Trung Quốc đang bị các nước nhỏ thách thức

Philippines tập trận với Mỹ trong thời điểm diễn ra cuộc đối đầu với Trung Quốc ở Biển Đông.

Trung Quốc có số dân đông nhất thế giới, chiếm tới hơn 1/7 dân số toàn cầu. Nước này cũng là quốc gia có lãnh thổ rộng hàng top 5 thế giới. Vì vậy, bản thân Trung Quốc đã là một nước lớn. Với sức mạnh kinh tế và quân sự không ngừng tăng trong vài thập kỷ qua, Trung Quốc dần khẳng định vị thế là siêu cường số 1 của khu vực Châu Á tiềm năng. Nước này được cho là cũng đang cạnh tranh vị trí bá chủ thế giới với Mỹ.

Với sức mạnh và ảnh hưởng như trên, nhiều cường quốc như Mỹ, Nga.. còn phải có đôi phần kiêng nể Trung Quốc. Vậy mà mới đây, một số nước nhỏ đã dám ngạo nghễ thách thức Trung Quốc. Điều này đã khiến Bắc Kinh thực sự bối rối.

Philippines thách thức Trung Quốc

Ngoài Triều Tiên, một nước nhỏ nữa dám thách thức siêu cường Trung Quốc là Philippines. Suốt từ tháng 4 đến giờ, người ta chứng kiến cuộc đối đầu quyết liệt giữa Bắc Kinh và Manila vì tranh chấp bãi cạn Scarborough ở Biển Đông.

Với tư cách là nước lớn, Trung Quốc đã dùng rất nhiều cách để gây sức ép và uy hiếp Philippines nhằm buộc nước này phải nhượng bộ trong cuộc đối đầu mới nhất ở vùng tranh chấp. Ngoài việc liên tiếp tung ra những lời cảnh báo, đe dọa, Bắc Kinh còn phô trương sức mạnh quân sự của mình để thị uy đối phương.

Tuy nhiên, Manila không hề tỏ ra nao núng trước những “đòn gió” của Trung Quốc. Mặc dù luôn thể hiện thái độ mềm mỏng, thận trọng nhưng Philippines vẫn cho thấy rõ sự quyết tâm của họ trong việc “bảo vệ chủ quyền” ở bãi cạn Scarborough.

Trong cuộc đối đầu với một nước lớn như Trung Quốc hiện nay, Philippines đã khá khôn khéo khi thể hiện thái độ lúc mềm mỏng lúc lại rất cứng rắn. Trong khi liên tục bày tỏ mong muốn tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc tranh chấp bãi cạn Scarborough, Manila cũng kiên quyết không “bỏ qua” cho bất kỳ hành động “hiếu chiến” hay là “vi phạm chủ quyền” nào của đối phương.

Trong hơn 6 tuần qua, Manila đã nhiều lần thẳng thắn tố cáo Trung Quốc quấy rối tàu thuyền và vi phạm lãnh hải của họ. Mới đây nhất, hôm 23/5, Philippines đã không ngần ngại tố cáo Trung Quốc đang tìm cách uy hiếp nước này bằng việc huy động một số lượng lớn tàu thuyền đến vùng tranh chấp. Manila cũng tố cáo Trung Quốc không thực thi lệnh cấm đánh bắt cá mà nước này tuyên bố áp dụng từ ngày 16/5 đến 1/8 ở nhiều khu vực thuộc Biển Đông.

Khi Trung Quốc cảnh báo Philippines không được lôi bên thứ 3 vào tranh chấp Biển Đông. Ngay lập tức, Manila đã phản pháo bằng tuyên bố sẽ tiếp tục "trông cậy" vào bên thứ 3 trong nỗ lực giải quyết cuộc tranh chấp hiện nay ở bãi cạn Scarborough.

Bản thân việc Philippines tăng cường quan hệ hợp tác quân sự với Mỹ trong thời gian diễn ra cuộc đối đầu với Trung Quốc cũng chính là một minh chứng rõ ràng về sự thách thức của nước này đối với cường quốc láng giềng. Sự hậu thuẫn của Mỹ - cường quốc quân sự số 1 thế giới, là một trong những “vũ khí” giúp Philippines trở nên tự tin hơn khi đối đầu với Trung Quốc.

