Xã nghèo lao đao vì tín dụng đen

Ông Nguyễn Đình Lân (áo xanh) đau buồn vì vợ bỏ đi do dính phải vay nặng lãi. Ảnh: QA

Trong căn nhà xập xệ, một mình ông Nguyễn Đình Lân (SN 1951, trú tại thôn 5, xã Ea Sô) ngày ngày trông ngóng vợ trong vô vọng. Trò chuyện với chúng tôi, ông Lân buồn rầu cho biết: Hai vợ chồng đang sống yên ổn thì cách đây 6 tháng, bà Lê Thị Bơ (vợ ông Lân) bảo về quê ở ngoài Bắc có việc. Sau khi vợ đi, có mấy người tới nhà đòi nợ ông Lân mới biết vợ mình vay của họ cả gốc lẫn lãi tới 450 triệu đồng, do không có khả năng trả nợ nên trốn khỏi nhà đi biệt tích. “Suốt thời gian qua, bà ấy thỉnh thoảng có gọi về cho tôi nhưng không dám nói đang sống ở đâu vì sợ chủ nợ tìm được. Thậm chí ngày giỗ cha mẹ bà ấy cũng không dám về. Tôi suốt ngày đau ốm nhập viện, chán nản, lo buồn chỉ muốn chết quách cho xong”, ông Lân nói trong thất vọng.

Cũng theo ông Lân, vợ ông vay tiền của bà Vũ Thị Nhuận (trú tại thôn 8, xã Ea Đar, huyện Ea Kar) với mức lãi suất 5.000 đồng/ngày/triệu. Và không chỉ vợ ông, mà gần nhà ông còn có mấy nhà cũng bị mấy người tới xiết nợ. Điển hình trường hợp cô T.T.M, phải bán nhà trả nợ, chồng cô M. sau khi biết chuyện thì vợ chồng lục đục rồi ly dị.

Trao đổi về vấn đề này, ông Phạm Thế Dũng - cán bộ tư pháp xã Ea Sô thừa nhận ở xã đang xảy ra tình trạng nhiều người bỏ đi khỏi địa phương do vướng phải nợ nần vì vay nặng lãi. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 5 trường hợp xã xác nhận bỏ đi nhiều tháng không liên lạc được.

Ngoài trường hợp bà Lê Thị Bơ thì còn có chị Đặng Thị Dậu (nguyên Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ea Sô, trú tại thôn 6) cũng mắc nợ trên 400 triệu đồng không có khả năng chi trả. Do bị chủ nợ đòi gắt gao, vợ chồng chị Dậu đã bỏ đi khỏi địa phương từ tháng 4/2016 đến nay không có tung tích gì, bản thân chị Dậu đã tự nguyện xin ra khỏi Đảng.

Gia đình bà Lê Thị Bơ thuộc hộ nghèo nhưng do vướng vay nặng lãi, bà Bơ đã bỏ đi khỏi địa phương. Ảnh: QA

Bất ngờ hơn, trong những người vướng vào vòng xoáy vay nặng lãi còn có bà Bùi Thị Liên (vợ của Chủ tịch xã Ea Sô). Người trong gia đình không ai biết bà Liên vay tiền để làm gì, chỉ đến khi cách đây nửa tháng, bà Liên bỗng dưng bỏ nhà đi thì cả nhà mới tá hỏa phát hiện số nợ lên đến 370 triệu đồng.

Ngoài ra còn có trường hợp chị Trần Thị Thảo (Sn 1993, trú tại thôn 5, xã Ea Sô) vay cả gốc lẫn lãi 280 triệu đồng.

Theo như nội dung đơn của chủ nợ gửi lên xã thì chị Thảo vay tiền để cùng kinh doanh buôn bán với bạn trai. Tuy nhiên, sau khi Thảo chia tay người yêu, nợ không trả được nên cũng trốn khỏi địa phương đến nay đã 6 tháng.

Mới đây, xã đã đứng ra hòa giải thành công trường hợp bà Cao Thị Lan và Cao Thị Liễu (Chi hội Trưởng Chi hội Phụ nữ, trú tại buôn Ea B’rá, xã Ea Sô) khi 2 người này bị chủ nợ viết đơn gửi xã do không chịu trả nợ. Xã đứng ra hòa giải, 2 bà này buộc phải mượn sổ đỏ của em trai đi thế chấp ngân hàng vay 50 triệu đồng về trả gốc và lãi cho chủ nợ.

Theo ông Dũng, qua tìm hiểu, xã nắm được những người vay nợ đa số thông qua một người tên Tâm (trú tại thôn 2, xã Ea Sar, huyện Ea Kar). Nắm bắt những chị em phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, bà Tâm giới thiệu những người này tới vay tiền của bà Vũ Thị Nhuận (trú tại thôn 8, xã Ea Đar) với mức lãi suất 5.000 đồng/ngày/triệu. “Bản thân xã đã rất nhiều lần cảnh cáo, nhắc nhở bà Tâm nhưng do chưa có chứng cứ xác đáng nên chưa thể xử lý người này được”, ông Dũng nói.

Ông Dũng cho biết thêm: Hầu hết đối tượng vay đều là chị em phụ nữ của xã Ea Sô. Do là hộ nghèo nên khi được bà Tâm giới thiệu, dù lãi suất cao nhưng chị em đua nhau vay để giải quyết công việc gia đình, một số chị em do tham gia lô đề, bán hàng đa cấp dẫn đến nợ nần nên vay để trả nợ. “Khi con nợ không có khả năng chi trả, chủ nợ hướng họ tham gia chơi hụi để bốc hụi trả lãi. Như vậy, vô tình con nợ bị gài vào hai khoản nợ. Vừa phải trả nợ gốc, vừa trả hụi. Tính ra chẳng ai trụ được nên buộc phải trốn khỏi địa phương, còn người thân trong gia đình thì bị chủ nợ đe dọa, uy hiếp, ngày ngày sống trong lo sợ”, ông Dũng lý giải thêm.

Điều đáng nói, khi vay tiền, số lãi do chủ nợ và người vay thỏa thuận ngầm với nhau, không thể hiện mức lãi trong giấy vay nợ nên khi xã can thiệp, không đủ chứng cứ để xử lý hoặc đề nghị công an vào cuộc. Đến khi bị chủ nợ khởi kiện, người dân chỉ có gánh thiệt hại về mình, bán đất bán nhà trả nợ.

“Thực tế ở xã chắc chắn còn rất nhiều trường hợp vay nặng lãi nhưng do chủ nợ không gửi đơn lên xã hoặc gia đình đang cố gắng cầm cự nên xã chưa thống kê được. Hiện tại xã cũng chỉ biết dừng lại ở việc tích cực tuyên truyền chị em trong xã không nên tham gia vào việc vay nợ như thế để tránh các trường hợp đáng tiếc xảy ra”, bà Vũ Thị Kim Quyên - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ea Sô nói.

Quỳnh Anh