Vụ buôn lậu hơn 530 m3 gỗ trắc tại Quảng Trị: Nhiều vi phạm trong quá trình tố tụng

Quang cảnh phiên tòa hôm 9/8. Ảnh B.C

“Trả hồ sơ vì nhiều sai sót”

Hội đồng xét xử đã dành nhiều thời gian cho phần tranh tụng, bào chữa của các luật sư cho các bị cáo và các bị cáo tự bào chữa cho mình trước bản luận tội của kiểm sát viên Lê Thái Quảng (VKSNDTP Đà Nẵng) được VKSNDTC ủy quyền giữ quyền công tố nhà nước tại phiên tòa.

12 vị luật sư đã nhiều lần tranh tụng và đã viện dẫn nhiều văn bản pháp luật, chứng cứ chỉ rõ trong quá trình tố tụng đã có nhiều dấu hiệu bị oan sai. Quá trình điều tra vụ án, các cơ quan tố tụng cũng có nhiều dấu hiệu không tuân thủ các quy định của pháp luật.

Luật sư Đỗ Ngọc Quang (đoàn luật sư Hà Nội, bào chữa cho bị cáo Trương Huy Liệu) khẳng định, việc cơ quan cảnh sát điều tra (CSĐT) cho bán vật chứng vụ án (lô gỗ trên 614,m3) khi vụ án chưa kết thúc là vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật.

“Pháp luật quy định vật chứng được xử lý khi ở giai đoạn điều có quyết định đình chỉ điều tra hoặc ở giai đoạn truy tố VKS ra quyết định xử lý, còn giai đoạn xét xử thì tòa sẽ quyết định. Tuy nhiên ngay ở giai đoạn điều tra, không có quyết định đình chỉ điều tra mà lại xử lý vật chứng dẫn đến việc rất khó giải quyết vụ án này. Cơ quan CSĐT không giao lô gỗ này cho doanh nghiệp, chủ sở hữu mà tổ chức bán là vi phạm nghiêm trọng luật tố tụng”, luật sư Quang nhấn mạnh.

Tranh tụng về việc trưng cầu giám định lô gỗ là tang vật vụ án, luật sư Lê Thị Xuân Mai (đoàn luật sư thành phố Đà Nẵng), cho rằng đã vi phạm tố tụng.

Luật sư Mai cho tằng, việc cơ quan CSĐT trưng cầu cơ quan giám định là Viện Sinh thái tài nguyên sinh vật không đúng vì viện này không có chức nắng quyền hạn trong việc giám định khối lượng gỗ.

Chính vì vậy, khi giám định lần 1, viện này đưa ra con số khói lượng lô gỗ là 453 m3 (làm tròn số), nhưng sau đó, cũng chính viện này lại giám định lần 2 và có con số được đẩy lên đến 614 m3.

Cơ quan CSĐT đã lấy con số này để căn cứ. Sự không thống nhất về khối lượng trong cùng một lô gỗ mà cơ quan điều tra lấy làm chứng cứ là không chấp nhận được.

"Không chỉ viện này không có chức năng giám định trong vụ việc này, mà cán bộ giám định viên cũng là người chưa được pháp luật công nhận thì làm sao có thể có được kết quả đúng pháp luật được”, luật sư Mai nói.

Căn cứ để Viện kiểm sát truy tố các bị cáo Trương Huy Liệu, Trần Thị Dung tội “Buôn lậu” là làm giả hồ sơ nhập khẩu, không rõ nguồn gốc xuất xứ”.

Các luật sư và bị cáo đã chứng minh được hồ sơ không bị làm giả, lô gỗ này có nguồn gốc từ nhập khẩu và xuất xứ từ nước Lào về Việt Nam.

Vị đại diện VKSNDTC lại cho rằng căn cứ là do “doanh nghiệp khai báo không đúng số lượng, chủng loại gỗ với cơ quan hải quan”.

Vấn đề này, luật sư Mai khẳng định, căn cứ để buộc tội Công ty Ngọc Hưng là các văn bản giám định, nhưng các văn bản giám định này đã được ban hành bởi cơ quan, giám định viên không có thẩm quyền thì làm sao đủ yếu tố pháp luật để buộc tội.

