Tổng thống Philippines sẽ bàn gì về Biển Đông với TQ?

Ông Duterte muốn cải thiện quan hệ đang rạn nứt nghiêm trọng với Trung Quốc.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sẽ không nêu vấn đề phán quyết của tòa trọng tài về tranh chấp ở Biển Đông trong chuyến thăm Bắc Kinh vào tuần sau, theo nhận định của giám đốc một cơ quan tư vấn chiến lược do chính phủ Trung Quốc tài trợ. Người này từng gặp đặc phái viên của Philippines do cựu Tổng thống Fidel Ramos dẫn đầu cách đây 2 tháng.

Ngô Sĩ Tồn, chủ tịch Viện Nghiên cứu Quốc gia về Biển Đông (Trung Quốc) nhận định hai bên có thể đạt được một số điểm đồng thuận về Biển Đông, trong đó có cơ chế hợp tác, giải quyết khủng hoảng và khai thác thủy sản. Có thể hai bên sẽ đưa ra tuyên bố chung với một số phần liên quan tới Biển Đông. Trung Quốc cũng hy vọng chuyến thăm của ông Duterte sẽ phần nào củng cố niềm tin chính trị hai bên.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị xác nhận ngày 12.10 rằng ông Duterte sẽ gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Lí Khắc Cường trong chuyến thăm 3 ngày bắt đầu từ 18.10.

“Ông Tập và Duterte sẽ bàn thảo cải thiện quan hệ song phương, thúc đẩy hợp tác và giải quyết các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng nói. “Trung Quốc hy vọng hai quốc gia sẽ thúc đẩy niềm tin chính trị, đẩy mạnh hợp tác, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và thúc đẩy phát triển kinh tế hai bên”.

Ông Ngô Sĩ Tồn từng gặp cựu Tổng thống Fidel Ramos hồi tháng 8 cho biết chuyến thăm của ông Duterte nhằm cải thiện mối quan hệ xấu đi nghiêm trọng từ khi phán quyết Biển Đông được công bố.

“Philippines cần nhận thức rằng chuyến thăm này nên tạm gác đề cập các phán quyết vụ kiện Biển Đông vì chắc chắn họ sẽ không thể cùng bàn thảo chủ đề này ở Bắc Kinh”, Ngô Sĩ Tồn nói.

Ông Duterte sẽ tới Trung Quốc cùng đoàn đại biểu 250 doanh nhân Philippines, thể hiện rõ ràng ước muốn của nước này trong hợp tác kinh tế với Trung Quốc, Reuters đưa tin.

Lý Minh Giang, phó giáo sư trường Rajaratnam Singapore chuyên về quan hệ quốc tế cho biết ông Duterte sẽ không đưa vấn đề tranh chấp Biển Đông ở Bắc Kinh không có nghĩa rằng Manila từ bỏ kết quả phán quyết Biển Đông.

“Ở một phạm vi rộng, bỏ qua chủ đề nhạy cảm không đồng nghĩa Philippines từ bỏ hoàn toàn tuyên bố chủ quyền. Đây chỉ là cách để kéo câu chuyện sang hướng khác và xử lý quan hệ rạn nứt với Trung Quốc”, phó giáo sư Lý nói.

Các nhà phân tích nhận định chuyến thăm của Duterte được lên kế hoạch rất kịp thời để bàn thảo cơ chế giải quyết khủng hoảng hai bên nhằm hạn chế rủi ro trên biển. Đồng thời, Manila và Bắc Kinh cũng muốn thảo luận về các nông trường cá ở vùng bãi cạn tranh chấp Scarborough.

“Cơ chế này sẽ bao gồm việc gặp mặt thường xuyên, thiết lập đường dây nóng giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao hai bên, thảo luận cách thức giải quyết những xung đột bất ngờ trên biển”, Tống Quân Anh, chuyên gia về khu vực Đông Nam Á từ Viện Nghiên cứu Trung Quốc, nói.