Truyền hình Nga cáo buộc đối thủ đáng gớm nhất của ông Putin

Nhà hoạt động Alexei Navalny trong một phòng xử án ở Moscow. Ảnh EPA

Đêm Chủ Nhật 10/04, kênh truyền hình Rossiya 1 cho chiếu phóng sự dài 15 phút cáo buộc nhà vận động chống tham nhũng Alexei Navalny đã nhiều năm làm “điệp viên” cho MI6.

Người dẫn chương trình truyền hinh Dmitry Kiselyov gọi cáo buộc này là “chấn động” và nhấn mạnh rằng hành động của ông Navalny là “tội hình sự".

Không chỉ được cho là đối thủ đáng gờm nhất của Tổng thống Vladimir Putin, ông Navalny đã hai lần bị kết án về tội biển thủ trong hai vụ xử mà ông và người ủng hộ cho là có động cơ chính trị.

Hai án tù treo khiến ông phải đứng ngoài các cuộc bầu cử chính trị.

Phóng sự của kênh Rossiya 1 cho rằng ông Navalny được MI6 tuyển qua nhà quản lý quỹ đầu tư của Anh, Bill Browder, vào khoảng giữa năm 2006 – 2008.

Phóng sự cáo buộc rằng ông nhận khá nhiều tiền cho các hoạt động của mình qua tổ chức nhân quyền Moscow Helsinki Group (MHG).

Các hoạt động chống tham nhũng của ông, trong đó có cáo buộc đối với gia đình Công tố viên Trưởng của Nga, Yuri Chaika, cũng được đưa ra làm bằng chứng là một phần của chiến dịch mang mã “Quake” của CIA.

Ông Navalny phủ nhận cáo buộc, gọi đây là điều “hoang tưởng” và “cố tình phỉ báng” và nói sẽ kiện đài truyền hình nhà nước.

Người đứng đầu MGH, Lyudmila Alekseyeva nói tập đoàn này chưa bao giờ đưa tiền cho ông Navalny.

Về chứng cớ để đưa ra cáo buộc, phóng viên Yevgeny Popov của Rossiya 1 được dẫn lời nói đã liên hệ qua Skype với ông Navalny và ông Browder, cũng như có được nhiều tài liệu được cho là của nội bộ MI6 và CIA, chiếu trong phóng sự với phần dịch tiếng Nga.

Tài liệu nhắc đến ông Navalny là điệp viên “Freedom” và ông Browder là “Solomon”.

Bill Browder là khởi nguồn cho Đạo luật Magnitsky của Hoa Kỳ, theo đó cấm vận áp dụng lên quan chức Nga được cho là đồng lõa trong vụ cái chết của ông Sergei Magnitsky khi đang bị tạm giam. Ông Magnitsky từng làm việc cho công ty Hermitage Capital của Browder.

Đoạn phóng sự cũng ám chỉ rằng chính ông Browder âm mưu cùng CIA gây ra cái chết của ông Magnitsky.

Lỗi chính tả

Nhưng những tài liệu mà các cáo buộc dùng để làm bằng cớ gây ra nghi ngờ khi không chỉ có rất nhiều lỗi ngữ pháp và chính tả tiếng Anh, mà những lỗi này thường do người nói tiếng Nga phạm phải.

Và không chỉ có chuyện ngôn ngữ.

Một số người dùng mạng xã hội chỉ ra rằng tên ở đoạn cuối văn bản cáo buộc là của CIA đề năm 2009 có vẻ là của Valerie Plame, người đã nghỉ làm ở cơ quan này từ hơn ba năm trước đó.

Đây không phải là lần đầu tiên truyền thông Nga bị bắt lỗi đưa tin dùng tài liệu giả.

Tháng 11 năm ngoái, báo Izvestia ủng hộTổng thống Putin cho in một lá thư giả nhận là từ một quan chức Hoa Kỳ gửi tới nhà hoạt động LGBT của Nga.

Truyền hình Nga lâu nay nhiều lần đưa cáo buộc về mối liên hệ giữa những người chỉ trích điện Kremlin với các cường quốc hải ngoại. Vụ nổi tiếng nhất là vào năm 2006, vụ ‘spy rock’ (hòn đá do thám), khi Nga cho rằng Anh Quốc dùng một hòn đá giả chứa các thiết bị điện tử để theo dõi Nga.

'Chiến tranh thông tin'

Viết trên trang web độc lập Slon.ru, nhà báo nổi tiếng Oleg Kashin nói phóng sự của ông Popov dựa trên bằng chứng “giả không đáng tin cậy”.

Ông cũng cho rằng đây là sản phẩm của “cuộc chiến thông tin” mà điện Kremlin tin là đang diễn ra với phương Tây.

Cáo buộc với ông Navalny được đưa ra đúng một tuần sau khi Hồ sơ Panama được tung ra, dường như lật tẩy những lần chuyển khoản ra hải ngoại từ các nhân vật thân thiết của Tổng thống Nga.

Truyền hình Nga ban đầu tảng lờ vụ việc nhưng sau đó nói đây là kịch bản do Hoa Kỳ sắp đặt nhằm khiến ông Putin bị ảnh hưởng.

Rossiya 1 nói sẽ cho chiếu bản phóng sự đầy đủ về ông Popov trong chương trình thảo luận đêm muộn vào thứ Tư.

NGUYỄN HOÀNG