Xây dựng môi trường văn hóa trong trường học

Tại Hội thảo còn có sự tham gia của các Bộ, ngành Trung ương, các Cục, Vụ, Viện của Bộ GD&ĐT, các sở, ngành, các đơn vị quản lý GD&ĐT trên cả nước...

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa cho biết: Hiện nay ngành giáo dục thực hiện Nghị quyết số 29/NQ-TW về đổi mới căn bản và toàn diện GD&ĐT. Một trong những vấn đề quan trọng cần được thực hiện là phải chuyển mạnh quá trình giáo dục từ nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục trọng về hình thành, phát triển năng lực, phẩm chất của người học; chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân. tập trung vào những giá trị cơ bản của văn hóa, truyền thống và đạo lý dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, giá trị cốt lõi và nhân văn của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh;GD&ĐT HS, SV không chỉ có đầy đủ kiến thức, kĩ năng thực hành mà còn cần có lí tưởng cách mạng, đạo đức tốt, lối sống trong sáng để trở thành công dân có trách nhiệm, lao động cần cù, có sức khỏe, có tri thức và sáng tạo.

Bên cạnh đó, việc xây dựng môi trường văn hóa trong trường học đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân cho HS-SV.

Đặc biệt, trong những năm qua, Bộ GD&ĐT đã phối hợp các bộ, ban ngành, các địa phương tham mưu ban hành và ban hành các văn bản chỉ đạo các trường xây dựng môi trường văn hóa trong trường học. Đồng thời, trước đó, Bộ GD&ĐT cũng đã tham mưu trình Thủ tướng ban hành Quyết định 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 phê duyệt đề án “Tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2015-2020”.

Các nhà trường đã triển khai thực hiện và đạt được nhiều kết quả quan trọng trong các hoạt động, phong trào, tạo môi trường văn hóa, góp phần nâng cao chất lượng GD&ĐT. Phong trào Trường học thân thiện, học sinh tích cực đã trở thành các hoạt động thường xuyên trong các nhà trường. Một số nhà trường đã xây dựng và triển khai quy tắc ứng xử văn hóa.

Tuy nhiên, việc triển khai còn chưa đồng bộ, hiệu quả thấp (hát quốc ca trong lễ chào cờ, lao động, vệ sinh, trang trí khẩu hiệu, tập thể dục.... nhiều địa phương, nhà trường chưa quan tâm triển khai).

Tại Hội thảo các đại biểu đã thảo luận các vấn đề: Văn hóa học đường đối với việc hình thành nhân cách học sinh, sinh viên; bài toán văn hóa trong đổi mới giáo dục ở Việt Nam; Vai trò của tư vấn học đường trong xây dựng văn hóa học đường...

Ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến thảo luận của các chuyên gia, các đại biểu tham dự Hội thảo về mục tiêu xây dựng môi trường giáo dục sư phạm, văn hóa học đường lành mạnh, an toàn trong thời gian tới, Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa cho rằng cần phải ban hành các khung quy tắc ứng xử dành cho cán bộ, nhà giáo và HSSV; các nội dung quy tắc ứng xử sẽ bao hàm được toàn bộ các quy tắc trong mọi giao tiếp diễn ra trong nhà trường. Việc xây dựng quy tắc ứng xử phải đảm bảo định hướng giáo dục đạo đức, lối sống và hoàn thiện nhân cách cho HSSV, khả thi, dễ thực hiện, dễ kiểm tra…;

Ban hành hệ thống các khẩu hiệu sử dụng trong các cơ sở GD&ĐT phù hợp với các bậc học, điều kiện cụ thể các vùng miền. Hệ thống khẩu hiệu vừa thể hiện được, chuyển tải được các giá trị cần lưu truyền đến thế hệ sau, đồng thời cũng là những lời hiệu triệu để mọi thành viên trong nhà trường ngẫm đến và cố gắng phấn đấu trong học tập, công tác để góp phần hoàn thiện bản thân và phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo của nhà trường;

Khung quy tắc ứng và khẩu hiệu được thống nhất sử dụng trong toàn quốc, được chia làm khối Mầm non, khối Tiểu học – THCS – THPT, khối ĐH, CĐ. Trong mỗi cấp học, Bộ sẽ qui định cụ thể một số khẩu hiệu bắt buộc phải có, và số lượng khẩu hiệu các cơ sở giáo dục sẽ lựa chọn để phù hợp với lứa tuổi, điều kiện văn hóa - kinh tế chính trị của mỗi khu vực thành thị, nông thôn, hải đảo hay miền núi; đồng thời, bên cạnh đó, Bộ cũng chuẩn bị ban hành Thông tư quy định tổ chức hoạt động văn hóa và ứng xử văn hóa cho HSSV trong các nhà trường nhằm quy định và hướng dẫn tổ chức nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho HSSV.

Đặc biệt, các Sở cũng cần quan tâm triển khai các nhiệm vụ sau trong thời gian tới như: Cụ thể hóa các nội dung trên cơ sở khung quy tắc ứng xử do Bộ GD&ĐT qui định để ban hành, chỉ đạo áp dụng triển khai tại các cơ sở giáo dục. Nghiên cứu ban hành hệ thống khẩu hiệu sử dụng trong các nhà trường; Thường xuyên tổ chức kiểm tra tại các cơ sở giáo dục để đảm bảo triển khai hiệu quả, thiết các nội dung công tác quan trọng nêu trên;

Các nhà trường tổ chức xây dựng, hoàn thiện quy tắc ứng xử tuyên truyền đầy đủ đến từng cán bộ, nhà giáo và người học nội dung qui tắc ứng xử để thực hiện. Triển khai việc sử dụng hệ thống các khẩu hiệu đáp ứng đúng yêu cầu về nội dung, số lượng, vị trí treo, đảm bảo tính thẩm mỹ, giáo dục cho nhà giáo và HSSV...

Trung Toàn