Video dạy trẻ trò người lớn và hậu quả của "nuôi con bằng smartphone"

Báo động sex trá hình tấn công trẻ em

Ba ngày nay, người dùng Facebook và nhiều diễn đàn điện tử dành cho các bậc cha mẹ sục sôi chia sẻ những bài viết phản ánh việc các nhân vật hoạt hình đang dạy hư con cái của họ. Sự kiện này khiến những bậc cha mẹ có thói quen “thả” để con tự do lang thang trên thế giới mạng xem hoạt hình phải cảnh giác hơn để bảo vệ con trước những nguy hại của sex trá hình.

Đây không phải lần đầu tiên sex trá hình núp bóng những chương trình giải trí, trò chơi dành cho trẻ em xuất hiện và phổ biến rộng rãi một thời gian rồi, người lớn mới tá hỏa phát hiện ra. Trước đó, bộ phim hoạt hình có nội dung loạn luân của Nhật Bản có tên “Ore imouto ga konna ni kawaii wake ga nai” được dịch thành “Niềm yêu thích của Kirina” đã được phát sóng trên kênh phim thiếu nhi VTVcab8 của Đài truyền hình cáp Việt Nam vào năm 2014, bài Magic chế có hình phản cảm rộ lên trong năm 2015 mà học sinh có thể dễ dàng mua ở trước cổng trường...

Tại thanh tìm kiếm của mạng xã hội Youtube (“kho” video lớn nhất, nổi tiếng nhất và được dùng nhiều nhất trên thế giới), người dùng chỉ cần gõ từ khóa “Spiderman and Elsa” hay “Spiderman Frozen Elsa” hoặc “Spiderman Elsa” là có hàng triệu kết quả được trả về ngay lập tức. Thoạt nhìn, bạn chỉ thấy người ta hóa thân thành các nhân vật hoạt hình hoặc siêu anh hùng để diễn trò, xây dựng chương trình gải trí vui nhộn qua những lời giới thiệu như: “Hi. Welcom to my home - Superhero House. Best Funny Superheroes videos with Spiderman, Frozen Elsa, Hulk, Joker, Pink” (Chào mừng tới Ngôi nhà Siêu anh hùng và những video vui nhộn nhất về các Siêu anh hùng như: Người nhện, nữ hoàng băng giá Elsa, người khổng lồ xanh Hulk, chú hề Joker..). Song thực chất hoàn toàn ngược lại.

Những video hóa thân phản cảm này cần được Report (báo cáo) để bị gỡ khỏi mạng internet

Trò đóng vai, hóa thân thành nhân vật hoạt hình chẳng còn xa lạ gì với trẻ em nhiều nước. Thông thường, các nhân vật hoạt hình vốn vô hại, do đó, việc đóng vai để đem lại nhiều tiếng cười, trò giải trí, kích thích trí tưởng tượng, sáng tạo hơn ở trẻ nhiều khi cũng được các bậc phụ huynh hưởng ứng. Thậm chí, nhiều bộ phim hoạt hình kinh điển dành cho trẻ em như Tom & Jerry, Pink Panther, Oggy, Hãy đợi đấy, Mr Bean... cũng giữ chân được một số khán giả lớn tuổi.

Phần lớn những video hóa thân thành Spiderman, Elsa, Hulk, Joker, Maleficent... của nước ngoài xây dựng nội dung gây cười, tình huống hài hước qua các hành động cụ thể: đi học, làm bài thi, tìm ra “bộ mặt” ác quỷ - thiên thần của mỗi nhân vật... hay khi các nhân vật Người nhện, Elsa, Siêu nhân mang bầu. Những kiểu video này xuất hiện nhan nhản trên các trang do người dùng tự tạo lập: Superheroes Animations, CheekSpear Animations, Princess and Heroes...

Trên những trang Youtube của nước ngoài cũng xuất hiện các video mà ở đó nhân vật hoạt hình có hành động thể hiện tình cảm với nhau theo cách trái thuần phong mỹ tục của người Việt. Một số nội dung được phát triển “quá lố” khi ghép đôi Elsa và Người nhện là vợ chồng, Người nhện đưa Elsa tới gặp bác sĩ Hulk để khám thai, siêu âm thì thấy đứa con trong bụng lại giống hệt bác sỹ Hulk... Dù với trẻ em nước ngoài hay trẻ em Việt thì khó có thể “tiêu hóa” kiểu gây cười kiểu Mỹ thường dành cho người lớn này.

