'Trục sợ hãi'

Trong tuần này, nhiều quan chức an ninh quốc gia của Tổng thống Trump, bao gồm Phó Tổng thống Mike Pence, lần đầu tiên có cuộc họp với các nhà lãnh đạo phương Tây khác, tại một cuộc họp ở Đức: Hội nghị An ninh Munich, diễn đàn uy tín có ảnh hưởng đến mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương - thực sự cần cho trật tự toàn cầu - trong hơn nửa thế kỷ qua.

Trong báo cáo mở đầu cho các cuộc họp năm 2017, các nhà tổ chức cảnh báo, thế giới hiện nay “dễ bay hơi” hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ sau Thế chiến II. Mối quan tâm chính là “trục sợ hãi” hình thành ở cả Mỹ và Châu Âu. Các nhà lãnh đạo dân tộc chủ nghĩa đang nổi lên, cử tri bất an và bất bình về các vấn đề bùng nổ như chủ nghĩa khủng bố, di cư, và nền kinh tế toàn cầu.

Nhiều nhà lãnh đạo đe dọa xé bỏ nhiều liên minh và giao dịch thương mại, có thể làm xói mòn trụ cột của xu hướng hợp tác. Anh đang thoát khỏi Liên minh Châu Âu (EU) trong khi Pháp chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống vào mùa xuân này, vốn có thể mang về chiến thắng cho phe chống EU. Bầu cử ở Hà Lan vào tháng 3 và ở Italia cũng có khả năng mang về chiến thắng cho phe chống EU. Trong khi đó, Ba Lan và Hungary đang đi theo hướng hạn chế quyền tự do và đi ngược lại nhiều chính sách của EU.

Các nhà lãnh đạo hiện tại của Châu Âu đang háo hức xem liệu đội ngũ an ninh của ông Trump có phù hợp với mô hình này hay không. Có lẽ nhân vật chủ chốt tại hội nghị là Thủ tướng Đức Angela Merkel, nhà lãnh đạo cũng phải đối mặt với một cuộc bầu cử vào cuối năm nay. Khi Châu Âu hứng chịu loạt cuộc khủng hoảng nghiêm trọng trong thập kỷ qua, bà trở thành trung tâm xử lý vấn đề. “Vai diễn” của bà tại Munich, cũng như một cuộc họp có thể diễn ra với Tổng thống Trump tại Hội nghị Thượng đỉnh EU tại Italia vào tháng 3, có thể ảnh hưởng tương lai của phương Tây.

Cả EU và Mỹ đang ở giữa thay đổi chính sách về chủ nghĩa khủng bố, di cư và thương mại. Lời khuyên của bà Merkel tại Munich có thể sẽ là phương Tây phải đối phó với các vấn đề như vậy với cùng một nguyên tắc, tin tưởng và hợp tác theo nền dân chủ phương Tây trong hơn 7 thập kỷ qua - không sợ hãi.

Thanh Văn