Vĩnh Phúc xây dựng nền tảng công nghiệp phát triển nhờ thu hút đầu tư
Từ một tỉnh phụ thuộc, đến nay Vĩnh Phúc đã trở thành một trong số 13 tỉnh, thành phố có điều tiết về ngân sách T.Ư, năm 2016 tổng thu ước đạt hơn 28,5 nghìn tỷ đồng. Trong phát triển công nghiệp, tỉnh đã xác định đúng hướng, có bước đi phù hợp, đưa ra những giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt và trở thành “điểm sáng” của cả nước trong thu hút đầu tư.
Những nỗ lực không mệt mỏi để thu hút đầu tư
Ngay từ khi tái lập, Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh đã xác định hoạt động xúc tiến và thu hút đầu tư là chìa khóa quan trọng để Vĩnh Phúc phát triển. Theo đó, Đảng bộ, chính quyền các cấp trong tỉnh đã có những hướng đi mang tính đột phá để trở thành “điểm sáng” của cả nước về công tác thu hút đầu tư. Tỉnh đặc biệt chú trọng đến cải thiện môi trường đầu tư, môi trường kinh doanh, trong đó coi trọng hoạt động xúc tiến đầu tư tại chỗ bằng giải pháp quan tâm và giải quyết ngay các khó khăn cho doanh nghiệp đang đầu tư tại tỉnh; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính nhất là việc thành lập cơ quan chuyên trách (IPA) nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp trong xúc tiến và hỗ trợ đầu tư, nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư; xây dựng Đề án cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Tỉnh cũng ban hành các giải pháp cụ thể, tháo gỡ các vướng mắc liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng các dự án lớn, các dự án đầu tư hạ tầng khu công nghiệp; hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách về thu hút đầu tư và quan tâm đầu tư hạ tầng trong và ngoài các khu công nghiệp... Nhờ đó, đến nay tỉnh đã thu hút được 856 dự án, gồm 227 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với số vốn đăng ký 3,4 tỷ USD và 629 dự án đầu tư trực tiếp trong nước (DDI) với số vốn đăng ký 49,2 nghìn tỷ đồng, trong đó có 55% dự án đang hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Đồng chí Nguyễn Văn Trì, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: Công tác vận động thu hút các dự án ODA luôn được chỉ đạo quyết liệt và đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhất là giai đoạn 2011 - 2015. UBND tỉnh đã tổ chức hàng trăm buổi làm việc với các đối tác và các cơ quan T.Ư. Đến nay, tổng vốn ODA đã đầu tư trên địa bàn tỉnh khoảng 177 triệu USD, trong đó vốn ODA do tỉnh Vĩnh Phúc chủ quản là 123,7 triệu USD. Ngoài ra, tỉnh đã kêu gọi thành công ba dự án được nhà tài trợ chấp thuận bằng văn bản, dự kiến số vốn được vay khoảng 350 triệu USD. Các nguồn vốn ODA, vốn các tổ chức phi chính phủ (NGO) đã góp phần quan trọng bổ sung vào nguồn vốn đầu tư phát triển của tỉnh nhằm thực hiện các mục tiêu cải thiện môi trường đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật của tỉnh phục vụ thu hút đầu tư và nâng cao đời sống nhân dân, giảm ô nhiễm môi trường.
Cùng với việc đẩy mạnh thu hút đầu tư nước ngoài, Tỉnh ủy, UBND tỉnh xác định nhân tố quan trọng để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững chính là các doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Do vậy, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp từng giai đoạn, đặc biệt tỉnh đã tạo bước đột phá về chính sách khi Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa 15 ban hành Nghị quyết số 04/NQ-TU và UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 4589/KH-UBND về phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa đến năm 2020 với nhiều nhiệm vụ, giải pháp quan trọng.
Những năm gần đây, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đối mặt với những khó khăn do tác động của cuộc khủng hoảng, suy thoái kinh tế toàn cầu, tỉnh đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp để cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh; đẩy mạnh cải cách các thủ tục hành chính, duy trì bộ phận một cửa, một cửa liên thông ở các sở, ngành, cấp huyện; vận hành Cổng thông tin đối thoại doanh nghiệp - chính quyền để kịp thời giải đáp các câu hỏi, kiến nghị của doanh nghiệp; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các dự án đầu tư, kiên quyết thu hồi đối với các dự án chậm tiến độ, không sử dụng hoặc sử dụng sai mục đích thuê đất để giải quyết cho những doanh nghiệp có nhu cầu thiết thực; thực hiện mô hình “cà-phê doanh nghiệp” định kỳ thứ sáu hằng tuần UBND tỉnh tổ chức đối thoại với các doanh nghiệp;... vì vậy hoạt động của các doanh nghiệp đã và đang hồi phục, đóng góp quan trọng vào việc giải quyết việc làm, thu ngân sách của tỉnh...