Dù đã đủ phản giáo dục, khi được “bê” về Việt Nam, những nhân vật hoạt hình tiếp tục hiện lên ở một phiên bản mát mẻ, dung tục, thô thiển, thậm chí “vô học” hơn. Có ý kiến tỏ ra gay gắt khi đánh giá nội dung những clip của Việt Nam nhạt nhẽo và bệnh hoạn.

Trong số các clip của Việt Nam, có clip xuất bản từ tháng 10/2016 đạt được hơn 42 triệu lượt xem - con số khổng lồ so với các video clip có trên Youtube. Video này như cổ xúy cho thói bạo lực và hành vi tội phạm, trong đó nhân vật Joker và Maleficent ẩu đả với Spiderman và Elsa nhí rồi chôn sống họ. Thực sự đây không phải những hành động có thể mang ra đùa cợt, chứ đừng nói tới chuyện diễn lại cho khán giả nhí xem để gây cười.

Ngoài ra còn nhiều clip khác khiến phụ huynh giật mình, tức giận và không hiểu chuyện gì đang xảy ra với đứa con bé bỏng của mình khi các video được gắn nhãn “trẻ em” mang tính bạo lực, đồi trụy được sản xuất liên tục. Có phụ huynh chia sẻ, con của họ đã đe dọa người khác bằng hình phạt cắt lưỡi sau khi xem một clip nội dung tương tự về nhân vật đóng vai Elsa.

Người dùng Facebook S.L chia sẻ, con nhà mình bị “nghiện” mấy clip thế này. “Mới đầu không để ý, sau ngồi xem cùng nó thấy toàn máu me, kinh dị, rồi còn mấy trò bậy bạ. Giờ cấm không cấm được, bảo xem cái khác thì mới cho mượn điện thoại. Ngồi được một lúc quay ra đã thấy nó xem siêu nhân nhện của nó rồi” - anh nói.

Hình ảnh khiến người dùng Facebook kinh ngạc và bức xúc

Một người dùng Facebook khác bình luận: “Hình ảnh hai cô gái trên giường với bức tranh treo đầu giường là hình ảnh nữ sinh trong tà áo dài trắng và nón lá Việt Nam khiến tôi cảm thấy ngạt thở! Lúc đầu tôi chưa dám tin các video này có nguồn gốc từ Việt Nam. Nhưng khi xem các cảnh quay ngoại cảnh thì tôi kinh ngạc! Những clips này được đăng công khai trên Youtube, do một số thanh niên người Việt sản xuất”. Người này cũng cho rằng mình sẽ không chửi bới, phản đối nếu những video này được gắn mác 18+, nhưng nội dung được “xây dựng cho trẻ con với từ khóa là Kid, kids, children,... và toàn bộ ekip là sinh viên đang học ở các trường ĐH Việt Nam” nên càng khiến người này bức xúc.

Hệ quả của thả con trong ma trận kỹ thuật số

Điện thoại thông minh, máy tính bảng, laptop... những đồ dùng công nghệ cao ngày nay trở thành thiết bị quen thuộc mà đứa trẻ nào cũng có thể sử dụng thành thạo. Không ít những đứa trẻ mẫu giáo có thể dùng smartphone, máy tính bảng để chơi điện tử, xem hoạt hình... Sự tràn làn, biến tướng ngày càng tinh vi của các clip giải trí “bẩn” càng khiến những nội dung phản cảm, phi giáo dục dễ dàng tiếp cận với trẻ. Nếu cha mẹ không để ý thì sẽ không phát hiện được con em mình đang bị đầu độc bởi một bộ phận “làm tiền, câu view” bất lương trên internet.

Netnews dẫn lời anh Vũ Minh Chuyên (người am hiểu cách kiếm tiền qua Youtube): “Video càng nhiều lượt xem thì khả năng kiếm được tiền càng cao, trong đó những clip có chủ đề dành cho thiếu nhi luôn sở hữu lượng view khủng ở bất cứ quốc gia nào, và thế là nhà nhà, người người cùng nhau lao vào kiếm chác ở mảng này”. Anh Chuyên cho biết: trung bình 1.000 lượt view có thể đem cho chủ sở hữu video, clip đó 3-5 USD tùy theo mức độ thu hút của clip. Với 10 triệu view, người ta đã kiếm được 30.000 - 50.000 USD (khoảng 1,1 tỷ đồng), số tiền khủng với giới “làm phi nghiệp dư”.

Vì dễ kiếm tiền, nhiều đơn vị truyền thông còn đứng ra bảo trợ và phát hành những clip phản cảm cho trẻ em, khiến phụ huynh càng khó khăn trong việc kiểm soát, quản lý nội dung truy cập internet của con.

