Truy tìm sự thực về mực rởm

Tác giả trò chuyện cùng chị bán hàng rong tên Nguyễn Thị Sang

Trưa 13/4, chúng tôi đi dọc các quán trên địa bàn huyện Hoài Nhơn mà các xe khách thường dừng ăn cơm, sau đó khách đi xe thường mua quà biếu cho người thân để tìm hiểu thực hư vụ “mực rởm”.

Hoài Nhơn là huyện trọng điểm về thủy sản của Bình Định, nên khách qua đường trên địa bàn này thường nhắm tới món quà biếu là mực khô.

Do đó, hầu hết các quán cơm và hàng quán bán tạp hóa ven QL1A trên địa bàn huyện ngoài bán món hàng được xem đặc sản địa phương là bánh tráng nước dừa Tam Quan còn đều có bán mực khô.

Chúng tôi vào ăn tại quán cơm Bảy Văn nằm trên địa bàn xã Hoài Châu Bắc, quan sát thấy khách từ các xe đường dài đổ vào quán sau khi ăn cơm ai cũng dạo quanh gian hàng bán tạp hóa để mua mực khô làm quà.

Như là người muốn mua mực khô, tôi hỏi giá 1 gói mực trọng lượng 1 kg, mỗi con mực chỉ to bằng 3 ngón tay, chị chủ quán cơm Trần Thị Bảy cho giá bán là 400.000đ/kg. Hỏi loại mực to hơn bàn tay, chị Bảy cho giá bán 800.000đ/kg.

Tôi thắc mắc: “Mới mấy hôm trước bạn tôi mua của những người bán hàng rong 1 túi mực khô, trong đó có đến 5 con mực to nhưng giá chỉ có 120.000đ, sao mực này đắt thế?”. Chị Bảy trả lời ngay: “Mực của hàng rong bán là loại mực xà, mực xà giá rất rẻ vì ăn không ngon, còn đây là mực ống nên giá đắt hơn”.

Theo giải thích của chị Bảy, mực xà dù thấy to nhưng ăn vào thấy xảm, cứng ngắc và rất mặn. Bởi lẽ mực xà được đánh bắt khơi xa, 1 chuyến biển đánh bắt mực xà thường kéo dài hơn 1 tháng.

Do đó, sau khi đánh bắt từ biển lên, ngư dân phơi qua luôn trên tàu rồi ướp muối để mực khỏi hư, nên khi vào bờ con mực thấm mặn, mất chất ngọt, ăn không thấy ngon.

“Huyện Hoài nhơn hiện có 300 chiếc tàu đánh bắt xa bờ chuyên hành nghề câu mực xà, sản lượng đánh bắt mỗi năm trên 1.500 tấn. Hiện nghề câu mực đang vào mùa đánh bắt chính nên lượng mực về bờ khá cao, trong đó có không ít được đi qua các cơ sở chế biến mực khô rồi đưa ra thị trường bán lẻ”, ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện Hoài Nhơn.

Thêm vào đó, bản thân thịt của loại mực xà không ngọt như mực ống. “Mực xà cầm trên tay, bóp bóp thấy cứng, sau khi nướng xong phải đập cho mềm ăn mới được. Còn mực ống rất mềm mại, chưa nướng đã nghe mùi thơm, nướng lên càng thơm”, chị Bảy phân tích.

Ghé uống nước tại quán giải khát kiêm bán tạp hóa nằm dọc QL1A trên địa bàn thôn Gia An Đông, xã Hoài Châu Bắc, chúng tôi gặp 1 chị bán mực khô rong đang “đóng đô” tại quán này đợi khách vào để bán mực. Thấy chúng tôi dừng xe máy, chị hàng rong tên Nguyễn Thị Sang (33 tuổi), người ở xã Hoài Châu, mời chào ngay: “Mỗi bị (túi) này là 120.000đ, nhưng nếu anh mua tui bán rẻ cho 100.000đ”. Tôi nhìn thấy mỗi túi mực có 2 con mực khá to, hỏi: “Sao mực này có giá rẻ thế, có phải mực giả không đấy?”.

Chị hàng rong trả lời: “Chỉ có loại mực xà mới rẻ vậy chứ mực ống bán giá khác. Bởi vì mực ống ăn ngon, mực xà nhìn đã không đẹp mắt vì lớp lụa ngoài đen thui, phải lột lớp lụa ra mới bán, ăn lại không ngon. Mực ống mua tại đại lý có giá từ 500.000-700.000đ/kg, còn mực xà mua chỉ có 100.000đ/kg. Mực xà mua giá rẻ thì bán rẻ, mực ống mua mắc thì bán mắc, vậy thôi!”.

Nói đoạn, chị Sang lấy cái giỏ xách đang treo trên xe máy xuống, lôi ra những con mực xà đen ngòm, lấy chiếc dao Thái Lan lột lớp lụa, để lộ ra lớp thịt trắng nhằm minh chứng với chúng tôi đây là mực thật chứ không phải mực giả.

Mực xà không ngon như mực lá

“Bọn hàng rong tụi em không có vốn nhiều nên toàn bán mực xà, vốn ít, giá bán rẻ nên dễ bán. Nếu bán không được cũng ít bị ứ vốn. Nếu các anh không tin em tặng cho 1 con nướng ăn thử, ăn không ngon thôi chứ là mực thật, không phải mực giả như lời đồn”.

Về làm việc với UBND huyện Hoài Nhơn, chúng tôi được ông Nguyễn Chí Công, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết: Những ngày qua, UBND huyện Hoài Nhơn đã thành lập tổ công tác liên ngành gồm: Công an, Quản thị Thị trường, Phòng Kinh tế đi kiểm tra toàn bộ những cơ sở kinh doanh sản phẩm mực khô trên toàn địa bàn.

Kết quả cho thấy, sản phẩm mực khô được bán tại một số quán cơm và của những người bán hàng rong dọc tuyến QL1A là mực lá, mực xà (còn gọi là mực đất, mực xà lá). Giá bán mực xà khô khoảng 120.000-150.000đ/kg, sản phẩm mực lá khô khoảng từ 550.000-650.000đ/kg.

Ông Nguyễn Chí Công khẳng định: “Mực xà ăn không ngon như mực lá, khi nướng lên có mùi khai chứ không phải là mực giả làm bằng bột mì nhào trộn với bột cao su như lời đồn đại”.