Kết quả sau 20 năm tái lập tỉnh, số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã có những bước phát triển vượt bậc cả về số lượng, quy mô, cơ cấu và chất lượng. Năm 1997, tỉnh có 91 doanh nghiệp, vốn đăng ký 57 tỷ đồng và đến nay đã có 7.394 doanh nghiệp với số vốn đăng ký đạt 55,9 nghìn tỷ đồng. Các ngành nghề kinh doanh ngày càng đa dạng, phong phú với nhiều ngành nghề mới như: các ngành sản xuất, điện tử, dệt may, gốm sứ, thiết bị điện, chế biến thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, chế biến gỗ.
Sau khi sắp xếp, đổi mới 41 doanh nghiệp và bảy đơn vị trực thuộc, đến nay số doanh nghiệp có vốn nhà nước trên địa bàn là 14 doanh nghiệp, trong đó sáu doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và tám doanh nghiệp có vốn tham gia của Nhà nước. Thực hiện thoái vốn nhà nước tại năm doanh nghiệp, hai doanh nghiệp còn lại đã thực hiện các bước để tổ chức bán đấu giá và đang triển khai thí điểm chuyển đổi ba trung tâm, đơn vị sự nghiệp công lập. Với những kết quả đạt được, Vĩnh Phúc đã được Chính phủ tuyên dương là một trong hai tỉnh có kết quả tốt trong việc cổ phần hóa các doanh nghiệp. Nhìn chung, các doanh nghiệp nhà nước sau khi tái cơ cấu đã từng bước hoàn thiện tổ chức quản lý, quản trị doanh nghiệp, đã giải phóng và phát huy tối đa các nguồn lực để phát triển.
Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch phục vụ thu hút đầu tư và đáp ứng yêu cầu về tiến độ thực hiện dự án được UBND tỉnh tập trung chỉ đạo và các cấp, các ngành tổ chức triển khai tích cực. Tỉnh đã thành lập Ban Giải phóng mặt bằng và Phát triển quỹ đất chuyên trách ở cấp tỉnh và cấp huyện, đồng thời thành lập Quỹ phát triển đất với số vốn điều lệ ban đầu là 300 tỷ đồng, hằng năm được bổ sung từ 30 tỷ đến 50 tỷ đồng nhằm đáp ứng ngay các yêu cầu cần phải GPMB nhanh.
Công tác cải cách hành chính của tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực trên các nội dung của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước. Việc thành lập và đưa vào hoạt động Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư (IPA) và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại tất các sở, ngành, địa phương với sự đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại đã rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính từ một nửa đến một phần ba so quy định, góp phần giảm thời gian và chi phí cho các doanh nghiệp, tổ chức, công dân đến làm việc và được đánh giá cao thông qua việc nâng cao PCI năm 2015 và tỉnh đã đứng vị trí thứ 6 trong số 63 tỉnh, thành phố. Tổng số thủ tục hành chính các cấp hiện nay là 1.393 thủ tục hành chính ở 135 lĩnh vực; trong đó có 103 lĩnh vực giải quyết tại Bộ phận một cửa, một cửa liên thông với 757 thủ tục hành chính. Các thủ tục đều được công khai minh bạch trên cổng thông tin của tỉnh và các trang mạng của các sở, ngành trên địa bàn.
Nhân lên thành công trong thời kỳ mới
Khi mới tách tỉnh, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc chỉ có khu công nghiệp (KCN) Kim Hoa quy mô 50 ha, đến nay, tỉnh đã có 19 danh mục KCN được phê duyệt ưu tiên phát triển, với tổng diện tích 5,5 nghìn ha. Trong đó, có 11 KCN được thành lập với diện tích quy hoạch 2,3 nghìn ha. Hệ thống cơ sở hạ tầng trong và ngoài KCN của tỉnh ngày càng được hoàn thiện. Tỉnh đã thu hút được một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn vào đầu tư và sản xuất ra những sản phẩm chủ lực, tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn lao động, đóng góp ngân sách và gia tăng kim ngạch xuất khẩu cho tỉnh như Tập đoàn Toyota Việt Nam, Honda Việt Nam, Piaggio, Deawoo bus, Tập đoàn Prime, thép Việt Đức, ...
Thông qua Chương trình khuyến công, ngân sách tỉnh đã hỗ trợ hàng chục tỷ đồng cho công tác đào tạo, truyền nghề, xây dựng các mô hình trình diễn,.. giúp các làng nghề bảo tồn và phát triển. Đến nay, hầu hết các làng nghề đều phát triển mạnh, không ngừng cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm. Nhiều làng nghề truyền thống đã khẳng định được vị thế trên thị trường như làng nghề rắn Vĩnh Sơn; làng nghề đá Hải Lựu; các làng nghề mộc ở Thanh Lãng, Bích Chu, Thủ Độ; làng nghề mây tre đan Cao Phong...
