Vĩnh biệt người chiến sĩ cuối cùng đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân

Cụ Tô Đình Cắm (khi còn sống) kể lại chuyện tiêu diệt địch ở đồn Nà Ngần - Ảnh: Gia Bình

Ngày 15.7, ông Bùi Văn Hùng – Chủ tịch UBND H.Đạ Tẻh (Lâm Đồng), cho biết cụ Tô Đình Cắm đã từ trần tại nhà riêng ở thị trấn Đạ Tẻh (H.Đạ Tẻh) vào lúc 22 giờ đêm 14.7, hưởng thọ 95 tuổi.

Ông Tô Đình Cắm (người dân tộc Tày, bí danh: Tô Tiến Lực), sinh ra và lớn lên tại bản Um, xã Tam Kim, H.Nguyên Bình, Cao Bằng. Năm 19 tuổi, Tô Đình Cắm hăng hái tham gia hội Việt Minh và hoạt động tại quê hương. Rồi những năm tháng hoạt động ở trong rừng ấy, người thanh niên này gặp được Đại tướng Võ Nguyên Giáp và tham gia cách mạng.

Ngày 22.12.1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, ông cùng 33 người khác tham gia tuyên thệ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân.

Sau đó, ông cùng Đội đánh thắng, tiêu diệt địch ở 2 đồn Phay Khắt – Nà Ngần, rồi sau đó hoạt động ở Nguyên Bình, Ngân Sơn và đến tháng 8.1945 tham gia cướp chính quyền ở Bắc Kạn.

Năm 1945, Pháp nổ súng trở lại xâm lược Việt Nam, ông Cắm tham gia đoàn quân Nam Tiến và đóng ở Rạch Giá, Kiên Giang. Rồi trong một trận đánh tại đây, ông bị thương ở chân và sau đó về quê (năm 1946). Năm 1947 khi Pháp nhảy dù xuống Bắc Kạn, ông hăng hái xung phong tái ngũ. Với vai trò Trung đội trưởng Trung đội pháo binh, trong trận đánh Đông Khê lần 2 (mở màn chiến dịch biên giới Thu Đông 1950), ông đã bị thương nặng ở vai. Chính vết thương này đã buộc ông phải giải ngũ (năm 1954) về quê và tham gia công tác xã hội ở địa phương.

Cụ Cắm trò chuyện cùng lãnh đạo Bộ Tư lệnh Quân khu 7 và tỉnh Lâm Đồng năm 2013.

Năm 1992, khi đã 70 tuổi, ông Tô Đình Cắm cùng vợ và 4 người con vào vùng kinh tế mới Đạ Tẻh sinh sống (vợ ông mất tháng 11.2011) cho đến ngày nay.

Tháng 7.2013, ông Tô Đình Cắm mới chính thức được công nhận là thương binh (hạng 4/4) - sau 63 năm bị thương (do thất lạc giấy tờ).

Ngày 11.12.2013, ông Tô Đình Cắm được trao tặng nhà tình nghĩa. Ngôi nhà rộng 120m2 , tổng giá trị 415 triệu đồng do Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 7, tỉnh Lâm Đồng và Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, Quỹ đền ơn đáp nghĩa huyện Đạ Tẻh hỗ trợ cùng với đóng góp của gia đình cụ Cắm.

Trung tướng Trần Đơn, Tư lệnh Quân khu 7 (bên trái) trao quyết định tặng nhà tình nghĩa của Bộ Quốc phòng cho cụ Cắm vào năm 2013.

Trung tướng Trần Đơn, Tư lệnh Quân khu 7 (giữa) và Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng Huỳnh Đức Hòa (bên trái) trao chìa khóa nhà cho cụ Cắm.

Cụ Cắm vui cười cùng con cháu và lãnh đạo Bộ Tư lệnh Quân khu 7 trong ngày về ngôi nhà mới.

Gia Bình - Gia Bình