“Một giám định viên cũng tham gia 2 lần giám định trong một vụ việc là trái với Luật Giám định”, luật sư Mai nói.

Cũng trong phần tranh tụng về lô gỗ vật chứng, bị cáo Liệu đã đưa ra chứng cứ về việc biên bản giám định lô gỗ của Viện Sinh thái tài nguyên sinh vật có trước biên bản khám xét của cơ quan hải quan.

Bị cáo Liệu cho rằng: ‘Đây mới chính là việc làm giả hồ sơ”.

Các luật sư cũng đã viện dẫn nhiều văn bản pháp luật hiện hành để bày tỏ quan điểm các cơ quan tiến hành tố tụng đã có nhiều vi phạm trong quá trình điều tra vụ án.

Đó là việc cơ quan tiến hành tố tụng tổ chức thu thập chứng cứ ngoài lãnh thổ Việt Nam (Lào) là vi phạm đến sự tương trợ tư pháp của các nước trong khối ASEAN.

Việc tịch thu lô gỗ mà không lập biên bản thu giữ là vi phạm, có dấu hiệu bức cung, nhục hình đối với anh Quang là người liên quan trong vụ án…

Trước đó khi tiếp nhận vụ án để điều tra, Cục cảnh sát kinh tế (C46) đã có nhiều văn bản gửi Tổng cục Hải quan với quan điểm: “Những sai phạm của Công ty Ngọc Hưng không trái với những quy định của Nhà nước về công tác quản lý xuất, nhập khẩu nên chưa đủ yếu tố cấu thành tội “Buôn lậu” theo quy định tại Điều 153 BLHS”.

Cục này cũng đề nghị Tổng cục Hải quan tổ chức cuộc họp liên ngành tư pháp (C46, Vụ 1 VKSNDTC, TANDTC) để nghe báo cáo, thống nhất đánh giá và hướng xử lý.

“Tuy nhiên, bỏ qua việc này, cơ quan CSĐT (C44) đã khởi tố bị can, bát tạm giam Trương Huy Liệu. “Việc này là đã hính sự hóa một thủ tục hành chính”, luật sư Phát nói.

Kết thúc phần tranh tụng của mình, vị đại diện VKSNDTC cũng đã nhìn nhận trong hò sơ vụ án có quá nhiều những sai sót, những vấn đề chưa được làm rõ và đề nghị Hội đồng xét xử trả hồ sơ vụ án cho cơ quan CSĐT để điều tra bổ sung.

Đề nghị tuyên các bị cáo vô tội.

Luật sư Nguyễn Trường Thành (Văn phòng luật sư Vạn Lý) đề nghị Hội đồng xét xử tuyên các bị cáo không phạm tội vì trước đó đã 2 lần TANDTP Đà Nẵng trả hồ sơ vụ án cho cơ quan CSĐT nhưng cũng không điều tra bổ sung được vấn đề gì làm sáng tỏ vụ án.

“Luật Tố tụng Hình sự không quy định đại diện VKS sau khi công bố bản luận tội lại đề nghị trả hồ sơ để điều tra bổ sung”, luật sư Thành tranh luận lại.

Trước đó, vị đại diện VKSNDTC đã công bố bản luận tội với đề nghị tuyên phạt bị cáo Trương Huy Liệu từ 12-14 năm tủ, bị cáo Trần Thị Dung từ 7-8 năm tù về tội “Buôn lậu”; các bị cáo khác từ 3-4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trong”.

Phát biểu trước tòa, bị cáo Trương Huy Liệu, Trần Thị Dung đề nghị không trả hồ sơ nữa.

"Xin Hội đồng xét xử nếu xét thấy các bị cáo có tội thì tuyên xử. Nếu không có tội thì tuyên vô tội, chức đừng để vụ án kéo dài thêm nữa, Hơn 6 năm qua, Công ty Ngọc Hưng đã phá sản, gia đình bị cáo đã quá cùng cực rồi”. bị cáo Liệu nói.

Các bị cáo khác cũng hy vọng có một phiên tòa công minh, khách quan và công lý đứng về sự thật

Sau thời gian nghỉ nghị án, phiên tòa sẽ tiếp tục vào ngày thứ hai (14/8).

NGUYỄN BẢO CHÂU