Ưu tiên trợ giúp pháp lý những đối tượng có hoàn cảnh khó khăn

Sáng 10-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi), theo đó nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, cần tập trung nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý, đặt đúng vị trí của người được trợ giúp pháp lý là trung tâm của công tác trợ giúp pháp lý.

Thảo luận tại hội trường, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị chu đáo về dự thảo Luật Trợ giúp pháp lý sửa đổi và Báo cáo thẩm tra dự án luật của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội; đồng thời khẳng định qua 10 năm thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006 được Quốc hội Khóa XI thông qua đã thể hiện tính nhân văn cao cả sâu sắc của Đảng và Nhà nước quan tâm đến các đối tượng yếu thế trong xã hội gồm người nghèo, người có công với cách mạng, người khuyết tật, người già và trẻ em không nơi nương tựa, người dân tộc sống ở vùng kinh tế đặc biệt khó khăn... Qua đó đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng thúc đẩy công tác trợ giúp pháp lý phát triển đáp ứng tốt hơn nhu cầu trợ giúp pháp lý.

Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển của đất nước căn cứ vào Hiến pháp năm 2013 và nhằm thực hiện các đạo luật quan trọng mới được ban hành, do vậy đòi hỏi sự cấp bách cần sửa đổi Luật Trợ giúp pháp lý. Tán thành với nhiều nội dung cơ bản của dự thảo Luật, theo các đại biểu, cần tập trung nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý, đặt đúng vị trí của người được trợ giúp pháp lý là trung tâm của công tác trợ giúp pháp lý. Đồng thời, các đại biểu cho rằng, trong điều kiện nguồn lực tài chính của đất nước còn hạn hẹp thì cần hết sức lưu ý đến tính khả thi của luật, sử dụng hiệu quả các nguồn lực hiện có, bảo đảm các chính sách nhân văn thực sự đi vào cuộc sống.

Đại biểu Ngô Thị Minh (Quảng Ninh) ý kiến, khi nghiên cứu kỹ dự thảo luật mới thấy diện người được trợ giúp pháp lý bị thu hẹp hơn so với quy định của các luật hiện hành, đặc biệt với một số nhóm yếu thế quy định trong Luật Người khuyết tật và Luật Trẻ em. Như vậy, đại biểu Ngô Thị Minh cho rằng, đã làm thu hẹp đáng kể phạm vi hoạt động trợ giúp pháp lý và ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý của người dân.

Theo đại biểu Ngô Thị Minh, dự thảo Luật chưa đáp ứng và chưa tương thích với mục tiêu nêu ra trong tờ trình của Chính phủ nhằm giải quyết những bất cập, những hạn chế của hoạt động trợ giúp pháp lý trong thời gian vừa qua, trong đó có nhận định về công tác xã hội hóa để huy động nguồn nhân lực, vật lực trong xã hội tham gia hoạt động trợ giúp pháp lý.

Ý kiến về dự thảo Luật này, đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh (Bình Thuận) cho rằng, thực tế cho thấy, kết quả thực hiện trợ giúp pháp lý chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, đặc biệt đối với hoạt động tố tụng tư pháp trong bối cảnh chúng ta đang thực hiện chủ trương tăng cường tranh tụng trong xét xử theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị và đã được thể chế hóa trong Hiến pháp 2013 và các luật tố tụng. Vì vậy, đại biểu Huỳnh Thanh Cảnh đề nghị, lần sửa này dự án luật cần đưa ra những giải pháp hữu hiệu để khắc phục được những hạn chế nêu trên.

Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Quốc Khánh (TP Hà Nội) cho rằng, hoạt động trợ giúp pháp lý trong tình hình hiện nay cần được thay đổi căn bản, nâng tầm đáp ứng yêu cầu xã hội hiện nay. Đội ngũ làm công tác trợ giúp pháp lý vốn được thành lập và được hưởng những phụ cấp, bồi dưỡng từng vụ việc và chi phí do Nhà nước chi trả để tham gia tư vấn soạn thảo đơn thư khiếu nại, tố cáo, tham gia tố tụng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người có công, nhóm người yếu thế, những đối tượng, chính sách của xã hội. Có thể gọi đây là mục tiêu chung, bảo đảm lợi ích chung của xã hội.

Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long cho rằng, chúng ta bắt đầu có trợ giúp pháp lý bằng quyết định của Thủ tướng Chính phủ năm 1997 về thành lập các tổ chức trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng chính sách. Đến năm 2006 chúng ta có Luật Trợ giúp pháp lý và bây giờ Quốc hội đang bàn.

Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, lúc đấy do nhận thức, do điều kiện cụ thể về kinh tế - xã hội và cũng rất nhiều lý do, do hệ thống pháp luật chưa đồng bộ cho nên Luật Trợ giúp pháp lý hiện hành sửa có cái ôm đồm trong phạm vi điều chỉnh.

Từ đấy đến nay đã có các văn bản pháp luật kèm theo như tư vấn pháp luật có Nghị định 77, phổ biến giáo dục pháp luật có luật năm 2012, hòa giải ở cơ sở chúng ta có luật năm 2013, hiện tại có 183 trung tâm tư vấn pháp luật trên toàn quốc và lĩnh vực tư vấn cũng dân sự, hôn nhân, gia đình, đất đai và lao động, đối tượng cũng người nghèo, cũng đối tượng chính sách đồng bào dân tộc, đối tượng yếu thế và cho đến bây giờ trong giai đoạn 2011-2014 thì các trung tâm này tư vấn khoảng 180 nghìn vụ, trong đấy có khoảng hơn 3 nghìn vụ, coi như trợ giúp pháp lý…

Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, lần này Chính phủ muốn căn chỉnh Luật Trợ giúp pháp lý sửa đổi để thực hiện mấy mục đích. Một là “phân sân” rõ ràng, hai là trả lại trợ giúp pháp lý đúng bản chất cho người nghèo và cho người không có khả năng được trợ giúp. Xã hội hóa được thì tốt, nếu không đây là trách nhiệm của Nhà nước. Vấn đề là liên quan đến tiền, liên quan đến các đối tượng được trợ giúp pháp lý.

Nguồn Nhân Dân: http://www.nhandan.com.vn/chinhtri/item/31231702-uu-tien-tro-giup-phap-ly-nhung-doi-tuong-co-hoan-canh-kho-khan.html