Dịch vụ kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh phát triển mạnh, chất lượng các dịch vụ được nâng lên. Hàng hóa cung ứng trên thị trường đa dạng và phong phú, mạng lưới phân phối được mở rộng và phủ khắp đến các vùng nông thôn, giữ vững cân đối cung cầu, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của dân cư. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội bình quân giai đoạn 1997 - 2016 tăng 18,6%/năm.
Kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng cao, năm 2016 đạt 1,76 tỷ USD. Ngoài các sản phẩm xuất khẩu truyền thống như may mặc, giày da, chè, linh kiện ô-tô, xe máy,... tỉnh đã có một số mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao như linh kiện máy tính, đệm ghế ô-tô. Kim ngạch nhập khẩu tăng lên 2,55 tỷ USD đáp ứng nhu cầu về nguyên vật liệu, máy móc thiết bị phục vụ tạo tài sản cố định cho doanh nghiệp.
Khai thác lợi thế về các loại hình du lịch nghỉ dưỡng, du lịch tham quan nghiên cứu lịch sử văn hóa và du lịch sinh thái kết hợp với tâm linh... Tỉnh đã và đang chỉ đạo hoàn thiện đồng bộ hệ thống quy hoạch phát triển về du lịch; đồng thời khai thác hiệu quả từ các Khu du lịch đã có như Tam Đảo 1, Đại Lải, Đầm Vạc, Tây Thiên; tích cực kêu gọi nhà đầu tư vào Khu du lịch Tam Đảo 2, khu du lịch nghỉ dưỡng đầm Sáu Vó, dự án tổ hợp vui chơi giải trí Future Land, dự án khu vực hồ Vân Trục, hồ Bò Lạc,… Năm 2016, tổng lượt khách đạt 3,8 triệu, trong đó có 24,6 nghìn lượt khách quốc tế. Doanh thu từ các hoạt động du lịch đạt gần 1.300 tỷ đồng.
Sau 20 năm tái lập, tỉnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, khẳng định và nâng cao vị thế so với các tỉnh, thành phố trong vùng và cả nước, tạo tiền đề đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Kinh tế của tỉnh đã có sự thay đổi mạnh mẽ, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) đạt 15,37%/năm, riêng giai đoạn 2006 - 2010 tăng bình quân 18,8%/năm. Giá trị GRDP bình quân đầu người năm 2016 đạt 72,3 triệu đồng. Cơ cấu kinh tế của tỉnh chuyển dịch khá nhanh, tỷ trọng công nghiệp và xây dựng là 61,97% vào năm 2016; khu vực dịch vụ có xu hướng giảm từ 36,5% xuống còn 27,78% và tỷ trọng ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản giảm nhanh, còn 10,25%.
Các dịch vụ tài chính, tín dụng phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng. Đến nay, mạng lưới các tổ chức tín dụng có 23 chi nhánh cấp I và các chi nhánh, phòng giao dịch, quỹ tín dụng nhân dân cơ sở và điểm giao dịch của ngân hàng chính sách đáp ứng tốt nhu cầu cho tổ chức, cá nhân. Công tác huy động vốn được các ngân hàng và tổ chức tín dụng thực hiện tốt. Ước đến hết năm 2016, tổng nguồn vốn huy động đạt 47,4 nghìn tỷ đồng. Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế đến hết năm 2016 ước đạt 39,6 nghìn tỷ đồng.
Từ một tỉnh phụ thuộc vào ngân sách T.Ư, đến nay, Vĩnh Phúc là một trong số các tỉnh có số thu lớn nhất cả nước và có đóng góp cho ngân sách T.Ư. Nếu như năm 1997, kết quả thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh là 114 tỷ đồng, đến năm 2002 vượt mốc 1.000 tỷ đồng, từ năm 2004 Vĩnh Phúc đã tự cân đối được chi ngân sách và đóng góp, điều tiết cho ngân sách T.Ư. Năm 2009 thu ngân sách vượt mốc 10 nghìn tỷ đồng, đến năm 2014 đạt “mốc son” mới hơn 20 nghìn tỷ đồng; ước thực hiện năm 2016 đạt 28,5 nghìn tỷ đồng. Tổng chi ngân sách địa phương năm 2016 ước đạt hơn 14 nghìn tỷ đồng, trong đó chi đầu tư phát triển đạt năm nghìn tỷ đồng. Đến nay, Vĩnh Phúc đã trở thành một trong số 13 tỉnh, thành phố có điều tiết về ngân sách T.Ư, tổng thu đạt hơn 28,5 nghìn tỷ đồng. Trong phát triển công nghiệp, tỉnh đã xác định đúng hướng, có bước đi phù hợp, đưa ra những giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt và trở thành “điểm sáng” của cả nước trong thu hút đầu tư. Thành tựu của tỉnh đã đạt được sau 20 năm tái lập, đã khẳng định và nâng cao vị thế của tỉnh, tạo tiền đề để Vĩnh Phúc tiếp tục đẩy nhanh sự nghiệp CNH, HĐH.