhưng số người mắc bệnh thì rất lớn, chẳng hạn như bệnh ung thư. Có đại biểu Quốc hội khóa XIII từng nói đường từ dạ dày đến nghĩa địa nhanh nhất... Chúng ta cần giữ nguyên khoản 1 Điều 317 BLHS 2015. Còn viết như dự thảo thì không xử được ai”, ông Hiển nêu quan điểm.

Xem xét áp tử hình tội phạm về thực phẩm bẩn

“Chứng minh hậu quả sức khỏe bị tổn hại 30%-60% là rất khó khăn”

Trong khi đó, vấn đề bức xúc được Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình chỉ ra, đó là quy định hậu quả sức khỏe các vi phạm về ATTP. Ông Bình khẳng định việc này rất khó khăn và muốn làm được cũng không dễ dàng.

Ông dẫn chứng trường hợp bán phở có formaldehyde ở Hà Nội. Theo ông Bình, lực lượng chức năng bắt được rất nhiều những cửa hàng vi phạm nhưng khi khởi tố vụ án thì không chứng minh được hậu quả do formaldehyde gây ra. Bởi vì ăn phở có chất này phải sau 5-10 năm mới thấy được hậu quả.

“Quy định hành vi vi phạm ATTP phải làm giảm sức khỏe 30%-60% mới xử lý là không chứng minh được. Bánh phở có formaldehyde mà ăn trong thời gian đầu thì không phải một người mà hàng ngàn người bị. Từ đó thấy câu chuyện chứng minh hậu quả sức khỏe bị tổn hại 30%-60% là rất khó khăn”, ông Bình chỉ rõ.

Đề xuất tử hình tội phạm về thực phẩm bẩn

Sáng 21/10/2016, các ĐBQH đã thảo luận tại tổ về các nội dung sửa đổi, bổ một số điều của Bộ luật Hình sự 2015.

Phát biểu tại buổi họp, ĐBQH Thái Trường Giang (Cà Mau) nhắc đến các quy định về tội vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm.

Theo ông Giang, hiện trong luật, các tội vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm không có hình phạt chung thân và tử hình, chỉ có mức xử phạt cao nhất là 20 năm, cho nên không thỏa đáng.

Vị ĐBQH cho rằng để tạo ra tính răn đe, chúng ta phải nâng mức xử phạt lên.

“Tội phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm rất nghiêm trọng, họ bất chấp tất cả gây hại cho sức khỏe của con người, mà sức khỏe con người thì không thể mua được bằng tiền. Vì thế, phải xem xét nâng lên mức án chung thân cho tội này, thậm chí phải xem xét đến cả mức án cao nhất là tử hình”, ĐB Giang đề xuất.

Hoàng Nam (Tổng hợp)