Trung Quốc và Philippines đang tranh chấp chủ quyền đối với bãi cạn Scarborough (còn được Manila gọi là bãi cạn Panatag hay đảo Hoàng Nham theo cách gọi của Bắc Kinh). Bãi cạn này nằm cách đảo Luzon của Philippines chỉ khoảng 230km. Trong khi đó, khu vực đất liền gần nhất của Trung Quốc là tỉnh Hải Nam cũng cách bãi cạn Scarborough đến 1.200km.

Triều Tiên dội gáo nước lạnh vào Trung Quốc

Hồi giữa tháng 5, truyền thông thế giới được dịp “nổi sóng” trước một sự kiện gây sốc liên quan đến Trung Quốc và Triều Tiên.

Trung Quốc và Triều Tiên vốn được coi là một trong những cặp đồng minh gắn bó bền vững hàng đầu thế giới. Trung Quốc vừa là đồng minh lớn nhất cũng vừa là nhà tài trợ lớn nhất của Triều Tiên. Quan hệ giữa hai nước này được gắn bó bởi lợi ích sống còn. Bình Nhưỡng cần Bắc Kinh trong cuộc đối đầu với các cường quốc. Trong khi đó, Bắc Kinh cần Bình Nhưỡng với tư cách là vùng đệm an toàn cho Trung Quốc. Những tưởng mối quan hệ Trung-Triều sẽ không bao giờ có thể rạn nứt nhưng mới đây, người ta đã chứng kiến mâu thuẫn hiếm hoi nổi lên giữa hai nước này.

Có thể nói, Triều Tiên đã khiến nhiều người kinh ngạc khi dám công khai bắt giữ một loạt tàu thuyền và 29 ngư dân Trung Quốc. Không những thế, Bình Nhưỡng còn đòi phải được trả tiền bồi thường trước khi thả các tàu thuyền và ngư dân của nước đồng minh. Bình Nhưỡng cho biết, họ bắt giữ ngư dân Trung Quốc vì những người này đã dám xâm nhập bất hợp pháp vào lãnh hải Triều Tiên để đánh bắt cá. Tuy nhiên, các chủ thuyền Trung Quốc khăng khăng khẳng định, tàu thuyền của họ bị bắt khi đang đánh bắt cá trong vùng lãnh hải thuộc chủ quyền lãnh thổ của nước họ.

Chưa rõ ai đúng ai sai trong vụ việc trên nhưng vụ bắt giữ tàu thuyền Trung Quốc của Triều Tiên đã khiến Bắc Kinh bẽ mặt. Điều này được thể hiện rõ qua phản ứng lặng lẽ của Trung Quốc trong vụ lùm xùm với Triều Tiên này.

Tại sao Bình Nhưỡng lại dám dội một gáo nước lạnh vào Bắc Kinh khi mà họ đang phải phụ thuộc rất nhiều vào đồng minh của mình, cả trên mặt trận kinh tế lẫn ngoại giao? Khi một nước nhỏ dám thách thức một cường quốc thì có hai lý do, hoặc là họ có chỗ dựa, hai là họ có lý do chính đáng có thể được cộng đồng quốc tế ủng hộ. Trong trường hợp Triều Tiên, việc nước này cáo buộc tàu thuyền Trung Quốc xâm phạm lãnh hải không rõ có đúng hay không nhưng Bình Nhưỡng hiểu tầm quan trọng của họ đối với an ninh Trung Quốc.

Tuy vậy, việc Triều Tiên dội gáo nước lạnh vào Trung Quốc không có nghĩa là nước này muốn phá hỏng mối quan hệ đồng minh tốt đẹp với cường quốc số 1 Châu Á. Bình Nhưỡng vẫn nỗ lực củng cố quan hệ với Bắc Kinh. Tuy nhiên, nước này khó chịu trước những hoạt động “vi phạm lãnh thổ” của tàu thuyền Trung Quốc trong thời gian qua. Hơn nữa, Triều Tiên còn đang bất mãn với Trung Quốc khi đồng minh lớn này gần đây có nhiều động thái quay lưng lại với họ. Bắc Kinh đã thẳng thừng lên án Bình Nhưỡng về vụ phóng tên lửa đưa vệ tinh vào vũ trụ hồi tháng 4 vừa rồi. Chưa hết, Trung Quốc còn đang lặng lẽ gây sức ép, buộc Triều Tiên từ bỏ kế hoạch tiến hành vụ thử hạt nhân mới.

Kiệt Linh