Tổng thống Duterte sẽ thăm Trung Quốc cuối tháng 10

Tổng thống Duterte sẽ đi thăm Trung Quốc để bàn chuyện Biển Đông
AFP

Chưa rõ chuyến đi của nhà lãnh đạo gây nhiều tranh cãi nhất châu Á này sẽ được thực hiện vào ngày nào, trong thời gian bao lâu, nhưng cả Bắc Kinh và Manila đều trông đợi kể từ khi ông Duterte lên nắm quyền từ cuối tháng 6.2016. Tổng thống Duterte nhiều lần tuyên bố muốn đi thăm Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh nói muốn đối thoại với Manila.

Reuters ngày 23.9 dẫn các nguồn từ quan chức Philippines không muốn nêu tên nói rằng giới ngoại giao hai nước đang làm việc với nhau để xác định chương trình nghị sự của chuyến thăm lịch sử này. Cựu tổng thống Philippines Fidel Ramos, người được ông Duterte bổ nhiệm làm đặc phái viên với Trung Quốc sẽ đến Bắc Kinh tuần tới nhằm chuẩn bị cho chuyến đi của ông Duterte.

Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của người đứng đầu chính phủ Philippines kể từ khi Tòa trọng tài quốc tế của Liên Hiệp Quốc ở The Hague (Hà Lan) hồi tháng 7.2016 ra phán quyết bác bỏ yêu sách của Bắc Kinh ở Biển Đông theo đơn kiện của Manila. Mối quan hệ giữa Trung Quốc và Philippines gần như đóng băng kể từ khi Manila kiện Bắc Kinh ở Tòa trọng tài hồi năm 2013.

Chuyến thăm của ông Duterte đến Trung Quốc được cho nhằm “phá băng” quan hệ hai nước về mặt ngoại giao và kinh tế, đặc biệt là vấn đề tranh chấp ở Biển Đông liên quan đến bãi cạn Scarborough của Philippines đang bị Trung Quốc chiếm giữ. Tổng thống Philippines tuyên bố sẵn sàng đối thoại với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông và có thể ông sẽ không nhắc đến phán quyết của Tòa trọng tài. Ông kỳ vọng Bắc Kinh không làm khó dễ ngư dân Philippines khi họ đánh bắt cá ở gần bãi cạn Scarborough.

“Một trong những điều tôi sẽ nói khi đến Trung Quốc là ‘hãy trả lại quyền đánh bắt cá cho chúng tôi’, chỉ có thế”, ông Duterte nói trong bài phát biểu tại buổi khánh thành nhà máy điện ở Misamis Oriental hôm 21.9, theo Inquirer.

Ông cũng tiết lộ rằng có thể Philippines và Trung Quốc sẽ tính đến chuyện hợp tác cùng khai thác nguồn tài nguyên ở khu vực hai nước đang tranh chấp, điều mà Bắc Kinh và Manila từng làm dưới thời cựu tổng thống Arroyo.

Các nhà phân tích cho rằng ông Duterte muốn xích lại gần Trung Quốc và giảm bớt sự phụ thuộc quá nhiều vào đồng minh Mỹ, dù Manila tuyên bố vẫn dựa vào Washington để đối phó với Bắc Kinh ở Biển Đông, theo Reuters.

Cùng thời gian đi thăm Trung Quốc ông Duterte cũng lên kế hoạch đi thăm Nhật để tiếp tục phát triển mối quan hệ khá nồng ấm giữa hai nước. Tokyo hỗ trợ Manila về mặt quân sự như cung cấp hoặc cho thuê máy bay, tàu tuần tra, một động thái nhằm giúp Philippines đối phó với Trung Quốc ở Biển Đông.

Ông Duterte sẽ thăm Việt Nam vào tuần tới sau khi đã thực hiện chuyến thăm các nước thành viên trong ASEAN là Lào và Indonesia hồi đầu tháng 9.2016.

Minh Quang