Tỷ lệ nội địa hóa thấp: Rủi ro cao, chi phí lớn cho doanh nghiệp FDI

Ảnh: VGP/Phan Trang

Thông tin trên được đưa ra tại cuộc họp báo và ký kết hợp tác giữa JETRO và VIETRADE (Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương) diễn ra vào sáng 15/6.

Thông tin từ Cục Xúc tiến thương mại cho biết, kim ngạch nhập khẩu linh kiện, sản phẩm điện tử của Việt Nam tăng gấp 3 lần từ năm 2011 đến năm 2016, xuất khẩu tăng 5 lần, từ 12,8 tỷ USD lên 65,8 tỷ USD vào năm 2015. Đầu năm 2015, Việt Nam là nước xuất khẩu các mặt hàng, linh kiện điện tử lớn thứ 12 trên thế giới và lớn thứ ba trong khối ASEAN và với tốc độ này, Việt Nam sẽ nhanh chóng đạt thứ hạng cao hơn nữa. Trên thực tế, Việt Nam đã vượt qua con số 40 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu điện tử trong năm 2017.

Ông Lưu Hoàng Long, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp điện tử Việt Nam (VEIA) cũng cho rằng với lợi thế về địa lý là trung tâm của Đông Nam Á, Việt Nam đang dần trở thành trung tâm sản xuất mới vô cùng hấp dẫn với nguồn lao động có trình độ và chi phí thấp hơn Indonesia và chỉ bằng một nửa của Thái Lan.

Tuy nhiên, ông Long cũng đưa ra một thực tế, trong 34,3 tỷ USD giá trị xuất khẩu điện thoại di động và linh kiện năm 2016, các DN FDI kiểm soát tới 99,8%.

Ông Suttisak Wilanan, Phó Giám đốc điều hành Công ty TNHH Reed Tradex cho biết thêm, hiện nay, các DN nước ngoài chỉ chiếm 1/3 về số lượng nhưng chiếm 90% tổng kim ngạch xuất khẩu điện tử của cả nước và chiếm 80% thị phần trong nước.

Về phía các DN Nhật Bản, mặc dù bày tỏ ý định muốn mở rộng kinh doanh tại Việt Nam nhưng ông Hironobu Kitagawa, Trưởng đại diện JETRO tại Hà Nội cho biết, một trong những vấn đề khó khăn nhất mà DN Nhật Bản đã và đang đầu tư vào Việt Nam gặp phải là tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu, vật tư, linh kiện còn thấp.

Theo đó, tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu, vật tư, linh kiện của DN Nhật Bản tại Việt Nam rất thấp, chỉ đạt 34%, trong khi Trung Quốc là 68%, Thái Lan là 57%. Vì vậy, DN buộc phải nhập khẩu từ các nước trong khu vực.

Chính vì thế, ông Hironobu Kitagawa cho rằng đây là nguyên nhân dẫn đến gia tăng chi phí và rủi ro lớn cho DN Nhật Bản hoạt động trong lĩnh vực chế tạo tại Việt Nam, đồng thời cũng là nguyên nhân gây khó khăn trong việc duy trì hoạt động sản xuất trung và dài hạn tại Việt Nam.

Trước tình hình trên, ông Kitagawa cho biết, trong tương lai gần, Việt Nam cần phát triển công nghiệp hỗ trợ để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế, để trở thành cơ sở sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm của công nghiệp hỗ trợ.

Bởi lẽ, trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, việc lệ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên liệu, vật tư, linh kiện có nguy cơ gây ra rủi ro lớn đối với DN Nhật Bản khi triển khai hoạt động toàn cầu. Do đó, để nâng cao năng lực cạnh tranh về chi phí, bảo đảm nguồn cung cấp vật tư, linh kiện ổn định thì việc tìm kiếm đối tác là DN địa phương có trình độ công nghệ vẫn là quan trọng nhất.

* Tại buổi họp báo, đại diện JETRO đã giới thiệu về 3 triển lãm sẽ được tổ chức vào trung tuần tháng 9 tới tại Hà Nội, gồm Triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam - Nhật Bản lần thứ 7, Triển lãm Sản phẩm Công nghiệp hỗ trợ 2017 và NEPCON Vietnam 2017. Đây là cơ hội cho các nhà sản xuất Nhật Bản gặp gỡ để tìm kiếm cơ hội kinh doanh, tăng cường hợp tác với các nhà sản xuất phụ tùng của Việt Nam.

Các triển lãm này sẽ có sự tham gia của hơn 200 thương hiệu hàng đầu tới từ 20 quốc gia, trong đó có 7 gian hàng quốc tế từ các quốc gia, vùng lãnh thổ có nền công nghệ phát triển hàng đầu như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Singapore và Đài Loan (Trung Quốc).

Phan Trang