Tổng Liên đoàn Lao động việt nam và Bảo hiểm xã hội Việt Nam ký quy chế phối hợp: Phối hợp để khởi kiện vi phạm pháp luật về BHXH

Lễ ký kết quy chế phối hợp giữa Tổng LĐLĐVN và BHXH Việt Nam. Ảnh: Quế Chi

Sẽ khởi kiện nợ BHXH

Quy chế được ký kết giữa hai bên áp dụng đối với các đơn vị trực thuộc cơ quan BHXH Việt Nam, BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (BHXH tỉnh), BHXH quận, huyện, thành phố, thị xã thuộc tỉnh (BHXH huyện) và các đơn vị thuộc Tổng LĐLĐVN; CĐ ngành T.Ư và tương đương; CĐ TCty trực thuộc Tổng LĐLĐVN; LĐLĐ tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (LĐLĐ tỉnh), LĐLĐ quận, huyện, thành phố, thị xã (LĐLĐ huyện); CĐ KCN, khu chế xuất, khu kinh tế (CĐ KCN).

Theo nội dung của quy chế, hai bên sẽ cung cấp cho nhau các thông tin chuẩn bị cho việc khởi kiện và thông tin bổ sung trong quá trình khởi kiện. Cụ thể, BHXH VN sẽ cung cấp: Danh sách của các đơn vị nợ tiền BHXH cần phải khởi kiện (bao gồm: Số tiền phải đóng, số tiền nợ, thời gian nợ, tiền lãi chậm đóng BHXH); hồ sơ xác định nợ theo quy định tại Quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 9.9.2015 của BHXH VN ban hành quy định về quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT; bản cập nhật đến tháng trước thời điểm nộp đơn khởi kiện ra tòa án về tình hình nợ và tình trạng áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với các đơn vị sử dụng LĐ mà tổ chức CĐ đã gửi danh sách thông báo cho cơ quan BHXH trước khi khởi kiện; danh sách của đơn vị sử dụng LĐ mà cơ quan BHXH đã áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính (nếu có); thông tin khác của đơn vị sử dụng LĐ và NLĐ do cơ quan BHXH quản lý để phục vụ việc khởi kiện hoặc theo yêu cầu của tòa án (nếu có).

Về phía tổ chức CĐ, sẽ cung cấp cho BHXH danh sách đơn vị sử dụng LĐ chuẩn bị bị khởi kiện để cơ quan BHXH kiểm tra, đối chiếu, cập nhật tình hình nợ và việc áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với đơn vị sử dụng LĐ; các thông tin về kết quả khởi kiện. CĐ các cấp thông báo về tình hình và kết quả khởi kiện các đơn vị nợ BHXH tại địa phương cho cơ quan BHXH cùng cấp.

Quy chế cũng quy định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của người yêu cầu, cung cấp thông tin. Theo đó, người có thẩm quyền yêu cầu và cung cấp thông tin của ngành BHXH là Giám đốc BHXH tỉnh, Giám đốc BHXH huyện; của Tổ chức CĐ là Chủ tịch, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh; Chủ tịch, Phó Chủ tịch LĐLĐ huyện, CĐ KCN.

Nợ BHXH ảnh hưởng 2,6 triệu lao động

Là một chính sách an sinh xã hội quan trọng nhất, tác động tới hàng chục triệu LĐ nên việc tuân thủ các quy định của pháp luật về BHXH có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, thực tế, tình trạng nợ đọng BHXH vẫn đang trong tình trạng báo động. Tính đến hết quý II/2016, tổng số đơn vị nợ BHXH đã lên tới 14.700 tỉ đồng, 102.900 đơn vị, tương ứng với số LĐ bị ảnh hưởng quyền lợi là 2.660.000 người. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi và sự ổn định đời sống của NLĐ.

Trước đây, quyền khởi kiện trốn đóng BHXH do cơ quan BHXH đảm nhận. Luật BHXH 2014 có hiệu lực từ ngày 1.1.2016 đã chấm dứt quyền này của cơ quan BHXH. Trong khi đó, Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định vai trò của tổ chức CĐ khởi kiện lại có hiệu lực từ ngày 1.7.2016. Vì vậy, với 6 tháng đầu năm bị “trống luật”, gần 1.400 hồ sơ khởi kiện của cơ quan BHXH tương ứng số nợ gần 300 tỉ đồng chưa được giải quyết, kéo theo số tiền nợ đọng BHXH tăng cao.

Quyền khởi kiện đã được trao cho tổ chức CĐ, tuy nhiên lực lượng cán bộ CĐ tiến hành hoạt động khởi kiện còn thiếu về số lượng, thiếu cọ xát thực tế, hạn chế về trình độ, kinh nghiệm, kinh phí cho hoạt động khởi kiện và tham gia tố tụng dân sự... Tuy nhiên, Chủ tịch Bùi Văn Cường cho rằng, việc ký quy chế tạo cơ sở thúc đẩy, tăng cường sự hợp tác giữa tổ chức CĐ và cơ quan BHXH, góp phần thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ giữa hai cơ quan, nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ.

Thứ trưởng - Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho rằng, tổ chức CĐ đang trong giai đoạn dần tiếp cận với quy trình khởi kiện, củng cố lực lượng nhằm đáp ứng nhiệm vụ thì việc phối hợp này là cần thiết; hướng tới mục tiêu chung, bảo vệ lợi ích nhà nước, NLĐ, hạn chế các vi phạm pháp luật liên quan đến BHXH, khắc phục tình trạng nợ đọng BHXH...