Trò diễn khiếm nhã trên truyền hình thực tế

Đành rằng, truyền hình tương tác chủ yếu để trình diễn, nhưng kỹ năng diễn đôi khi quá lố của các giám khảo khiến nhiều sân chơi trở nên nghiệp dư hơn!

Tại đêm Gala 16/9 của “Thần tượng âm nhạc 2016”, ba thí sinh có số bình chọn cao nhất Janice Phương, Quang Đạt và Việt Thắng đã có màn trình diễn không đáng thất vọng. Thí sinh người Philippines – Janice Phương đã chứng tỏ nội lực qua những ca khúc tiếng Anh khá ấn tượng. Thế nhưng, phần gây chú ý nhất của đêm Gala lại thuộc về thí sinh Việt Thắng vì anh bị… giám khảo Huy Tuấn tát yêu vào mặt.

Hình ảnh thí sinh Việt Thắng bị giám khảo Huy Tuấn... tát yêu vào mặt (Ảnh: Zing.vn)

Sau khi thí sinh hát xong ca khúc “Tôi đang hát”, thì không gian nhà hát biến thành… sàn diễn của giám khảo. Trước khi nhận xét, ca sĩ Thu Minh sắm bộ mặt nghiêm trang để gọi thí sinh đến gần. Ngỡ có gì gây cấn thì nữ giám khảo cô trao cho thí sinh một cái ôm và khen ngợi nhiệt tình.

Hòa theo vũ khúc tung hứng ấy, nhạc sĩ Huy Tuấn cũng bắt chước gọi thí sinh Việt Thắng đến gần rồi bất ngờ vung tay tát vào má trái chàng trai này. Hành động được tính toán kỹ lưỡng ấy cũng gây ngạc nhiên cho người xem, không giống bố yêu con mà cũng không giống pê-đê đùa nhau.

Sau cái tát đầy vẻ show biz ấy, nhạc sĩ Huy Tuấn nói với tư cách giám khảo: 'Tối nay thì em vẫn còn hơi phập phù nhưng đã tốt hơn các đêm trước nhiều. Mấy đêm trước làm tôi muốn rớt tim”. Ngộ nghĩnh thật, sóng truyền hình quốc gia chứ phải phòng thu riêng của các giám khảo đâu.

Cái tát của nhạc sĩ Huy Tuấn bỗng dưng trở thành điểm nhấn của “Thần tượng âm nhạc 2016”. Khán giả bàn tán xôn xao, và giám khảo Huy Tuấn giải thích thêm, vì mình đã đứng sau lưng thí sinh từ những ngày đầu đến nay, nên trải qua nhiều cảm xúc thăng trầm và đến lúc bột phát ra một cách tự nhiên. Theo nhạc sĩ Huy Tuấn thì “hành động của tôi hết sức dịu dàng đấy chứ!”.

Một cái tát dịu dàng là khái niệm tương đối mới, khác với khái niệm cái tát nhập vai của siêu mẫu Thanh Hằng ở cuộc thi “Người mẫu Việt Nam” cũng trên sóng VTV3.

Ở phần thi phỏng vấn, thí sinh Phạm Gia Long đã đóng giả người say rượu để oán trách giám khảo đã không để ý đến mình. Trong trạng thái say xỉn, thí sinh Phạm Gia Long trách móc siêu mẫu Thanh Hằng: “Cô về đây làm gì?”. Đáp trả câu hỏi của thí sinh, giám khảo chân dài tát mạnh vào mặt anh và nói: “Tỉnh rượu đi rồi nói chuyện”. Cái tát của siêu mẫu Thanh Thằng nói lên điều gì? Đó là khả năng tuân thủ kịch bản và diễn nhiệt tình để mua vui cho công chúng của các chương trình truyền hình tương tác.

Siêu mẫu Thanh Hằng

Diễn cũng có trăm kiểu diễn khác nhau, dùng đến cái tát có phải kỹ nghệ mới của giới show biz nước ta? Những cái tát kiểu siêu mẫu Thanh Hằng và nhạc sĩ Huy Tuấn tác động đến thẩm mỹ đám đông như thế nào?

Thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Mai Hương (ĐH Sư phạm Hà Nội) đưa ra góc nhìn chuyên môn: “Nhà xã hội học Lebon từng phát biểu, với tư cách cá nhân, con người là văn minh nhưng trong đám đông, họ là những người dã man. Tình huống này, điều đầu tiên chúng ta cần quan tâm là cái tát ấy có khiến thí sinh kia cảm thấy bị xúc phạm hay không, sau đó là cảm xúc của khán giả. Bởi, với một chương trình truyền hình, hành vi từ một người nhưng cảm xúc của số đông như thế nào mới quan trọng.

Ví dụ, đa phần cha mẹ vẫn hay “tát yêu” con cái thì hành vi của nhạc sĩ Huy Tuấn dễ được chia sẻ hơn. Tuy nhiên, mặc dù nhạc sĩ đã giải thích, do hứng thú quá với những cảm xúc mà thí sinh tạo ra cho anh nhưng về góc độ quyền con người thì hành vi ứng xử này vẫn không phù hợp.

Chúng ta có thể hiểu ngầm “tát yêu” với nhau nhưng trong bối cảnh văn hóa Việt Nam, trên sân khấu cũng như sóng truyền hình thì hành vi này bị coi là quá khích. Đặc biệt, những khán giả cao tuổi, trải nghiệm cuộc đời ở các giai đoạn xã hội khác nhau thường sẽ khó chấp nhận được hành vi ấy”.

Bản chất của những chương trình tương tác trên truyền hình là… diễn. Càng diễn hay thì càng thu hút người xem. Cái khẩu hiệu mà những người thực hiện luôn tâm niệm để có một tiết mục ăn khách là “sốc, và sốc hơn nữa” hoặc “sến, và sến hơn nữa”.

Do đó, đừng khán giả nào bất ngờ khi chứng kiến giám khảo nổi giận đùng đùng hay nước mắt đầm đìa trên màn ảnh nhỏ, vì lúc ấy họ đang “diễn hơi sâu”! Ví dụ, ở cuộc thi “Thần tượng âm nhạc nhí 2016”, cứ thí sinh hát xong là thấy giám khảo Văn Mai Hương thút thít sầu thảm.

Văn Mai Hương khóc ngon lành trên sóng truyền hình trực tiếp

Đặc biệt, sau khi thí sinh Hồ Văn Cường hát “Còn thương rau đắng mọc sau hè” thì giám khảo Văn Mai Hương khóc lu loa. Bị cho là diễn quá lố như cách tạo hiệu ứng cho chương trình, giám khảo Văn Mai Hương chia sẻ: “Tôi không giải thích được nước mắt của mình vì nó là cảm xúc. Nó sẽ rơi khi xúc động. Nghe cậu bé Hồ Văn Cường hát, tôi có nhiều câu chuyện lắm. Có chuyện của mình, có chuyện của người mà mình chứng kiến. Tôi sẽ phải dành thời gian để chắp nối ký ức đó, và chắc là nó cũng khá dài.

Ở chương trình này thì Ban tổ chức không phân vai. Ba giám khảo với ba cá tính khác nhau khán giả dần dần cũng sẽ nhận ra. Chính vì thế, tôi không ngại khi mọi người cho rằng mình khó tính. Vì tôi không khó tính để “bới lông tìm vết”, làm khó thí sinh, mà tôi muốn giúp các bé hoàn thiện hơn những phần thi của mình!”

Giữa cảm xúc cá nhân và kịch bản chương trình, cái nào quan trọng hơn cái nào? Câu trả lời không dễ. Những chương trình mà kỹ năng diễn của giám khảo không cao thì rất ít khả năng tạo được hiệu ứng đám đông. Chẳng hạn, thử đánh giá giữa hai chương trình tương đối giống nhau là “Gương mặt thương hiệu” và “Người mẫu Việt Nam”, sẽ hiểu thêm giá trị của nghề… diễn.

Chương trình “Gương mặt thương hiệu”, chỉ có giám khảo Hồ Ngọc Hà đã từng đóng phim nên vào vai tròn trịa, còn hai giám khảo Phạm Hương và Lan Khuê rất lúng túng, nên tác động dư luận không thể so được với cái tát show biz mà siêu mẫu Thanh Hằng thực hiện ở chương trình “Người mẫu Việt Nam”.

Khi cái tát show biz trở thành cứu cánh cho cuộc trình diễn của các giám khảo, thì dường như tính tương tác của những truyền hình thực tế đã đi vào ngõ cụt!