Ván cờ khí đốt tay ba Ukraine – EU – Nga rơi vào bế tắc

Naftagaz lắp đặt đường ống dẫn khí đốt

Công ty Cổ phần Quốc gia Naftogaz Ukraina ủng hộ đề nghị của Ủy ban châu Âu tổ chức hội đàm ba bên với Gazprom để thỏa thuận về các điều kiện mua khí đốt của Nga. Phía Ukraine cho biết rằng Naftogaz sẽ có thể tham gia vào một cuộc họp như vậy trong thời gian tới và ở địa điểm mà tất cả các bên nhất trí lựa chọn.

Ngày 20/7, Phó Chủ tịch phụ trách năng lượng của Ủy ban châu Âu Maros Sefcovic đã thúc giục công ty Ucraina tiếp tục đối thoại với Gazprom.

Trước đó, Naftogaz tuyên bố rằng có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu về khí đốt bằng cách mua hàng từ châu Âu, và chỉ nối lại việc nhập khẩu khí từ Nga nếu Gazprom đưa ra giá cả hấp dẫn hơn so với giá của các nhà cung cấp châu Âu.

Ukraina ngừng mua khí đốt của Nga từ tháng 11/2015, chuyển qua nhập khẩu khí quá cảnh từ EU, vì cho rằng giá của nó thấp hơn so với giá khí đốt Nga.

Về vấn đề này, Giám đốc Trung tâm Chính sách năng lượng quốc tế Yuri Solozobov đưa ra bình luận như sau:

"Ủy ban châu Âu vừa đưa ra một tuyên bố quan trọng vì đã hiểu rõ sự bức thiết của việc phải lấp đầy các kho ngầm lưu trữ khí đốt của Ukraine. Trong thực tế, nếu đến tháng 10 mà họ không bơm vào ít nhất một nửa lượng khí đốt cần thiết thì việc vận chuyển khí, ví dụ, đến Slovakia, một nước phụ thuộc100% vào khí quá cảnh Ukraine, và đến các nước châu Âu khác, sẽ không thể thực hiện được. Mà nguồn để bơm vào hầm trữ ở Ukraine thì chỉ có thể là khí của Nga. Nhưng ai sẽ trả tiền? Ukraine là một quốc gia vỡ nợ. Châu Âu không muốn mở hầu bao. Các phương thức thanh toán có thể sẽ rơi vào một ma trận kỳ quái vì đây sẽ là một cuộc chơi tay ba vô cùng phức tạp" - ông Yuri Solozobov cho biết.

Ông cũng lưu ý đến một thực tế rằng EU đã không bày tỏ mong muốn trở thành người bảo lĩnh tài chính cho Ukraine thanh toán tiền mua khí đốt.

"EU đã không đề cập gì đến chuyện ấy, chỉ nói về các điều khoản mà hai bên có thể cùng chấp nhận. Phía Ukraine, cụ thể là Naftogaz, từ chối nguyên tắc "tiền trao cháo múc" mà Gazprom đưa ra. Điều này gây thất bại cho toàn bộ hệ thống các hợp đồng dài hạn. Vì thế việc đàm phán dù là song phương hay ba bên đều sẽ không dễ dàng" - ông Solozobov nói.

“Mùa đông sắp tới. Khí đốt để sưởi ấm là không thể thiếu. Naftogaz muốn giữ thể diện quốc gia (trong việc mua bán khí đốt với Nga) thì người dân Ukraine chỉ còn có nước nhổ hàng rào nhà mình lên làm củi sưởi. Đó là vấn đề nội bộ của họ. Nhưng còn châu Âu? Người dân châu Âu không thể sống thiếu tiện nghi. Do đó, châu Âu rất quan tâm đến việc bơm khí vào hầm trữ dành cho mùa đông. Vì thế châu Âu mới đề xuất hội đàm ba bên và hé lộ khả năng chi ra cho Ukraine một ít tiền. Còn phía Ukraine thì để lộ ra một phương pháp tham nhũng mới: bơm sang Tây Âu khí đốt của Nga nhưng lại nói rằng của… Đức chẳng hạn, để lấy giá tiền cao hơn. Sự gian lận này đố ai phát hiện nổi, và nó mang lại một món lợi to lớn cho chính phủ Ukraine hiện tại. Mặt khác, EU không muốn đứng ra nhận trách nhiệm bảo lãnh tài chính. Gazprom thì kiên quyết giữ vững nguyên tắc tiền trao cháo múc. Vì thế, cho đến nay, ván cờ khí đốt tay ba vẫn chưa ngã ngũ và mọi chuyện vẫn xoay như đèn cù” – Ông Solozobov kết luận.