Từ thách thức 'đủ like là đốt' trên Facebook đến hành động thực

Thạc sĩ Tâm lý học Trần Thị Thu Vân, Phòng khám Chăm sóc giảm nhẹ - Tâm lý, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, ghi nhận gần đây trên Facebook xuất hiện xu hướng có thể xem như trào lưu rất nguy hiểm "nói là làm" khởi đi từ một số bạn trẻ quá khích. Các Facebooker này thích đăng tải những nội dung gây sốc, chẳng hạn như thách thức nếu nhận đủ số lượt thích hay chia sẻ nhất định thì sẽ tẩm xăng lên người hoặc nhảy xuống cầu, không mặc quần áo khi dạo phố...

Nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý cho thấy khi một người nhận được nhiều lượt like, comment trên Facebook, não của họ tăng cường tiếtdopamine mang lại cảm giác hưng phấn và lệ thuộc. Đây được xem là một hóa chất hạnh phúc xuất phát từ đỉnh thân não, một trong các vùng nguyên sơ nhất của não. Cơ chế này xảy ra tương tự khi ăn một mẩu chocolate, làm tình, nghe một khúc nhạc, thắng một trò chơi, uống rượu, hít heroin, hút thuốc lá, uống thuốc ngủ...

Một người được xem là nghiện mạng xã hội khi có những dấu hiệu: vào Facebook hay trang mạng xã hội yêu thích nhiều hơn 5 giờ một ngày, cảm thấy bứt rứt khi không truy cập được website đó, đang lái xe vẫn truy cập mạng xã hội. Dù bị xao nhãng công việc hoặc học hành, họ rất khó thoát khỏi sự lệ thuộc ấy, thậm chí còn thực hiện những hành vi liều lĩnh hơn để có được nhiều lượt like.

Một người dùng Facebook đăng status muốn 40.000 like để tưới xăng tự thiêu và nhảy xuống cầu Tân Hóa.

Thạc sĩ tâm lý Thu Vân nhìn nhận, một người tham gia vào mạng xã hội và đăng tải các thông tin trước hết do nhu cầu tự thể hiện bản thân, sau đó muốn được nhiều người biết đến, được thể hiện, được ghi nhận, được thỏa mãn một số nhu cầu về mặt tâm lý như khẳng định “cái tôi”, xây dựng hình ảnh... Đặc biệt, một số bạn trẻ trong giai đoạn xây dựng hình tượng người trưởng thành, càng có nhu cầu được mọi người ủng hộ, chia sẻ, cổ vũ. Đó là lý do các em sẵn sàng đăng những dòng trạng thái gây sốc chỉ để nhận được vài chục nghìn lượt like, comment, share... Đây được xem là những hành vi không bình thường và không phù hợp với hoàn cảnh xã hội hiện nay.

Bà Vân khuyến cáo việc câu like theo kiểu quá khích này có thể gây ra nhiều tác hại tiêu cực đến chính bản thân người đăng status cũng như việc học tập, sinh hoạt, cuộc sống của những người xung quanh. Ví dụ một facebooker tự thiêu vì lời hứa trên mạng sẽ gây mất trật tự xã hội, phiền lụy cho lực lượng công an trong công tác giải cứu. Bản thân các em cũng bị những bất ổn về mặt tâm lý, đời sống, tinh thần, thậm chí đe dọa tính mạng...

Theo nghiên cứu, nghiện Facebook gây hại cho cơ thể không kém thuốc lá hay các chất gây nghiện khác. Trên mạng xã hội, con người có thể cảm thấy bị mê đắm khi đăng tải các trạng thái, làm giảm tương tác với mọi người xung quanh, dẫn đến mất ngủ, học hành kém, sao lãng những hoạt động khác, thậm chí có nguy cơ trầm cảm.

Để can thiệp nhằm giải tỏa tâm lý cho người có hành vi bất ổn này, các nhà tâm lý phải tìm hiểu thông tin và nguyên nhân cụ thể xuất phát từ chính bản thân người đó. Đầu tiên phải trò chuyện, tìm hiểu bối cảnh sống của người này như tình hình ở trường học, mối quan hệ với những người quan trọng trong gia đình, quan hệ ngoài xã hội, các sự kiện đặc biệt trong quá khứ... Từ đó, nhà tâm lý hiểu được đối tượng và hợp tác trên tinh thần giúp đỡ, đồng thời thực hiện các biện pháp chuyên môn giúp các em bộc lộ bản thân, hiểu được tác hại của các hành vi đó mà tránh xa.

Ngoài ra, các chuyên gia tâm lý có thể sử dụng những phương pháp trung gian như tranh vẽ, hoạt động về biểu tượng... để tìm hiểu. Đây là một quá trình lâu dài. Theo bà Vân, một con người không thể tồn tại độc lập, song phải cần thuộc về một nhóm người hay hệ thống người có liên quan. Khi hiểu được những "điểm khuyết" trong cuộc sống của họ mới có thể tác động và hóa giải được tâm lý tiêu cực.

Ngày 9/10, một nữ sinh lớp 8 ở Khánh Hòa đã tưới xăng đốt trường thật khi status "châm lửa đốt trường" của em có đủ 1.000 lượt like Facebook như cô bé thách thức. Cuối tháng 9, một thanh niên ở Sài Gòn đã tẩm xăng tự thiêu để thực hiện lời hứa "đủ like" trên Facebook trước đó

.

Theo Vnexpress