Vỡ đập, hàng trăm hộ dân “ngập bùn” mới chỉ được đền bù số cá chết

Đoàn kiểm tra xác định, tính đến ngày 15/3 hàng tại cá ở ao nuôi của các hộ dân tại 3 xã Châu Quang, Châu Cường, Châu Thành nằm ở hạ lưu sông Nậm Huống bị chết. Riêng tại 4 xóm (Đồng Huống, Quang Hương, Quang Thịnh, Hoa Thành) ở xã Châu Âung, có 306kg cá, gồm các loại cá trắm, trôi và cá chép của 21 hộ dân bị chết.

Theo báo Nghệ An, với số 306kg cá chết ban đầu, Công CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh đã đồng ý đền bù thiệt hại kinh tế tính trên mỗi cân cá là 80.000 đồng.

Báo Nghệ An dẫn lời Chủ tịch UBND xã Châu Quang Trần Văn Tuấn cho biết: “Đây là số lượng cá đã chết, hoặc nổi lên mặt nước được các hộ gia đình vớt lên, chôn lấp; còn số cá hiện có trong ao chưa xác định được có chết nữa hay không…”.

Đập chứa bùn thải của Công ty CP Kim loại màu trên núi Lan Toong bị vỡ ngày trong ngày 9/3/2017. Ảnh: baonghean

Dòng Nậm Huống (đoạn qua xã Châu Cường) có nước màu vàng đục; hai bên bờ, bùn có màu xám đen như bùn thải thiếc. Ảnh: baonghean

Hàng nghìn khối bùn thải chứa quặng thiếc trong đập bị vỡ đã tràn ra xung quanh, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống, khiến mức độ ô nhiễm môi trường tăng lên.

Theo thống kê của xã Châu Cường, 700.816 m2 diện tích lúa nước của 481 hộ dân bị ảnh hưởng ô nhiễm; 40.450 m2 ngô, hoa màu của 61 hộ bị ảnh hưởng ô nhiễm; có 17.830 m2 ao cá của 91 hộ bị ô nhiễm. Những người dân có ruộng lúa, ngô, hoa màu và ao cá bị ảnh hưởng ô nhiễm là ở các xóm Hạ Đông, Mường Ham, Bản Nhang, Bản Thắm, bản Nhọi, bản Nguông và bản Nhạ.

Bùn thải vương vãi có ở nhiều nơi, từ khe suối lẫn sườn núi. Ảnh: baonghean

Theo ông Tuấn, từ nhiều năm nay, nước mương Tổng Huống và kênh Bai Xoóng Hó đã bị ảnh hưởng từ ô nhiễm môi trường. Trong khi đó, đây là nguồn nước phục vụ hoạt động chăm sóc, sản xuất nông - ngư nghiệp của bà con. Xã Châu Quang có 18 xóm với 300 ha diện tích lúa hai vụ; 16 ha ao cá đều dựa vào nguồn nước này. Sự cố vỡ đập chứa bùn thải khiến mức độ ô nhiễm tăng lên, do đó ông Tuấn đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét hỗ trợ cho người dân và có hướng khắc phục lâu dài.

Bùn thải của thiếc có màu xám đen, bốc mùi hôi diêm sinh. Ảnh: baonghean

Để phòng tránh tác hại và ảnh hưởng của sự cố vỡ đập bùn thải, xã Châu Cường đã khuyến cáo người dân không ăn cá chết, tắm rửa, cho trâu bò sử dụng nguồn nước tại khe Nậm Huống và tạm thời khóa các cửa mương thủy lợi để nước khe lọt vào ruộng và ao hồ.

Còn ở xã Châu Thành, chính quyền xã vẫn đang tiến hàng rà soát thiệt hại để báo cáo UBND huyện. Có khả năng xã này chịu thiệt hại nặng nhất vì là nơi xảy ra sự cố vỡ đập chứa bùn thải.

Trước đó, trong buổi làm việc với Công ty cổ phần kim loại màu Nghệ Tĩnh vào sáng 14/3, đoàn kiểm tra Cục Kỹ thuật an toàn môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) đã khẳng định, đập chứa bùn thải của công ty này không xây đúng như thiết kế ban đầu. Theo đó, bờ kè xả tràn không được xây bằng đá hộc, vữa xi măng như thiết kế ban đầu mà chỉ đắp bằng đất, không gia cố. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự cố vỡ đập chứa bùn thải vào đêm 8/3, sáng 9/3.

Ngoài ra, đại diện đoàn kiểm tra cũng cho biết việc quản lý hồ sơ thi công, hồ sơ vận hành, công tác bảo dưỡng định kỳ các công trình của công ty chưa nghiêm túc, chưa tuân thủ các quy định pháp luật bảo vệ môi trường.

Trong buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp - ông Vi Xuân Tường đã đề nghị công ty dừng chứa bùn thải tại xưởng tuyển quặng số 2 của Xí nghiệp thiếc Suối Bắc và có phương án điều chuyển sang một địa điểm khác. Ngoài việc tạm thời đóng hoạt động bãi thải, chưa có thông tin liệu công ty sẽ bị phạt như thế nào khi đẩy hàng trăm hộ dân vào cảnh khốn đốn và hoạt động một cách công khai bất chấp đến nay công ty chưa được cấp giấy xác nhận hoàn thành các công trình bảo vệ môi trường.

PV