Một loạt clip hóa thân siêu anh hùng, nhân vật hoàn hình phản cảm hiện ra đầu tiên khi tìm kiếm từ khóa Spiderman Frozen Elsa trên Youtube

Bàn về vấn đề này, nhà văn Nguyễn Ngọc Thạch viết trên Facebook cá nhân cho rằng: những video clip về Spiderman - Elsa trên Youtube với nội dung kích dục, nhắm thẳng tag tới trẻ em đã kiếm được khoảng 100 triệu view. “Chuyện này không lạ, vì hiện tại, việc các bậc phụ huynh muốn con ngồi yên thì quăng cho nó một cái điện thoại, máy tính bảng là xong. Và trẻ em thì có thói quen coi đi coi lại một video không biết chán, hoặc để chế độ tự động chuyển qua các video khác cùng tag hay được quảng cáo ưu tiên. So với thực phẩm bẩn, đây cũng là một dạng văn hóa bẩn, độc hại tiêm trực tiếp vào thế hệ con cháu. Với mình, đây là tội ác”.

Nhà văn Nguyễn Ngọc Thạch cũng nói tới trách nhiệm của Yeah1 Network khi đồng cộng tác với kênh Youtube này, sẽ “chịu trách nhiệm đẩy kênh đi xa, tăng view” mỗi khi có nội dung mới và “tiền quảng cáo thu về sẽ được chia giữa hai bên”. Nhà văn này cho rằng: “Việc Yeah1 Network cộng tác với rất nhiều kênh các nhau không lạ, nhưng vấn đề ở chỗ, bản thân Yeah1 có nghiên cứu nội dung của các kênh này trước khi ký hợp đồng hay không? Vụ này, Yeah1 cần lên tiếng chính thức và có giải thích rõ ràng trước câu chuyện đi xa hơn”.

Theo người dùng H.N, khi gõ từ khóa tìm kiếm Spiderman hay Elsa thì những clip phản cảm luôn hiện ra đầu tiên trên Youtube. Tài khoản này bình luận: “Chỉ cần mở ra là thấy. Lúc đầu tưởng là công chúa, người nhện cho trẻ con chơi. Nhưng hôm rồi mình coi thử một vài giây thấy vô cùng nhảm và nhiều cảnh phản cảm. Elsa yêu người nhện rồi này kia đủ trò lố”.

Theo một nghiên cứu trên Kidsplanet, trẻ theo dõi clip bạo lực trong một thời gian dài sẽ bị ảnh hưởng về ý thức và tâm lý: chứng tự kỷ, tính tình hung hăng, nhận thức sai lệch, tác động tiêu cực tới quá trình hình thành và phát triển nhân cách...

Chuyên gia tâm lý Nguyễn An Chất chia sẻ với báo Đời sống pháp luật, những hình ảnh phản cảm xuất hiện trên những video, clip như trên sẽ ảnh hưởng tới tâm lý của trẻ. Về mặt khoa học, hình ảnh là dạng thông tin trẻ dễ thu nhận và ghi nhớ lâu. Với những hình ảnh khiến trẻ thấy lạ và thích thú, trẻ sẽ làm theo để khẳng định mình. Điều này rất nguy hiểm vì thời gian ảnh hưởng lâu dài.

Theo chuyên gia này, cần ngăn chặn những hình ảnh tương tự xuất hiện, phải kiên quyết với những người xuất bản và cung cấp hình ảnh này trên thị trường. Những hình ảnh phản cảm, kích động bạo lực, dung tục sẽ đầu độc, hủy hoại cả một thế hệ trẻ. Đồng thời, cơ quan chức năng cần vào cuộc và xử lý nghiêm những người đã sản xuất, phát tán, tiếp tay để những nội dung phản cảm gán mác trẻ em xuất hiện trên thị trường.

Trước khi những video, clip sex trá hình bị xóa sổ trên mạng internet, nhà văn Nguyễn Ngọc Thạch cho rằng cha mẹ cần quan tâm và dành thời gian vui chơi cùng con, không để con tự do trên không gian mạng internet. Anh viết: “Các vị làm cha mẹ, nếu được, xin hãy bớt cho trẻ vùi đầu vào điện thoại, máy tính bảng, chịu khó dành thời gian chơi với con mình các trò lắp ráp mô hình, đọc sách hay dẫn nó đi công viên. Và nếu phải cho trẻ con coi, làm ơn dùng kênh "Youtube for Kids" là kênh được Youtube phát triển riêng cho trẻ em, các video được chọn lọc từ đội ngũ biên tập của Youtube nên đảm bảo về mặt nội dung.” Và khẳng định: “Chính các bạn phải là người bảo vệ con mình”.

Minh Phương